Æskan - 01.07.1932, Blaðsíða 6

62
ÆSRAN
hann gömlum manni fátæklega til fara, sem hélt
á blævæng í hendi. Á blævængnum stóð skrif-
að með skýru letri þessi setning: »Sérhver maður
getur eignazt mig fyrir föður«.
Maðurinn varð mjög hissa, er hann las þetta.
En þarna var tækifærið. Nú hafði hann fundið
þann, sem hann leitaði að, og hann bað gamla
manninn að koma með sér heim.
Öldungurinn varð hugsi. »Eg vil gjarnan koma
með þér«, sagði hann, »en eg er hræddur um, að
eg verði ykkur til byrði, því eg þarf að borða, en
get ekki unnið«.
Með það gekk hann burtu.
t*egar maðurinn kom heim og sagði konu sinni
frá því, sem við hafði borið, varð hún reið og á-
vítaði hann: »Dæmalaust gaztu verið heimskur,
að koma ekki heim með hann, þá hefðu dreng-
irnir eignazt afa, og við bæði föður, sem gat gætt
drengjanna, þegar við erum á akrinum. Nú verð-
ur þú að fara og sækja hann«. Konan opnaði dyrn-
ar, og maðurinn hljóp út og flýtti sér eins og fæt-
ur toguðu að sækja gamla manninn með blæ-
vænginn.
Þegar heim kom, var mikið nm dýrðir. Dreng-
irnir fögnuðu gamla manninum eins og hann væri
afi þeirra, og konan heiðraði hann eins og tengda-
föður. Matur var af skornum skammti, en gamli
maðurinn fekk alltaf það bezta, feitasta fleskið og
beztu hrfsgrjónin. Hjónin ávörpuðu hann alltaf
með brosi á vörum.
Gamli maðurinn vissi um fátækt þeirra og tal-
aði því oft um að fara, en þau máttu ekki heyra
það nefnt. Þegar hungurmánuðirnir komu, en það
eru næstu mánuðir fyrir uppskeruna, þegar gömlu
hrísgrjónin eru búin, en þau nýju ekki fullþrosk-
uð, þá var þröngt í búi. En hjónin reyndu að
dylja gamla manninn þess. Þau seldu i laumi Angi,
yngri drenginn, hjónum i nágrannaþorpinu, fyrir
20 dali.
»Hvar er Angi?« spurði öldungurinn.
»Hjá móðurföður sínum«, var svarið.
Vikur liðu og ekki kom Angi. Aftur spurði gamli
maðurinn, og nú gátu þau ekki lengur leynt hann
hins sanna. Þau höfðu selt drenginn til þess að geta
látið afa líða vel. Samt létu þau hann ekki fara.
Þegar allar vistir voru nær þrotnar, tók gamli
maðurinn hatt sinn og staf og kvaddi hjónin góð-
hjörtuðu, sem höfðu reynzt honum svo vel. Gamla
blævænginn skildi hann eftir, til minningar um
veru sína.
»Farið með hann á veðlánastofuna«, sagði hann,
»þar fáið þið fyrir hann 100 dali. Fyrir 50 skuluð
þið kaupa út son ykkar, en fyrir hina 50 skuluð
þið ferðast til Kanton og heimsækja mig þar. IJið
munuð eflaust finna mig, því að allir í þeirri borg
kannast við mig.
Svo fór gamli maðurinn, en hjónin sátu eftir í
eymd og volæði. Hungrið svarf að, enginn eyrir
var til að kaupa mat fyrir. Ekkert korn til, engin
hrísgrjón, engar kartöflur. Hvað áttu þau að borða ?
Þá datt konunni blævængurinn í hug. Hún hafði
læst hann vandlega niður í kistu. Hún bað mann
sinn að fara með hann, en hann var ófáanlegur
til þess. »AUir draga dár að mér«, sagði hann, »ef
eg býð þennan gamla og slitna blævæng fyrir 100
dali«.
Tveir dagar liðu. Drengurinn þeirra grét af hungri.
Þá tók konan blævænginn upp úr kistunni og sendi
mann sinn með hann.
Hann fyrirvarð sig fyrir gamla blævænginn, þeg-
ar hann kom inn í veðlánastofuna ogsá vel klædda
kaupmanninn sitjandi yfir reikningsbókunum sín-
um.
»Hvað viltu fá fyrir hann?« spurði kaupmað-
urinn, þegar hann sá blævænginn.
»Hundrað dali«, sagði bóndinn, lágt og hikandi.
»Gerir þú þig ánægðan með 100 dali?« sagði
kaupmaðurinn, og taldi 100 skínandi silfurdali
fram á borðið. Hann vafði þeim innan í pappír
og fékk manninum.
Hundrað dalir I Hann gat varla trúað sínum eig-
in augum. Hann stakk peningunum í vasa sinn
eins og hann væri í leiðslu.
Með 50 fór hann til þess að kaupa út son sinn.
Hina 50 fékk hann konu sinni, sem réði sér ekki
fyrir fögnuði yfir að sjá son sinn aftur. Það var
þá satt, sem öldungurinn hafði sagt, þótt það virt-
ist ótrúlegt.
Þegar þau höfðu áttað sig eftir mesta fögnuð-
inn, tóku þau að undirbúa ferðina til Kanton.
Eftir margra daga erfiða sjóferð, stigu þau loks
á land í Kanton, þreytt og svöng.
Þegar þau sáu mörgu, þröngu og skuggalegu
göturnar, háu húsin og manníjöldann, sölutorgin
og búðirnar, stóðu þau agndofa og ráðalaus. Þau
voru svo kvíðafull yfir þvi að þau myndu ekki
finna öldunginn. Þau gátu ekki komið sér til að
ávarpa neinn. Hver ætli kannist við gamla, hruma
og fátæklega manninn, sem þau voru að leita að ?
Loks hertu þau upp hugann og spurðu konu
eina, sem þau mættu með körfur tvær á bakinu,
hvert þau ættu að halda.
»Eg get vísað ykkur til vegar«, sagði hún með
lotningu, þegar hún heyrði öldunginn nefndan.
»Gangið beint áfram, inn í miðja borgina. Þar
munuð þið finna hann«.