Æskan - 01.03.1932, Blaðsíða 6

' 22
ÆSRAN
HUNDRAÐ
ÁRA
MINNING
SOLVEIGAR
EFTIR
M. K. IÓNSDÓTTUR
FRA HIARÐARHOLTI
ÓVÆNT HJÁLP
Dollei, Dollei mín 1 Dem me a detta!
Dollei, Dollei mín! Dem me bau!
Dollei, me e dalt! — Þessi og þvilík hróp heyrð-
ust oft við eldhúsdyrnar í Hjarðarholti. Og sú, sem
átti þeim að sinna, var eldakonan, Solveig I5or-
láksdóttir. Það voru æfinlega yngstu börnin, sem
ávörpuðu hana og báru upp fyrir henni vand-
kvæði sín.
Solveig þessi var fædd að Króki á Kjalarnesi 30.
janúar 1832. Fimmtán ára gömul missti hún for-
eldra sína og fór þá í vist. Það hagaði þá svo til
á Kjalarnesinu, að karlmenn stunduðu sjómennsku
á vetrum, en margir fóru í kaupavinnu norður í
land á sumrin. Utanbæjarverk heimila lentu því
mest á það kvenfólk, sem heima var, og vann Sol-
veig þvi, sem unglingur, mest karlmannaverk, hirti
gripi, tók upp mó, hirti um eldivið og bar vatn.
En minna var hugsað um að kenna henni kven-
fólksvinnu. Litið var um fatnað og fátæktin nóg.
Oft sagðist hún hafa farið í fataræflana blauta á
morgnana. Klæðnaðurinn var oftast vaðmálsskyrta
og vaðmálspils, fest á bol, sem reimaður var með
þveng. Utan yfir sig hafði hún svo einhverja úlpu,
þegar kalt var.
Þannig vann nú Solveig í 9 ár, þar úti á nesinu,
og þótti gott að fá að borða, um kaup var ekki
talað. En þá fór hún að Víðinesi til Tómasar, sem
þar var bóndi og Sigríðar konu hans. Þar átti hún
að vera í eldhúsi að vetrinum, en hún sagði, að
sér hefði fundist hún sleppa úr prísund, er hún
fékk að fara út og hjálpa til við skepnuhirðinguna.
Henni þótti líka gaman að smala og fann aldrei
til kulda, þó að klæðnaðurinn væri fátæklegur.
Hún var 6 ár í Víðinesi.
Seinasta haustið, sem hún var þar, fékk hún að
fara út á nesið að finna fólkið sitt. Litið var þá
um garðrækt á nesinu. En í Víðinesi var kálgarð-
ur, og hafði sprottið vel í honum um sumarið.
Fékk hún því rófur í poka bjá hjónunum, til þess
að gefa börnunum á bæjunum, því alltaf langaði hana
til að gleðja börnin. Lagði hún nú af stað nokkru
fyrir hádegi með rófnapokann bundinn á bakið.
Gekk hún inn fyrir Kollafjörð, en þá fór að
snjóa. Vegurinu út með Esju lá þá uppi í hlíð-
inni og þótti henni ekki ráðlegt að balda þá leið,
en hélt sig niður við sjóinn, því að þá var hún
viss um að villast ekki. Það var skæðadrífa. Snjór-
inn kom ekki í kornum, heldur stórum flyksum,
og það var alveg ótrúlegt, hve fljótt hurfu allar
misjöfnur og svörtu blettunum fækkaði. Brált varð
alveg hvitt yfir allt, nema sjórinn var sem svartur
veggur á vinstri hönd. Hún sá ekkert til bæja,
ekkert nema sjóinn og snjóinn. Nú kom hún að
læk. »Æ, það er slæmt að bleyta sig«, hugsaði hún,
»skyldi hún ekki geta stokkið yfir lækinn«. Það
mundi frysta, þegar á liði daginn. Hún gekk dá-
lítið upp með læknum. Jú, þarna rann hann svo,
að hún mundi geta stokkið, ef hún væri laus-
beizluð. Hún nam staðar og kastaði mæðinni, leysti
af sér pokann og henti honum yfir, og svo henti
hún sér á eftir. Það tókst, en undarleg tilfinnig
flaug um hana. Hún varð eitthvað svo létt á sér.
— Hélt áfram að fljúga, og pokinn sentist líka á-
fram. — Hvað var þetta? Hún sá sólina koma á
móti sér. Hún sveif áfram og ætlaði að grípa hana!
Þá heyrði hún hund gelta einhversstaðar langt í
burtu. Hver var að kalla ? Hvað var þetta? Yar
það ívar, Karta litla eða Alfífa? Nei — það var
víst Tómas, húsbóndi hennar. Hún hafði liklega
sofið of lengi og átti að fara á fætur »Vaknaðu!«
heyrir hún að sagt er rétt við eyrað á henni. Hún
leit upp. Þetta var ekki Tómas. Það var ungur
maður bláeygur, skegglaus og með ljóst hár, sem
gægðist fram undan prjónahettunni, sem hann hafði
ýtt aftur á höfuðið. Hann var henni alveg ó-
kunnugur.
»Jæja, þar ertu vöknuð! Komdu sæl«, sagði
hann. »Komdu sæll«, sagði Solveig. Hún var hissa
á því, hve málrómur hennar var allt öðruvísi en
venjulega.
»Ertu nokkuð skárri?« spurði maðurinn. Hún
mundi ekki til, að nokkuð hefði verið að sér, og
beið með svarið, en fór að aðgæta, hvernig stæði
á því að hún lægi þarna. Leit hún því í kringum sig
og sá þá pokann og mundi eftir ferðalaginu. Nú
leit hún nær, og sér ‘að snjórinn er blóðugur. Hvað
hafði komið fyrir? Hún ætlaði að risa upp, en var
ósköp máttlítil.
»Yertu kyrr«, sagði pilturinn. »Eg skal sækja
þér vatn í lækinn«.
SOLVEIG ÞORLÁKSDÓTTIR 67 A RA