Muninn - 23.04.1940, Blaðsíða 1

HVERJIR EIG-A AÐ GANGA MENHTAVEGr HJN?
Þad er furdu hljótt um ákvard-
anir þær, sem stjórn skólans hefir tekid
vidvíkjandi prófunum í vor, medal sjálfra
nemenda, en þegar út fyrir skólann kemur,
heyrist vart um annad mál honum vidkom-
andi meira talad.
Þetta er £ sjálfu sér alveg edli-
legt. Takmarkanir þær, sem hér um rædir,
eru algjörlega nýtt fyrirhrigdi í sögu
skólans, sem nemendur vita naumast, hvad
er í raun og veru.
Þeir eiga afar erfitt med ad gera
sér Ijósa grein fyrir þv£,hvada afleid-
ingar þær hafa £ för med sér fyrir áfram-
haldandi nám þeirra sjálfra og þeirra,
sem á eftir koma.
Einkum munu. efrihekkingar skólans
gera sér litlar áhyggjur út af þessu.
Þeir eru komnir yfir þá þroskuldi á
menntaveginum, sem þessar torfærur eru
einkum vid, þv£ ad helzt eru þad le^ri
hekkirnir, sem verda einna hardast fyrir
þessum takmörlcunum.
Þad skal strax vidurkennt,- ad ein-
hverskonar talonörkun á inngöngu £ skól-
ann er, eins og nú horfir vid, óumflyjan-
leg. Húsakynnin leyfa þad ekki, ad
fleiri séu teknir £ skólann, en hvernig
estti hin fátæka, £slenzka þjód ad stand-
ast þad ad v£kka húsakynnin £ hlutfalli
vid adsóknina ad skólanum, enda er þad
mjög vafasamt, ad þad yrdi henni fyrir
heztu.
En um þad skal ekki fara fleiri
ordum, heldur minnast lauslega á ókosti
þá, sem frá m£nu sjónarmidi eru á þv£
úrrædi, sem valid hefir verid og einnig
reynt ad henda á eitthvad, sem til hóta
mætti verda.
Þad er augljóst mál, ad þegar þannig
er komid, ad einkunnin ein rædur þv£,
hverjir komast inn £ skólann, er þad
eingöngu á valdi kennaranna, hverjir eru
r teknir £ skólann og hverjir verda frá
ad fara. í sjálfu sér má þad teljast
gott, ad úrskurdatvaldid sé £ höndum
margra, þad er þó alltaf meir £ anda
lydrædisins. En samt sem ádur ^etur
þad tæplega talizt, ad málinu se þarmed
komid £ örugga höfn.
Þad er álkunna, ad kennararnir
þekkja fæsta þá nemendur, sem koma nýir
£ skólann. Þess vegna hafa þeir £ dómi
s£num um þá ekki vid neitt annad ad
stydjast en frammistödu nemandans £
prófinu, og þar sem sú adferd er höfd
ad láta nemanda draga um prófúrlausn
s£na, hlýtur hún ad verda mesta til~
viljun.
f dómi s£num um þad, hverjir slruli
fá inngöngu £ skólann, hljóta kennarar
ad mida einkum vád þad, hverjum mann-
kostum nemandinn er húinn, og þad,
hvernig hann er fallinn til náms, hædi
med tilliti til gáfna og idni. Þetta
er alveg rétt, þv£ ad hædi er þad skól-
anum og þjódinni £ heild fyrir heztu,
ad menn med þessum kostum veljist til
námsins. En hvernig fara kennararnir
ad þv£ ad komast ad réttri raun um
þetta med þeim prófadferdum, sem nú eru
hafdar?
Eg ál£-þ ad þad sé ekki hægt, heldur
komi eingöngu til greina £ þessu sam~.
handi undirhúningsmenntun nýnemans.
Þad er sjálfsagt alveg rétt ad
taka nokkud tillit til hennar, en hún
gefur samt enga tryggingu fyrir mann-
kostum eda námshæfileikum nemandans,
heldur mikid fremur upplýsingar um
efnagag hans og adrar ástædur, sem
koma mjög til greina vid kostnadarsama
undirhúningskennslu.
Þad er kunnara en frá þurfi ad
segja, ad nemendur, sem fengid hafa
lága einkunn á inntökuprófi, hafa oft
ordid medal dxiglegustu nemenda, þegar
fram £ sótti. Eins eru mörg dæmi til
iim hitt, ad þeir, sem fengid hafa háa
inntökuprófseinkunn, hafa s£dar ordid
médal þeirra lægstu og jafnvel fallid.
Hér er þad idnin, sem veldur.
Þegar svo er komid, ad einkunnin
ein, sem þó oft er mesta tilviljun,
rædur þv£, hverjir fá ad fara inn £
skólann, þá held eg, ad þar valdi meira
efnahagur adstandenda heldur en mann-
kostir og hæfileikar sjálfs nemandans.
Þetta er £ raun og veru alveg augljóst