Heima er bezt - 01.02.1954, Síða 5

Nr. 2
Heima er bezt
37
Þorbjörn Þórðarson, læknir:
Á HAFNARSLÓÐ
Snemma árs 1901 luku fjórir
læknanemar embættisprófi við
læknaskólann í Reykjavík. Það
voru: Andrés Fjeldsted frá Hvít-
árvöllum, Ingólfur Gíslason frá
Þverá í Fnjóskadal, Jónas Kristj-
ánsson frá Grenjaðarstöðum og
Þorbjörn Þórðarson frá Hálsi í
Kjós. Fóru þeir síðan með milli-
landa-farþegaskipinu Láru til
Kaupmannahafnar, til þess að
Ijúka lögboðnu námi við fæð-
ingarstofnunina þar. Lá nærri,
að við yrðum af þeirri skipsferð,
því að Lára lagði úr höfn í
Reykjavík 12. febrúar, en við gát-
um ekki lokið við prófið fyrr en
daginn fyrir. Var Lára eina far-
þegaskipið, sem á þeim árum fór
um hávetur milli íslands og ann-
arra landa. Svo var mál með
vexti, að síðasta námsgreinin, er
við vorum reyndir í, var hand-
lækningar, kirurgisk operation,
en til þess þurfti lík af karli eða
konu til að sýna á handlagni
okkar og kunnáttu. Nú, um
nokkur undanfarin ár, hafa
læknanemar ekki verið prófaðir
í þeirri grein við háskólann hér,
og eru því í prófskírteinum
námsgreinar einni færri en þá
var. Allan tímann, sem prófið
stóð yfir, hafði ötullega verið
leitað fyrir sér um að fá lík, en
ekki tekizt. Bæði var, að þá dóu
færri í Reykjavík en nú og fáir
fúsir til að leggja skrokka sína,
eigin eða vandamanna sinna, í
þetta. Var þannig komið um
morguninn 11. febrúar, að við
vorum orðnir vondaufir um að
komast með Láru. En þenna
sama morgun fréttum við, að þá
um nóttina hefði gömul kona
andazt í Hafnarfirði og ekki von-
laust um, að vandamenn henn-
ar væru ef til vill fáanlegir til að
sjá aumur á okkur og leysa vand-
ann. Þutum við upp til handa
og fóta og suður í Hafnarfjörð.
Komust samningar fljótt á, lík-
ið flutt inn í Reykjavík og próf-
ið byrjað í Læknaskólanum, að
viðstöddum kennaranum Guðm.
Magnússyni og prófdómurum
Birni Ólafssyni og Þórði Thor-
oddsen. Samkvæmt samningnum
urðum við að láta flytja líkið
aftur suður og sjá um útförina,
á okkar kostnað að mestu leyti.
Þá lögðum við til vænan blóm-
sveig og á silkiborðann letrað:
„Duftið hverfur aftur til jarðar-
innar, hvaðan það er komið, en
andinn fer til guðs, sem gaf
hann“, og „Gratias agimus,
auxilio tuo candidati sumus".1)
Að þessu afloknu fórum við heim
til Jónassens landlæknis, sem
jafnframt var skólastjóri. Tók-
um þar við prófskírteinum okk-
ar og undirrituðum læknaeið-
inn. Þar voru allir kennarar
læknaskólans viðstaddir og góð-
ar veitingar veittar. Vorum við
allir fjórir orðnir læknar með
lækningaleyfi og fyrstu einkunn.
Vorum við all-hreyfir og skálar
óspart drukknar í kampavíni.
Fyrst í stað var þó sá ljóður á,
að við Andrés höfðum verið í
bindindisfélagi í nokkur undan-
farin ár, og þó að við hefðum
nú nýlega sagt okkur úr félag-
inu, höfðum við ekki formlega
fengið okkur leysta þar frá, og
vildum því ekki drekka annað
an sítrónsódavatn. Nú er kunn-
ugt, að þessir báðir vökvar,
kampavín og sítrónsódavatn eru
ekki ósvipaðir að lit, og þegar
Jónassen gamli var að bæta í
glösin hjá hinum, hellti hann,
alveg óvart auðvitað, einnig
kampavíni í glösin hjá okkur
Andrési án þess að við tækjum
eftir því. Það var fyrst ungfrú
Soffía, dóttir Jónassens, sem tók
eftir þessu og benti honum á
það, en gamli maðurinn lét sem
hann heyrði það ekki og okkur
Andrési þótti, að úr því að við
værum þegar orðnir brotlegir,
þótt óvart væri, væri syndin hin
sama, hvort sem glösin væru
!) Setningin tvíræð: „Vér þökkum þér,
frelsari vor, fyrir að þú hefur hreinsað
oss af allri synd,“ eða „Við þökkum þér,
kona góð, því að þú hefur hjálpað okk-
ur til að ná kandídatsprófinu."
fleiri eða færri. Seinna um
kvöldið sátum við boð hjá Guðm.
Magnússyni og var þar glatt á
hjalla.
Um kvöldið næsta dag lagði
Lára úr höfn með okkur innan-
borðs í fyrsta farrými. Þar voru
einnig margir aðrir góðir land-
ar, þar á meðal Björn Guð-
mundsson kaupmaður og dóttir
hans Ragnheiður, Jes Zimsen
kaupmaður, Halberg hótelhald-
ari, Breiðfjörð kaupm., allir úr
Reykjavík, og Árni kaupm.
Sveinsson frá ísafirði. Komið
var við í Vestmannaeyjum, Fær-
eyjum og Edinborg í Skotlandi.
Komum við alls staðar í land og
litum í kringum okkur. í Edin-
borg sáum við kvikmynd (bíó)
í fyrsta sinn, þar sem sýnd var
útför Viktoríu drottningar. Var
það mjög ófullkomin sýning,
myndirnar blettóttar, ógreini-
legar og óstöðugar. Þá var ekki
enn farið að sýna kvikmyndir í
Kaupmannahöfn eða meðan ég
var þar. Þegar til Danmerkur
kom var Eyrarsund ísi lagt og
varð Lára að smjúga eftir renn-
um, er ísbrjótar höfðu gert.
Er til Hafnar kom, tók Hjör-
leifur bróðir minn á móti mér.
Hafði hann dvalið þar um hríð
og útvegað ökkur báðum tvö
samliggjandi herbergi til íbúðar.
Voru þau búin öllum nauðsyn-
legum húsgögnum, annað svefn-
herbergi og hitt dagstofa. Þetta
var í St. Kongensgade 96, 4. hæð.
Húsaleigan var 36 krónur fyrir
bæði herbergin á mánuði. Þeg-
ar Hjörleifur fór heim til íslands
mánuði síðar, þótti mér of dýrt
að búa þar, og ætlaði því að
flytja þaðan og fá mér eitt her-
bergi annarsstaðar, en húsráð-
endur buðu mér bæði herbergin
áfram fyrir sama verð og ég
hafði greitt, eða 18 krónur á
mánuði allan tímann, sem ég
dveldi í Höfn. Tók ég þessu með
þökkum, því að herbergin voru
hin þægilegustu. Þessir húsráð-
endur hétu herra og frú Scheu-
mann. Var hann forstjóri við