Heima er bezt - 01.04.1955, Side 28

124
Heima er bezt
Nr. 4
að ég refsa strákunum, þegar
þeir eru að hrekkja í skólanum.
Þessir þrír, sem þú hittir í dag,
eru kunningjar mínir og ég hef
dustað þá til oftar en einu sinni,
máttu trúa! Þeir voru svo slæmir
við mig strax eftir að ég kom,
svo að ég varð að neyta hnef-
anna til þess að fá frið fyrir
þeim.
— Ertu þá ekki héðan úr sveit-
inni? spurði Vébjörn.
— Nei, við mamma áttum
heima í kaupstaðnum áður. —
En þar varð hún atvinnulaus, og
svo sendu þeir okkur hingað.
Mamma er nefnilega sveitföst
hérna. Við erum á sveitinni,
skilurðu! Síðustu orðin voru sögð
í lágum sorgartón og nú varð
dálítil þögn.
Síðan segir Vébjörn:
— Já, svo þú ert ókunnugur —
þú líka. Þá verðum við að halda
saman og hjálpa hvor öðrum
eins og við getum. — En segðu
mér, hvað segir fólk annars um
mig?
„Bangsi“ svaraði ekki strax.
Hann braut heilan um, hvernig
hann ætti að komast hjá að
svara þessari spurningu. Gamli
maðurinn skildi hann og mælti:
— Segðu mér það bara, vinur!
Mig langar að vita það.
— Já, já, úr því að þú vilt það
endilega. — Þeir segja að þú sért
fantur. Nokkrir halda að þú sért
þjófur og aðrir að þú sért morð-
ingi.
Sá gamli hrökk við. — Jæja!
Segja þeir það!
Hann sat þegjandi langa
stund og augu hans urðu svo
undarlega gljáandi. Það var eins
og hann væri að horfa inn í aðra
veröld.
—En hvorki mamma eða ég
trúum slíku. Hún hefur sagt, að
það sé ekki annað en lygi, og að
ég eigi að vera góður við þig,
sagði „Bangsi“. Honum fannst
gamli maðurinn vera orðinn of
þegjandalegur.
— Ég þakka þér fyrir það,
sagði Vébjörn og „Bangsa“
fannst eins og rödd hans vera
orðin að graut.
Þá er þeir skildu, lofaði
„Bangsi“ því, að hann skyldi
koma fljótt aftur til gamla
mannsins.
— Ég skal vera á verði á laug-
ardaginn kemur, sagði hann og
leit einbeittnislega út. Ég skal
berja þá ef þeir taka upp á þessu
aftur.
Nokkur ár liðu. „Bangsi“ og
Vébjörn voru ætíð sömu góðu
vinirnir. Á sunnudögum sátu
þeir oft heima hjá Vébirni og
röbbuðu saman. Og mörgum
sinnum varð „Bangsi“ að verja
gamla manninn, bæði fyrir að-
súg óknyttastráka og illkvitnis-
legu slaðri fullorðna fólksins. -—
En mamma hans kom tvisvar í
viku í Gljúfurhaug til þess að
þvo og hreinsa hjá Vébirni.
Gamli maðurinn hafði stundum
stungið upp á því að þau flyttu
til hans, en hún vildi það ekki.
Hún kvaðst hafa fengið sæmi-
lega atvinnu, svo að hún þurfti
ekki lengur að þiggja af sveit.
Og nú var „Bangsi“ orðinn svo
stálpaður að hann gat unnið
fyrir sér.
En einn hlutur var það, sem
Vébjörn talaði aldrei um; hann
sagði engum hver hann var né
hvaðan hann kom. „Bangsi“
hafði mörgum sinnum spurt
hann um það, en fékk engin
svör.
— Ég er hvorki fantur, þjófur
eða morðingi, sagði Vébjörn.
Trúir þú mér ekki er ég segi þér
það?
— Jú, víst trúði „Bangsi" hon-
um. Og svo var ekki talað meira
um það mál. En fólk hélt áfram
að geta. Síðasta getgátan var,
að Vébjörn væri vellauðugur
norsk-ameríkani. Það byggðu
menn á því, að eitt sinn fékk
hann bréf frá Ameríku með póst-
inum. Það var ábyrgðarbréf og
því gizkaði fólk á, að í því væru
verðmæti, ávísanir eða slíkt. En
enginn vissi neitt. Samt sem
áður var það gott að þetta bréf
kom. Þeir, sem höfðu sett fram
ljótar grunsemdir áður, urðu nú
gætnari í tali. Nú heilsuðu þeir
honum á veginum og buðust til
þess að bera töskuna hans fyrir
hann á laugardögunum, er hann
kom frá kaupmanninum. En nú
var Vébjörn orðinn tortrygginn.
Hann afþakkaði þjónustusemi
þeirra.
— Ég á von á honum „Bangsa“
sagði hann. Hann lofaði að koma
á móti mér á leiðinni.
Og „Bangsi“ gleymdi ekki lof-
orðum sínum. Það var engu lík-
ara en að þessir utansveitar-
menn hefðu gengið í fóstbræðra-
lag. Og það hafði gert þeim báð-
um hægara fyrir mörgum sinn-
um.
„Bangsi“ var dugandi verk-
maður. Hann var ekki gamall,
þegar hann fór að fara á milli
búgarðanna og vinna fyrir
bændurna. Allir vildu hafa
hann, því að hann var duglegur
og þýðlegur og svo samvizku-
samur, að orð fór af því. —
Svo var það dag einn er hann
stóð í nýræktinni á Lóni og
færði burt stóra steina, að
mamma hans kom hlaupandi frá
Gljúfurhaug. Hann sá strax að
það var hún og enginn annar,
og bjóst við einhverju leiðinlegu.
— Þú verður að koma strax, sagði
hún. — Hann Vébjörn hefur
fengið slag og ég get ekki hjálp-
að honum ein.
„Bangsi setti verkfærin frá sér
og fylgdist strax með henni. Vé-
björn lá á gólfinu þegar „Bangsi“
kom, en hann tók gamla mann-
inn og bar hann upp í rúm.
Gamli maðurinn gat ekki sagt
neitt að ráði, en þakkaði
„Bangsa“ af því að hann hafði
verið svo góður, og óskaði hon-
um alls góðs í framtíðinni.
Seinna um daginn dó Vébjörn.
„Bangsi“ og móðir hans voru hjá
honum þegar hann tók andvörp-
in.
Lénsmaðurinn mætti og rann-
sakaði skjöl Vébjarnar. Fólk var
ákaflega forvitið að heyra síð-
asta kafla hinnar einkennilegu
sögu hans. Og það fékk að vita
allt! Hann hafði átt heima ein-
hverstaðar langt inni í skógar-
héruðunum. Þar hafði hann átt
stóran búgarð, en kona hans og
fjó.rir drengir, sem þau áttu, dóu
öll í spönsku veikinni. Eftir þetta
áfall varð hann svo sem eitthvað
undarlegur, sögðu menn, og
margir héldu að hann væri ekki
með öllum mjalla. Hann seldi bú-
garð sinn og fór í flakk. Það var
eins og sorgin og óhamingjan
hefðu gert hann heimilislausan
á jörðinni. —
Og svo hafði hann loks setzt
að hérna. — Lénsmaðurinn fann
hið umtalaða Ameríkubréf, en í
því voru engir peningar eða ávís-