Heima er bezt - 01.07.1960, Qupperneq 6

Kvöld við Svarthöfða.
hinni þvrnum stráðu braut, sem gera mátti ráð fyrir
að fram undan væri fyrir ungt skáld, sem var að sækja
fram til sigurs. En víst er um það, að þessi þungi dóm-
ur olli því, að Björn lagði Ijóðagerðina á liilluna að
mestu. Samt á hann í fórum sínum sitthvað af ljóðum,
sem margur mundi telja sig vel sæmdan af að hafa ort.
En í kyrrþey heitstrengdi hann að gerast rithöfundur,
og að heyja sitt stríð að því marki einn og í hljóði,
unz hann hefði náð fullum þroska. Því heiti var hann
trúr, og lét hann því naumast nokkurn staf frá sér
fara á prenti fyrr en bókina Hamingjudaga 1950, er
hann var hátt á fimmtugsaldri. En með henni kom
hann, sá og sigraði hugi þeirra, sem unnu töfrum ís-
lenzkrar náttúru og fegurð tungu vorrar. Síðan hefur
hver bókin rekið aðra, Að kvöldi dags 1952, Vinafund-
ir 1953, Vatnaniður 1956 og Örlagaþræðir 1958. IVIá
slíkt kallast vel af sér vikið á tæpum tug ára, þar sem
þó er um að ræða hjáverkastörf frá allmiklum bú-
rekstri og þreytandi barnakennslu.
í öllum þessum bókum, nema hinni síðustu, er flétt-
að saman endurminningum úr reynslu höfundar og
skáldskap. Þær leita ekki langt til fanga og eru líkar
um margt, en þó hver með sínum hætti, og alltaf færir
hann lesandanum eitthvað nýtt. Vinafundir fjalla um
samskipti hans við náttúruna fremur öðrum bókum
hans. Sýnir sú bók bezt, hvers íslenzk náttúruvísindi
hafa misst við það, að Björn gerðist ekki verkamaður
í víngarði þeirra. Og sú er trúa mín, að fátt hafi verið
skrifað um náttúru lands vors, sem betur sé fallið til
þess að vekja áhuga og opna augu manna fyrir dásemd-
um lífsins í náttúrunni umhverfis þá. Bókin Vatnanið-
ur er eins konar handbók laxveiðimanna. Eru þar bæði
hagnýtar leiðbeiningar fyrir þá, sem þá íþrótt stunda
og ýmsar frásagnir af háttum laxins, en kryddað með
smásögum af öðru tagi. Svo haglega er með efnið far-
ið, að jafnvel þeir, sem áhugalausir eru um veiðiskap,.
fylgjast með af alhuga og þykir bóldn of stutt, þegar
hún er á enda lesin. En þótt leiðbeiningar hennar séu
mikils virði í því efni, að kenna mönnum að veiða lax,
er þó meira vert um þann þáttinn, sem sýnir með
hverju hugarfari menn skuli stunda veiðarnar, ekki til
þess að þjóna græðgi eða drápgirni, heldur sem íþrótt
og nautn af samvistum við hina ósnortnu náttúru. Þeir
veiðimenn, sem ganga að veiðunum með hrottaskap og
yfirlæti fá þar maklega ádrepu og háðulega meðferð,
enda munu Birni fáar manngerðir ógeðfelldari.
Bækurnar Hamingjudagar og Að kvöldi dags eru
jöfnum höndum endurminningar höfundar og hreinn
skáldskapur, með ívafi íslenzkra ævintýra. Eru margar
sögurnar þar svo haglega unnar að unun er að lesa.
Fer þar saman tær skáldskapur, Ijóðræn mýkt og al-
vöruþungi blandaður góðlátlegri glettni. Það hefur
verið fundið að bókum Björns, að í þeim gætti of mik-
illar viðkvæmni og tilfinningasemi. Alá vera, að svo sé
Björn með veiðistöngina. íhugull veiðimaður.
222 Heima er bezt