Heima er bezt - 01.02.1952, Blaðsíða 9

Nr. 2
Heima er bezt
41
Þorrann og Góuna. Og það er
fleira en bókmenntirnar, sem
glæða þann eld. Fegurð hljóm-
anna hefur löngum veitt íslend-
ingum ljúfan unað. Rímnasöng-
urinn og langspilsómurinn er að
vísu þagnaður, í stað þess heyr-
ast nú orgel- eða fiðluhljómar
eða glaðlegt gítarspil á mörgum
sveitabæ, eða þá að harmonikan
er knúin eða grammófónninn
tekinn fram, svo að valsinn dun-
ar og baðstofan breytist í dans-
sal.Þegar einhver heimilismanna,
sem til þess er fær, sezt við org-
elið og seiðir fram ljúfa hljóma,
en aðrir taka undir, þá hvílir
yndisleiki yfir því, er raddirnar,
glaðar og óþvingaðar, óma út í
kyrrðina og heill yfir þeim
stundum, sem sveitafólkið unir í
sólheimum sönggyðjunnar.
Og svo er það útvarpið. Það
hefur rofið þá einangrun, sem ís-
lenzkar sveitir bjuggu við um
aldaraðir. í sveitunum er mikið
hlustað á útvarp, einkum yfir
vetrartímann. Á hverju kvöldi,
þegar mjöltum og öðrum nauð-
synjastörfum er lokið, er við-
tækið opnað og allir heimilis-
menn safnast saman í kring um
það og hlýða á frásagnir um
helztu viðburði innanlands og
utan, upplestra ljóða og sagna,
fræðsluerindi um hin fjölþætt-
ustu efni, rabb um daginn og
veginn, skemmtiþætti, leikrit og
lagabálka, að ógleymdri hljóm-
listinni. Eldra fólkið vill helzt
hlusta á kirkjutónlist og svo
„gömlu, góðu lögin“, sem alltaf
gleðja hjarta þess, en æskan
kýs heldur hina léttari tónlist,
danslög og annað það, er „lífg-
ar sálaryl“ og lyftir undir væng-
ina. En sónötur og symfóníur eru
oftast sniðgengnar. Ekki þó svo
að skilja, að hjá sveitafólkinu
kenni andúðar gegn hinni æðri
tónlist, þvert á móti munu í þess
hópi vera ýmsir, sem finna ríka
nautn í því að kynnast verkum
hinna miklu meistara í ríki tón-
anna — og kunna vel að virða
þau, sem margt það, er útvarp-
ið flytur. Þrátt fyrir það, að ekki
skortir gagnrýni í garð útvarps-
ins, þrátt fyrir það, að bent er
vægðarlaust á þá agnúa, sem
þykja vera á þeirri stofnun, og
löngum, jafnt í ræðu og riti,
Framh. á bls. 60.
Hallgrímur frá Ljárskógum:
n
Mjöllin lykur landið, björt og köld,
Ijóssins geislar dansa um hjarnsins slóð, —
blindar augað birta þúsundföld,
— blossar kuldans vekja Ijóssins óð!
Kristalsleiftur loga i frostsins veldi,
landið skín í tœrum mjallarfeldi.
Óhreint spor er ekkert hér að sjá,
óhreint starf er lagt í kyrran blund,
óhrein hugsun örlar tæpast þá,
óhreint lag er bannfœrt þessa stund!
Helgistaður hreinleikans er fundinn,
— helgispjallsins þrá í viðjar bundin!
— Enginn dökkvi, engin skuggabrá,
allt er hreint i kuldans vetrarsœng!
.... Kviknar ekki einhver dulin þrá?
— Opnast þér ei flugrýmd hugans vœng?
Finnurðu ekki flugtak bjartra heima,
— frostsins glit um œðar þínar streyma?
Dagsins líf er oftast beggja bil,
birta, skuggi, hreinleiki og synd, —
— hreinar, skyggðar línur tœpast til,
tálsins blekking knýtt við hjartans lind,
fegurð lífsins fyrirvara slungin,
framtið ósæ, gœfan efa þrungin.
Gott er þá að lúta leiftursýn,
— Ijóssins heiðu, tignarbjörtu gjöf, —
— finna og njóta er vetrarljómans lin,
lykur dali, fjöll og strönd og höf.
— Eitt augnablik — í gjöfum glœstrar sýnar,
grefur allar fyrri sorgir þínar!
-----íslenzk sýn — um ísiþakta slóð,
yljar mörgu hjarta um kaldan dag,
eins og brenni innst í hjarta glóð,
eins og hljómi sólskinsfléttað lag,
— eins og lýsi Ijóssins myndasmiður!
.... Landið vefur bjartur snœvarfriður. —
v.