Æskan - 15.12.1937, Blaðsíða 14

12
Jólabók Æskunnar
1937
Ovinur
Saga úr sænska skerjagarðinum
Aáalsteinn Sigmundsson þýdd
— Mamma, sagði Niels. Má eg fara inn í Grænu-
vík i kvöld? Þar verður hlutavelta, og svo dans á
eftir. Eg get lagt netin, áður en eg fer. Aðalgam-
anið byrjar ekki fyrr en seint, segja strákarnir í
skólanum.
Mamma hans stóð við eldstóna og bakaði larauð.
Hún var sein tij svars. Það var eins og skugga hæri
á andlit hennar, sem áður hafði verið glaðlegt, og
þegar liún svaraði, gætti hörku í röddinni:
— Nei, Niels, þú verður heima.
Ef Níels hefði verið einn, hefði hann vafalaust
þagað við þessu svari. Hann vissi, að þegar mamma
hans lalaði í þessum tón, var ekki vert að koma
með athugasemdir. En nú stóð Óskar í Smiðjubúð
að haki honum, og lians vegna áræddi hann að
reyna aftur.
— En Óslcar og Kalli og Óli og allir mögulegir
strákar fá að fara, — meira að segja poltormar,
sem eru miklu minni en eg. Eg einn fæ aldrei neitt
að fara að skemmta mér, þó að eg sé orðinn 12 ára.
Eg er nógu stór til að vera vinnumaður hér heima,
hætti hann við, þegar hann sá engan bilbug á
mömmu sinni; en aldrei fæ eg að skemmta mér
neitt.
Við síðustu orð lians sneri mamma hans sér
snögglega við: — Jæja, fyrst þú ert orðinn svona
stór — ráddu þá sjálfur.
Níels fálmaði vandræðalega við liúfuna sína. Þá
hnippti Óskar í hann.
— Iíomdu nú, livíslaði hann; þú liefir fengið
leyfi, veit eg. Nú skal eg hjálpa þér að leggja netin,
svo að þú verðir fljótari.
Níels smeygði sér út, án þess að líta á mömmu
sína.
-----Þegar drengirnir höfðu lokið kvöldverkum
Níelsar, fór hann inn og hjó sig í hetri fötin. Hann
reyndi að vera glaðlegur, þegar hann geklc fram
hjá mömmu sinni, en það vildi ekki heppnast. Það
var eins og kökkur sæli í hálsinum á honum. Og þó
— liugsa sér — hann liafði komið sínu fram gegn
vilja mömmú sinnar! Ilún var þó ekkert lanib að
leika við, það vissu bæði vinnumaðurinn og vinnu-
konan — og nágrannarnir raunar líka. Hún liafði
stýrt ijúinu og liaft umsjón með öllu, utan stokks og
innan, eins og duglegur karlmaður, síðan pahbi
i — Mynd ir eftir Hákon Sumarliáason
hans dó. Það voru mörg ár síðan. Níels mundi
varla eftir honum, og mamma hans minntist aldrei
á iiann.
Um níuleytið komu þeir Niels og Óskar lil
Grænuvíkur. Þetta var laugardagskvöld, svo að
unga fólkið hafði frjálsræði til að skvetta sér upp.
Hlutaveltunni var þegar lokið, og fólkið hafði
safnast saman i samkomuhúsinu og úti fyi'ir því.
Inni var dansað af kappi, en úti sehli Óli ráðsmað-
ur hrennivín. Ilópur fullorðinna manna og stráka
hafði safnast utan um hann, og þeir Niels bættust
þar við.
Níels leit í kringum sig. Þarna voru margir, sem
hann þekkti, og þar á meðal ungi járnsmiðurinn,
sem Níels var hrifinn af, hæði vegna krafta hans
og tígulegs vaxtar.
En hvað var að honum í dag? Níels fór að gæta
belur að. Var það í raun og veru liann, þessi læpu-
legi, durgslegi maður, sem riðaði á fótunum og tal-
aði drafandi röddu?
Nielsi varð litið á hrennivinslcútinn — nú skildi
hann! Manima hans liafði að vísu lialdið lionum
mjög frá almannleiðum, en drukkna menn hafði
liann þó séð fyrr. En það höfðu hara verið strák-
arnir fisksalans, sem alþekktir voru að ómennsku,
og svo gamall karlræfill, útlifaðúr og til engis nýt-
ur. En að duglegir, sterkir og myndarlegir menn
gætu orðið svona — Nícls hefði aldrei trúað því!
Hann roðnaði af sneypu og ætlaði að læðast hurt,
en liávaði og hlátrasköll frá strákaliópnum komu
honum til að stansa.
Smiðurinn hafði misst af sér liúfuna og revndi
livað eftir annað að ná henni, árangurslaust. Strák-
arnir spörkuðu henni í ýmsar áttir, og liann slag-
aði á eftir, drafandi og bölvandi.
Að þeir skyldu þora þetta! Níels mundi, livað
þeir voru vanir að taka kurteislega ofan, þegar
þeir mætlu smiðnum á leið í skólann, og hvað þeir
voru vanir að tala virðulega um kraftana hans.
Hvers vegna lumbraði liann eklci á þeim með
járnhnefunum sínum? Jú, nú reyndi hann það —
strákarnir viku sér hlæjandi undan og héldu leiku-
um áfram. Fullorðnu mennirnir hlógu líka að
vandræðum aumingja smiðsins.
Níels hafði dregið sig út úr hópnum og stóð nú