Heima er bezt - 01.04.1985, Qupperneq 6

Friðarboðskapur kisu í Holtsseli um
páskana 1983 komst í fréttirnar: Hún
stökk ofan í kassann til andarunganna
og tók þá að sér eins og kettlinga.
greiðar, svo fólk sótti mikið hvað til annars í nágrenninu
og samgangur milli bæja var meiri en ég þekkti hér inni í
Eyjafirði.
- Það sést hér innanstokks, að þú stundar ýmsar hann-
yrðir.
- Ég hef alltaf haft gaman af öllu sem er skapandi, að
það sjáist eitthvað eftir mann. Kannski er það einmitt þess
vegna sem ég hef dálæti á búskapnum, að þar sér maður
handaverk sín og - fær að njóta þeirra, - eða gjalda, eftir
atvikum. En að öðru leyti þá hef ég t.d. gripið í að mála
og teikna, sótti t.d. námskeið í því á Akureyri á sínum
tíma. Ef ég hefi ekki orðið bóndi hefði ég helst viljað læra
innanhússarkitektúr.
- Minnistu margra eftirminnilegra persóna héðan úr
þínuungdæmi?
- Já, hér var margt merkisfólk. Mér er t.d. minnisstæð
ein síðasta förukonan sem ég hef spurnir af á landinu, hún
hét Kristín Jónsdóttir, alltaf kölluð Litla-Stína. Hún taldi
sér held ég heimili vestur í Ási á Pelamörk, en fór alltaf á
milli bæja, bæði hér og austur í Þingeyjarsýslu, kom ævin-
lega á hverju sumri með 7 til 8 léreftspoka með sér, í þeim
var búslóðin hennar. Litla-Stína stoppaði svona viku á
hverjum bæ og hafði alltaf uppi sömu formúluna þegar hún
birtist, taldi upp hvað hún vildi borða, mjólkurgraut, fisk
og fleira, - og síðan sagði hún ævinlega: ,,Og svo þarf ég
að hafa kopp“. Kristín lapti ekki sögur milli bæja, en hafði
gaman af að segja sögur af sjálfri sér og þá sérstaklega frá
æskuárum. Hún hafði verið kaupakona í sveitinni og
þekktu hana flestir. Ég held hún hafi verið nærri níræð þeg-
arhún lést.
- Er eitthvað fleira úr gamla tímanum, sem nú er horfið,
en þú kynntist í æsku?
- Þá var náttúrlega heyjað meðgamla laginu, hestavélar
voru í notkun, orf og hrífur, - fyrsta dráttarvélin var ekki
keypt hingað fyrr en ég var komin vel á legg, en Búnaðarfé-
lagið var búiö að kaupa tæki til sameiginlegra nota og auð-
vitað búið að rækta heilmikið þegar ég man fyrst eftir mér.
- Hvenær finnst þér mestu umskiptin hafa orðið?
- Maður sá held ég ekki hestaverkfæri eftir 1960 hér í
sveit. í Holtsseli urðu mestu viðbrigðin þegar byggt var,
um svipað leyti og búið var að skipta fjallinu og stækka
landið hjá bæjunum hér ofan við Grund. Nýtt fjós breytti
aðstöðunni geysilega hjá okkur.
- Hvað er mikilvægast til að halda mjólkurgæðunum og
mjólkurmagni í æskilegu horfi?
,,Barnaleikur“ er að aka ilmandi
þurrheyinu úr hlöðu með svona nýtísku
kerru.
Heydreifarinn myndar lög í hlöðuna,
og má þekkja einstakar spildur (og
jafnvel votviðrisdaga úr).
- Fyrstogfremstræktunin, aðgetagertgottúrmoldinni
og halda túninu í góðri rækt og sinna vel um það, til að geta
aflað nægra og góðra heyja. Við hagnýtum okkur alltaf
ráðunautaþjónustu Búnaðarsambandsins að einhverju
leyti, en ég held að hver bóndi verði líka að geta hagað
þessu eftir auganu, ef svo má segja.
- Hvaða atvikum manstu fyrst eftir í bernsku?
- Mér finnst endilega að ég muni eftir Heklugosinu
1947, sem var nú nokkrum mánuðum áður en ég fæddist,
svo ég verð að telja að minnið bregðist mér þar að ein-
hverju leyti. Hins vegar var náttúrlega mikið um það talað
Rafmagnsskeri er notaður
til að rista fyrir, en krabbi
sem hangir í hlaupaketti
lyftir votheyinu.
heima, ekki síst vegna þess að dynkirnir höfðu heyrst
hingað. Ég fæddist ekki fyrr en í desember 1947, svo að
þetta gæti aftur á móti stutt þá kenningu, að heyrn fósturs-
ins sé næm í móðurk viði!
Ég man fyrst eftir mér sífellt í kringum skepnur, t.d.
gleymi ég ekki fyrstu ánni sem mér var gefin. Ég fékk hanq
sem gimbur þegar ég var tveggja ára og man skýrt eftir því
þegar hún átti fyrst lamb. líklega vorið 1949, sem var mjög
kalt. Mér fannst lambið voðalega stórt, gimbrin bar niðri
á túni og pabbi hefur vafalaust fundið hana fyrst, en sótti
mig og lét mig finna hana borna. Svo þurftum við að koma
lambinu og ánni heim. Þótt gimbrarlamb sé nú enginn stór-
gripur man ég að ég rogaðist með lambið heim í fanginu
og hljóp svo til að kalla á afa og sýna honum lambið. Þetta
var hvítur hrútur og ég stórkostlega montin af honum.
- Skógræktin í Holtsseli vekur sérstaka athygli, hver var
þarað verki?
- Það var hún mamma, hún hafði ahtaf geysilegan
118 Heimaerbezl