Heima er bezt - 01.02.1954, Síða 3

Nr. 2
Heima er bezt
35
Böðvar Magnússon, Laugarvatni:
Gleði á heimilunum — eindrægni í sveitunum
Mörgum er það áhyggjuefni,
hvað við taki fyrir ungu fólki,
sem fer úr sveitunum til kaup-
staðanna. Þeir sjá ekki, eins og
nú er komið, að það sé hollt fyr-
ir unglingana að flytja burt úr
sveitunum lítt þroskaða andlega
og líkamlega, og hverfa þar í
fjöldann og verða að litlu eða
engu. Margir af þeim er svo fara,
iðrast stórum eftir því síðar, því
að mörgum unglingnum er svo
farið, að hann vill helzt vera
heima og þykir allt fegurst og
bezt þar, ef hann fær að njóta
sín. Hver er aðalástæðan til
þessa? Margir, sem um uppeldis-
mál rita, telja, að undirstaða
uppeldisins og þroski manna búi
lengst að því, hvernig heimilis-
lífið hafi verið í upp-
vexti þeirra. Þaðan
beriunglingurinn fræ-
korn út í lífið, ýmist til
góðs eða ills. Það virð-
ist því hafa mikla
þýðingu fyrir ungling
ana, hvernig heimili
þeirra hefur verið í
æsku. Ég vil aðeins
minnast á einn þátt
þess: Gleðina á heim-
ilinu. Við höfum sjálf-
sagt öll kynnst bæði
glaðlyndum mönnum
og kaldlyndum, og
því, hver munur er á
þessum tveimur and-
stæðum, hversu miklu
betur okkur líður í
félagsskap glaðlynda
mannsins, en þeim
daufa og ömurlynda.
Við finnum það sjálf,
hversu leið við getum
verið á sjálfum okk-
ur, þegar illa liggur á
okkur, og mun það þá
ekki ennþá frekar
snerta aðra, að verða
fyrir fúllyndi okkar,
sem venjulegast staf-
ar af engu, eða þá
mjög litlu, svo litlu,
að glaðlyndi maður-
inn myndi geta hleg-
ið að því öllu sam-
an!
Við þekkjum öll þessa alvana-
legu setningu: „Hann er hrókur
alls fagnaðar,“ eða lífgar allt
upp, sem nálægt honum kemur,
og svo andstæðuna: „Hann er
bölvaður ólundarseggur." Þessar
setningar skýra til fulls það
djúp, sem er á milli þessara
tveggja manntegunda, hvort sem
um karl eða konu er að ræða.
Ef við höfum verið svo heppin,
að kynnast einhverjum „hrók
alls fagnaðar,“ hafa eflaust
margir veitt því eftirtekt, hversu
menn þrá nærveru slíks fólks;
alltaf er kátt í kringum slíka
menn; alltaf ljós og ylur. Við
hlökkum til að hitta þá, kvíðum
fyrir að skilja við þá. Aftur á
móti eru sumir „luntaseggir“ og
„hornhagldir,“ þar er allt gagn-
stætt, og í návist þeirra líður öll-
um illa. Ólundardrungi þeirra
leggst yfir okkur og gerir okkur
sjálf örg í skapi, hugsunarlaus
og mállaus. Jafnvel „hrókum
alls fagnaðar“ er hætta búin í
návist ólundarseggjanna. Allir
kvíða fyrir að hitta slíkt fólk, og
hlakka til að það fari. Vitan-
legt er, að langflestir eru ein-
hvers staðar mitt á milli þessara
andstæðna, en þó líkjast margir
öðrum hvorum, og allt of margir
lakari hjúunum. Sé þetta nú
rétt, sem ég hef sagt, að annar
flokkurinn væri öllum til gleði,
en hinn öllum til ama, þá er vit-
anlegt, að það skiptir allmiklu
máli, hvorum flokknum við vilj-
um líkjast, og hvor
flokkurinn veitir okk-
ur uppeldi á æskuár-
um. Ekki er ég í vafa
um hvorum við víljurn
líkjast — allir vilja
líkjast glaða og bjart-
sýna manninum, sem
færir ljós og yl með
sér hvar sem hann
fer, en ekki þeim öm-
urlynda, sem þrúgar
allt sitt umhverfi nið-
ur. —
Ólafur ísleifsson í
Þjórsártúni sagði eitt
sinn, að hann gæti
sagt nokkurnveginn
hvernig heimili
mannsins væri, þegar
hann sá manninn í
eitt skipti. í því er
fólginn mikill sann-
leikur. Við verðum
fyrir svo miklum á-
hrifum á heimilinu —
margfallt meiri en við
vitum af. Talið er,
að við líkjumst þeim,
sem við erum með að
staðaldri, jafnvel þótt
skamman tíma sé.
Hvað mun þá ekki
vera um þá, sem við
erum með árum sam-
an? — Heimilisvani
verður sá vani, sem
langmest áhrif hefur
Böðvar Magnússon á leið í vorsmalamennsku. Nýtur hann við það
starf aðstoðar „Skugga" og „Doggs". Skuggi var snjall reiðhestur og í
miklu uppáhaldi hjá eigandanum sökum frábcerra kosta og vitsmuna.
„Doggur“ var vænn fjárhundur og betra að smala með honum ein-
um í Laugarvalnsfjöllum en 2—3 röskum mönnum.