Heima er bezt - 01.04.1963, Blaðsíða 17

A Sprengisandi, séð til vesturs. Hofsjökull í baksýn.
rústir Fjalla-Eyvindar eru í jaðri Versins að austan-
verðu og þangað stefndum við. Þegar við fórum af
baki, barst til okkar kveinandi hljóð og einn gæsarungi
kom hlaupandi á harða spretti utan úr mýri. Hvorki
var hann hræddur við menn né hesta, enda litlar spum-
ir haft af þeim dýrategundum og handsamaði Birgir
hann og tókum við af honum mynd. Óttuðumst við
helzt að hann yrði fyrir hófum hestanna, því hann
skreið alls staðar á milli þeirra, leitandi og kvakandi.
Þarna voru rústir af þrískiptri tóft og rann lækur
gegn um þá nyrztu. í farveginum var hrúga af hrossa-
beinum, flest vom brotin til mergjar, en ófúin. Tókum
við þaðan tábein til minja og eigum enn. Við reistum
tjald í skyndi, sprettum af hestunum og matreiddum.
Var þa klukkan hálftvö eftir miðnætti og ætluðum við
að hvíla okkur til klukkan fjögur. Bauðst Helgi til að
vaka yfir hestunum, svo ekki þyrfti að hefta þá, því nú
áttum við framundan lengsta haglausa áfangann og
mikils um vert að þeir gætu fyllt sig vel af grængresinu
um nóttina.
Þegar piltarnir vom búnir að hreiðra um sig í svefn-
pokunum brá ég mér suðumndir kofavegg Eyvindar í
einkarannsóknarför. Mér hafði borizt óþægileg njósn
af því, að fleiri hefðu gist með mér eitt rúmið á leið-
inni en boðnir vom og vildi ég helzt ekki búa við þá
samfylgd lengur en þörf krefði. Týndi ég af mér spjar-
irnar þar í Eyvindarveri og gerði ýtarlega rannsókn,
þótt suddarigning væri á og svait af nóttu. Allt í einu
greip mig hlátur. Ég hafði í upphafi ferðar hlakkað
mikið til að sjá Eyvindarver og líklega gert ráð fvrir
að verða þar upphafin af skáldlegri stemningu með
hugann bundinn við örlög útlaganna. Nú var raunveru-
leiki kominn í stað draums og stangaðist sú iðja, sem
ég þar stundaði, skjálfandi í húminu, illilega við skáld-
lega drauma.
Klukkan fjögur um nóttina reis Helgi upp innan við
tjaldskör, hafði fengið sér blund. Fór hann út að hyggja
að hestunum, en þeir voru þá allir horfnir. Stökk hann
af stað að leita þeirra. Við hjónin skriðum úr pokun-
um og skoðuðum vegsummerki. Sáum við hvar hest-
arnir höfðu komizt á slóð sína frá deginum áður og
farið mikinn sömu leið til baka.
Við gengum á hæðina sunnan við verið og svipuð-
umst um. Ekki sáum við bóla á Helga eða hestunum,
en þarna var það ókjör fjallagrasa, að þau voru eins og
þykkt lag um alla ölduna. Niðri í mýrunum voru yfir-
gefin gæsahreiður við hverja tjörn og greinilegt, að þar
hefði verið lún blómlegasta gæsabyggð.
Klukkustundimar mjökuðust áfram. Einar sagði, að
ekki væri ráð að eyða af matvælunum fyrr en við viss-
um hvort hestarnir næðust, því ef við þyrftum að
ganga til byggða, þá væri það drjúgur spölur og veitti
ekki af að fara vel með nesti. Það var eins og við mann-
inn mælt. Við urðum svo óskaplega svöng, að við töl-
uðum naumast um annað en mat og hvað við skyldum
nú borða þegar við kæmum heim úr þessari svaðilför.
Þegar klukkan var að verða tíu kom Helgi aftur með
alla hestana. Höfðu þeir farið á spretti niður að tjaldi
þeirra félaga og Guðmundur vaknað við dyninn. Hélt
hann fyrst að nú væru Þjóðverjar að gera á hann loft-
árás, en vildi samt verða karlmannlega við dauða sínum
og snaraðist út. Munaði það því, að hann fékk stöðvað
hestana og haldið þeim á beit, þangað til Helgi kom.
Ekki var viðlit að ná nema einum hesti Einars og reið
Helgi honum einhesta til baka. Þótti óráðlegt að leggja
strax á sandinn eftir þennan aukasprett, en óhætt talið
að taka hraustlega til matar síns og var það svikalaust
gert.
Klukkan tvö eftir hádegi vorum við ferðbúin. Kvödd-
um við Helga, sem átti enn á ný fyrir höndum að ganga
drjúgan veg, og snerum sjálf frá Eyvindarveri norður
á Sprengisand.
Við vorum skammt komin út á sandinn, er við sáum
eitthvað kvika og reyndust þetta vera gæsir í sárum
og ungar í þúsunda tali. Hleypti ég á eftir þeim dálít-
inn spöl, en þær stefndu til árinnar og dró lítt saman
með okkur.
Þetta vor hafði einn maður farið suður sandinn og
hresst við vörður. Sáum við slóð hans enn og var það
flýtisauki, því vörðurnar eru strjálar og stundum dá-
lítið erfitt að átta sig á þeim. Ekki höfðum við lengi
farið, er fyrir varð ein af mörgum ársprænum á sand-
Heima er bezt 133