Alþýðublaðið - 18.04.1923, Blaðsíða 2

2
ALÞYDUBLA ÐIÐ
TrúM bann eigin orðnra?
í viðtali við Morgunblaðið,
sem birt er í því blaði 6. jan.,
segir hr. Eggert Claessen banka-
stjóri, sem þá er nýkominn heim
úr 4^/2-mánaðar-siglingu (London,
Kaupmannahöfn, New York og
víðar), að hann hafi útvegað
íslandsbanka lán, er svaii til 4
milljóna íslenzkra króna.
Tíðindamaður Mgbl. spyr, að
hve miklu fleyti þessi nýju ián
bæti úr viðskiftavandræðunum
hér, og því svárar Claessen á
þessa leið:
>Þessi Ián ættu að geta trygt
nægiiegt rekstursfé verzlunar-
og framleiðsiufyrirtækja lands-
manna, sem nú verða að vera
rekin þannig, að þau geti end-
urgreitt reksturslártsíéð árlega.
En þau bæta ekki úr þeirri
brýnu þörf, sem á því ei að út-
vega landsmönnum löng fast-
eignalán. Til þess þarf að vera
mögulegt, að selja utanlands
tjpðdeildarbréf okkar.< (Síðan
kemur, hvað hann háfi athugáð
f þessu máli, en ekki kemur
það við því, sem hér er gertað
umtalsefni, og er því slept).
Menn taki eftir orðum Claes-
sens:
,.Pe8si lán œttu að geta trygt
nœgilegt rekstursfé verzlunar- og
framleiðslufyrirtœkja.11
Eins og sjá má af því, sem
á eftir þeim fer og tiifært er
hér að framan, er ekki um það
að villast, að Claessen með þeim
tekur af öll tvfmæli um það, að
með þessum lánum álíti hann að
bætt sé úr fjárhagsvandræðun-
um, að því leyti er snertir verzl-
unar- og framleiðslufyrirtœki.
Og enginn þarf að efast um,
að þessi orð séu rétt höfð eftir.
Enginn efast um, að Ciaessen
hefði leiðrétt, ef ekki hefði verið
haft rétt ettir honum. Einurðina
mun hann ekki vanta.
Allir vita nú og það fyrir
löngu, að þessi lán, sem Claes-
sen* útvegaði, hafa ekki bætt úr
kreppunni, enda munu þau vera
töluvert minni en Claessen lét
uppi við Morgunblaðið.
En hvers vegna hatði Claes-
sen þessi orð við Morgunblaðið?
Hér geíur verið urn tvent að
ræða. Annáð er þ ð, að hann
hafi meint það, sem hann sagði,
þ. e. verið svo barnalegur að
halda, að með þeasum lánum
vært bætt úr kreppunni. Hafi
svo verið, sýriir það, hve furðu
litlir eru fjármálahæfiieikar manns-
ios. Enda er það tvent nokkuð
óííkt að vera hæfur fjármáia-
maður og hitt að vera dugandi
málaflutningsmaður f landi, þar
» sem dómararnir eru þannig, að
mál vinnast, þegar þau eru sótt
með nógu miklu kappi, — að
ég segi ekki trekju.
Þettá var þá nnnar möguleikinn.
Hinn er, áð Claessen hafi ekki
meint þetta. En því sagði hann
það þá?
Ja, — um það gefur Morgun-
blaðið ef til vill nokkra bend-
ingu, Það endar sem sé grein-
ina, sem viðtalið við Claessen
er í, með þessum orðum: >Mega
því allir vera vel ánægðir með
árangurinn af för hr. Eggerts
Claessen til útlanda.«
Hafi Ciaessen sagt orð þau, I
sem gerð eru að umræðuefni í
grein þessari, móti betri vitund
— og margir munu yeigra sér
að trúa því, að hánn sé svo
iítill fjárraáiamaður, að hann
hafi sagt þetta í hjartans ein-
feldni —, þá eru þessi tilfærðu
orð Morgunblaðsins vel skiljan-
leg. Það er ekki ósenniiegt, að
hr. Claessen hafi fundfst sjálfum,
að árangurinn af hálfs fimta
mánaðar ferðalagi sínu væri
nokkuð rýr, og að hánn hafi
talað orðin, sem allir sjá núna
að voru barnaleg, til þess að
breiða yfir hve lítill, árangurinn
af ferðinni hafi verið.
Nú veit hr. Claessen jafn-vel
og aðrir, að það er skamm-
góður vermir, þetta með skóinn,
að helþa í hann heitu vatni.
Hann hlaut því að vita, að það
stoðaði ekki að fara að segja
það, sem allir gátu séð eftir
stuttan tíma að var rangt, og
óhugsandi er, að hann grfpi til
annars eins, nema hann áliti
annaðhvoJ't stöðu sfna í bank-
anum eða bankann sjálfan standa
svo tæpt, að hér þyrfíi slíkra
örþrifaráða við.
Nú er sagt, að Claesssn sé
ráðinn tii fimm á.ra í bankanum,
og hann ætti sem bankastjóri
að hafa einhver ráð til þess að
geta trygt sér alt kaupið fyrir
fram, þegar hann sæi að bank-
inn væri að fara yfir um.
Reyndar mundi þsð kosta nokkra
fyrirhöfn, þvf árskáup Ciaessens
er 40 þúsundir, en samkvæmt
yfirliti yfir hag bankans 31. jan.
í nýútkomnu Lögbirtingábiaði
hefir bankinn þá bált í sjóði að
eins 36 þús. 230 kr. 93 aura,
þö hann á sama tíma Jiafi á átt-
undu milljón króna í umferð.
En þegar á alt er litið, er þó
sennilegt, að hr. Claessen þykist
geta náð kaupi sínu, og að hann
hafi sagt þessi margumræddu orð
af því, að hann hafi álitið, að
bankinn þyrfti á þeim skamm-
góða vermi að halda. Nema þá,
að hitt sé hið sanna, að hann
hann hafi trúað þessu sjálfur, og
íjáimálaframsýni hans sé svona
lítil.
Niðurstaðan verður þá þessi:
1. Hafi hr. Claessen haldið að
hann væri að segja satt, er hann
svo lítill fjármálamaðuf, að hann
I er óhælur sem bankastjóri, enda
er álíka gáfulegt að álykta, að
sá, sem hafi málaflutningsmanns*
hæfileika þá, sem getið er um
hér að framan, hljóti éinnig að
vera góður fjármálamaður, eins
og" að halda, að Þorlákur
Narfason, sem barði jafnmikinn
skít á túni á einum degi eÍDs
og aðrir á þremur, hafi þá líka
hlotið að hafa hæfiieika sem úr-
smiður.
2. Hafi hr. Claessen hins veg-
ar sagt þetta móti betri vitund,
hefir það verið gert í blekkinga-
skyni, og hann er þá óhæfur til
þess að vera banknstjóri við
heiðarlegan hanka. Hins vegar er
hann þá ágætiega fallinn til þess
að stýra banka, sem >rambar á
helvítis barmi« og þarf að halda
uppi með stöðugum skóveigjum.
Dufþakur.
Geðveikrahælið
á „Litla KIeppi‘í
Af því að konan Guðfinna Ey-
dal hefir lýst helztu og aðai-
dráttuuum úr aðferð iæknisigs