Alþýðublaðið - 17.04.1923, Blaðsíða 2

2
Alirfðubðkasafnið.
f*egar togararnir voru seldir
hóðan til útlanda á stríbsárunnm,
setti landsstjórnin það sem skilyrði,
að nokkrum hluta andvirðis þeirra
yrði varið til þess að bæta verka-
lýðnum atvinnumissi og annað
tjón við þá sölu eftir nánari ráð-
stöfun bæjarstjórnar. Um 100 þús.
kr. af fénu var síðan lagt í slysa-
tryggingarsjóð Aíþýðusambaiidsins,
sem nú hefir starfað í 3 ár og
veitir meðliinum verkiýbsfólaganna
í Aiþýðusambandinu styrk, er slys
eða langvarandi heilsuleysi ber að
höndum. Eftirstöðvarnar, rúmar
20 þús. kr., voru iagðar í sjóð,
er stofna átti með Alþýðubókasafn.
Safnið heflr verið lengi á leiðinni,
en málið er nú komið svo langt,
að samþykt var reglugerð 5 maiz
þ. á. af bæjarstjórninni, og verður
safnið eign bæjarins. Bærinn hefir
lagt því til fó til rekstrar þetta
ár og mun gera það framvegis,
en ekki til bókakaupa fyrst uin
sinn. Til þess og stofnkostnaðar
verður sjóðnum varið.
Alþýðuhókasafnið hefir leigt 2
’stór herbegi á Skólavörðustíg 3
niðri, undir Hagstofunni. Annað
þeirra er lestrarsalur og verður
opið frá 19. apríl Kl. 10 f. h, til
kl. 10 e. h. nema á sunnudögum
frá kl. 4— 10 e. h. Öllum, einnig
börnum, stendur salurinn opinn
til afnota að kostnaðarlausu, og
geta menn lesið þar í hlýju og
vistlegu herbergi það af bókum,
sem þar er til. Hitt herbergið
verður aðalbókasafnið, og þar verða
útlán.
Hver sá, sem er 16 ára og bú-
settur í Reykjavík eða hefir ábyrgð
manns, sem geldur til bæjarins,
getur fengið lánsskírteini og þar
meö rétt til ab fá lánaðar í einu
1 — 2 bækur. Maðurinn getur
haldið hverri bók í 10 daga, en
skili hann henni seinna, greiðir
hann 5 aura sekt fyrir hvern dag.
Að sjálfsögðu getur hann fengið
lánstímann framlengdan, ef aðrir
hafa ekki fengið loforð fyrir bók-
inni. Komi upp næm veiki á
heimili lánþega, er hann skyldur
að skýra frá því, og verða þá
bækuinar teknar og sótthi einsaðar
eða brendar honurn að kostnáðar-
lausu.
ALÞYÐUBLA ÐIÐ
Sá, sem fær bók að láni, ber
auðvitað ábyrgð á því, að hún
skemmist ekki fram yfir venju-
legt slif.
Bókavörður safusins er ráðinn
Sigurgeir Friðriksson, sem stundað
hefir bÓKasafnsnám erlendis og
starfað þar víð alþýðubókasöfn.
Gefur hann öllum leiðbeiningar
um notkun safnsins, þeim, sem
þess æskja.
Enn þá er safn þetta lítið. Það
hefir þó keypt bókasafn Bjarnhéð- *
ins heitins Jónssonar járnsmiðs,
sem hefir að geyma margar góðar
bækur, og á n^estunni verða flestar
venjulegar íslenzkar bækur útveg-
aðar í sumar bætist við allmikið
af útlendum bókum, og mun
safnið þá ‘verða hentugra og áð
mörgu leyti fyllra og aðgengi-
lega heldur en Landsbókasafnið
fyrir alþýðu. Má vænta þess, að
það verði og í betra, lagí heldur
en flest. önnur hérlend bókasöfn
og verði með tímanum að mið-
stöð allra íslenzkra, alþýðubóka-
safna, er nái sambandi við sýslu-
bókasöfn og lestrarfólög úti um
land. Tilraunir munu verða gerðar
með að lána bókakassa til reyk-
vískra verkamanna, sem vinna
utanbæjar í flokkum, svo sem á
togurunum.
