Æskan - 01.04.1933, Page 3

ÆSKAN
27
®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®£
FERÐAMINWINGAR FRA ITALIU |
EFTIR SIGRÍÐl MAGNÚSDÓTTUR §
'®®®a>v>~T. -^xb®®®©
I.
í Pompej.
Ibúðarhúsin hafa mörg verið svipuð að stíl, en
misjafnlega stór og íburðarmikil. Flest hafa þau
verið aðeins ein hæð, með flötu þaki eða hvolf-
mynduðu. Eitt af þeim, sem við komum inn í,
var svo lítið skemmt, að manni finnst, að það
mætti flytja inn í það eins og það er; þakið á því
hefir verið lagað. Hliðin, sem að götunni snýr, er
gluggalaus, sumstaðar eru aðeins smáop i stað
glugga. Fyrir innan dyrnar er lítið anddyri, og ur
því er gengið beint áfram inn í stóran sal; er það
stærsta herbergið í húsinu og hefir verið aðal-
dvalarstaður heimilisfólksins. í loftinu er nokkuð
stórt ferkantað op, og beint undir því er steypt
þró í gólfinu. Regnvatnið af þakinu rann í þessa
þró. Öll birtan féll inn um opið á loftinu, því að
hvergi er gluggi. Úr sal þessum er gengið út í
yndislega fagran blómagarð. Umhverfis hann eru
súlnagöng. 1 garðinum eru ljómandi falleg blóm-
beð, með gangstígum á milli, og í miðjunni er
vatnsþró, og eru barmarnir lagðir hvítum marmara.
Fjöldi af myndastyttum er í garðinum, og eru
margar þeirra heilar enn. Út frá súlnagöngunum
eru nokkur smáherbergi, svo sem svefnherbergi,
eldhús o. fl. Gólfin eru öll lögð steintiglum (stein-
mosaik) með ýmsum litum. Veggirnir eru skreyttir
málverkum, og eru þau máluð á veggina sjálfa.
Pau hafa varðveizt svo vel, að litirnir virðast ekk-
ert hafa fölnað. Mörg af málverkum þessum eru
guðamyndir. T. d. eru þarna margar myndir af ásta-
guðinum Amor; eru myndirnar sjálfar gulllitaðar,
en málaðar á bláan grunn. Er þetta mjög fallegt.
Enginn veit, hver búið hefir í þessu húsi, en senni-
lega hefir það verið einhver auðmaður. Allt er þarna
svo heilt og óskemmt, að maður á bágt með að trúa,
að þarna skuli enginn hafa búið í næstum 19 aldir.
Einhverjir fjölsóltustu opinberir samkomustaðir
í forn-rómverskum borgum voru baðhúsin. Pangað
komu menn ekki aðeins til þess að æfa sund og fá
sér heit og köld böð, þar voru líka stórir og skraut-
legir salir, þar sem menn gátu setið og hvílt sig, hitt
kunningja sína, fengið fréttir og sjálfir sagt tíðindi.
I Pompej hafa að minnsta kosti verið tvö stór
baðhús, og sennilega fleiri. Þau hafa verið mjög
haganlega útbúin. F*ar eru mörg búningsherbergi.
Menn gátu fengið þar gufuböð, heit og köld böð,
æft sund o. fl. íþróttir. Bæði þessi hús eru að
mestu leyti heil. Veggir þeirra eru skreyttir mál-
verkum, sem sýna skuggasæla skógarlunda o. fl.
Loftið er dimmblátt með gylllum stjörnum.
Flestar opinberar byggingar hafa verið reistar í
kringum tvö stór torg, sem eru i borginni. Hafa
mörg af þessum húsum verið stór, svo sem must-
erin. Þar er t. d. stórt og mjög fagurt musteri
reist til dýrðar æðsta guði Forn-Rómverja, Júpiter.
Fjöldi af myndastyttum eru á torgum þessum,
bæði af merkum mönnum og ýmsum uppáhalds-
guðum borgarbúa.
Ekki hafa Pompejbúar síður verið gefnir fyrir
skemmtanir en aðrir Rómverjar á þeim timum.
I borginni eru tvö stór útileikhús. Eru þau hring-
mynduð, eða öllu heldur skeifulöguð, með upp-
hækkuðum sætum allt í kring. Sjálfl leiksviðið er
innan í skeifunni, en þó nær öðrum enda hennar.
í öðru þeirra er talið að hafi getað setið 12000
manns. Hitt er talsvert minna. Sætin eru nú öll
grasi vaxin, og blóm gægjast út á milli steinanna.
I’að, sem einkum vekur undrun manna, er,
hve allt hefir geymzt vel þarna og er lítið skemmt,
t. d. má enn sjá ýmislegt, sem hefir verið skrifað
og krassað utan á húsveggi. Þar auglýsa menn
eftir hlutum, sem þeir hafa tapað, og lofa fundar-
launum. Hús eru auglýst til leigu o. m. fl. Ung-
lingarnir skrifa það, sem þeim dettur i hug, svo
sem vísur o. fl., og smádrengirnir æfa sig í að
skrifa griska stafrófið.
Eftir að við höfðum gengið um borgina 3—4
slundir, setjumst við niður á dálitla hæð, rétt hjá
öðru leikhúsinu, í forsælu við gamlan múr. Við
urðum fegin að hvíla okkur, því að hitinn var 35
stig C. í forsælu þenna dag, og alveg logn.
Pað rennur ósjálfrátt á mig þreytumók. Mér
finnst eg vera horfin 2000 ár aftur í tímann og
sjá gömlu, hrundu, útdauðu borgina risna úr
rústum og iðandi af lífi og starfi. Eg sé í hugan-
um morguninn 24. ágúst 79 e. Kr. Borgarbúar eru
nýteknir til við sín daglegu störf, og allir þykjast
óhultir í þessu fagra og friðsæla umhverfi. Enginn
grunar Vesúvíus um græsku, allir állta, að hann sé
útbrunninn, því að hann hefir ekki látið á sér bera
í aldaraðir. Að vísu kom þarna mikill jarðskjálfti
árið 63 e. Kr. og hrundi þá nokkur hluti Pompej,
en menn byggðu hann upp aftur, fallegri en áður,
og svo var það gleymt. Það fer ósjálfrátt hrollur
um mig í öllum sólarhitanum, við tilhugsunina
um trylltar hamfarir náttúruaflanna, sem grófu alla
þessa fögru byggð i eldi og ösku á örskammri
stundu.