Af Alþýðubölcasafninu má vænta
alls hins bezta, en mestu varð-
andi um áhrif þess og framtíð
er þó ab, að alþýðan í bænum
noti safniö eins mikib og unt ei'.
Munið það, alþýðufólk, að safnið
verður opnað fimt.udaginn 19. þ. m.,
— á 8umardaginn fyrsta!
Héðinn Taldimarsson.
Hjá borgarstjúra.
Ég er búinn að vera helsulaus
í tvö ár, og þar að auki rann
bifreið yfir mig lyrir nokkium
mánuðum, og þegar þess ergætt,
að ég er búinn að lita nærri
hálfa öld (faeddur í Pálshúsum
1874), þá mud fáum skyberandi
mönnum þyki undarfegt, þó ég
sé farinn að láta á sjá, hvað
líkamlegt þrek snertir.
Þegar það brestur, er það
skoðun mín, að andle.gt stolt og
stærilæti verði eiunig að láta í
minni pokann, og hvað mér við-
víkur, þá sýndi þáð sig í dag
klukkan að ganga þrjú, því þá
braut ég nafnið rnitt af oflæti
mínu og labbaði niður á borgar-
stjóraskrifstofu og gerði boð fyrir
Knút. Ekki skuluð þið samt
hugsa, að ég ætlaði að biðja um
skerf úr því Herjans lekahripi,
aurabauk bæjarins.
Mín ætlan var að bjóða bæn-
um mig til vika eða einhvers
stárfa, sem étr, brjóstveill maður,
gæti, í té látið. Þetta gerði ég
vegna þess, að mér lætur illa
iðjuleysið, — álít það til .skaða
og spillis einstaklingnum og allri
þjóð. Ég hefi aldrei hatt löngun
til slíks lifnaðar, enda freistingin
ekki mikil, því ég hefi ekki átt
það stóran höfuðstól, að ég gæti
lifað af rentunum, enda er ég
aunars eðlis en ormarnir, sem
s tgt er frá í gömlu riddarasög-
unum að lægju á gullinu, þar til
það tæki að tútna og bólgna.
Þessar ástæður færi ég fyrir
því. að ég er enn þá ekki kom-
inn í tölu hötðingjánna, en höfð-
ingjar eru þeir ta'dir, sem hafa
ráð yfir miklum fjármunum,
þungri buddu, þrýstnum maga
og gylta festi íraman á. En eitt
þykir mér skrítið, og það er,
hve þetta orð, höfðingi, hljómar
einkennilega í eyrum mínum,
en líklegá statar það af heyrnar-
leysi mfnu, og fær þar engi að
gert.
Höfðingil Höfðingi! Er það
sá, sem sýgur, plokkar, nagar
og kroppar þjóðarlíkamann í
dauðateygjunum? Ekki getur það
verið, því hann minnir mann of
mikið á nálús, tii þess að hann
geti heitið því nafni, en nálús
er miklu fyrirlitlegri skepna en
vargurinn, sem Knúti ber að
sálga á Suðurpóli. Annars hefi
ég heyrt, að Knútur geti ekki
tengið tig til að drepa neitt dýr,
því hann sé svo góður maður.
En hann er samt ekki svo
góður. að hann geti ekki sagt
nei, ef honum liggur mikið á,
og hann er heldur ekki svo
góður, að hann geti ekki skipað
sínum >assistentum« að segja sig
fjarverandi, ef hann þarf að vera
í næði að tala við höfðingja,
Nicolaj, Jón hérna cementz eða
Gvend blesa. Þetta kann nú að
vera bara þrekieysi, hjartaveikl-