Muninn - 01.02.1950, Blaðsíða 2

34
MUNINN
„Nei, Joji. Lærir jni á K. E. A.,
drengur? Hvað lest þú? Skólabækur?"
Hann situr í sama stól og Gaukur
áður.
„Laxness, góða. Hvað annað en
Laxness."
Ég hrekk frá og kippi Gunnu með
mér inn á sal. „Lánið elti Jón.“ Þarna
standa stelpur upp frá borði innarlega.
í salnum til vinstri. Fyrirtaks staður.
Við skundum inn eltir gólfinu, og í
ákafanum eftir að komast sem fyrst að
borðinu gleymum við allri feimni og
um leið allri tilgerð.
„Eru blóm á borðinu um hávetur-
inn? Yndislegir túlípanar." Gunna er
undrandi.
Um salina hljómar hægur vals. Við
lítum livor á aðra. Við þurfum ekki
að tala. Við vitum, að við hugsum báð-
ar það sama. „Ef menn mættu dansa."
En við skynjum jafnframt. „Nei, þá
missti staðurinn þennan heimilislega
og vistlega blæ, sem hann virðist hafa
í svo ríkum nræli."
„Gunna, ég vildi, að eitthvað af
þessum gluggatjöldum væri komið
fyrir gluggann okkar Lillu. Finnst Jrér
þau ekki falleg?“
Jú, Gunna samsinnir jrað, og við
höldum áfram að virða fyrir okkur
gluggatj<rld, hengi, og nú kt-mur F.lla
til þess að taka við pöntun okkar. —
„Kafli og kökur handa tveimur.“
Hún gengur um, hnarreist og örugg
í fasi, ]ró að hún sé með fullan bakk-
ann. Við dáúmst að þessum laglegu
stúlkum, sem ganga hér um beina,
klæðaburði þeirra og viðkunnanlegri
framkomu. Þær hafa oft mikið að gera,
og ég skýt því að vinkonu minni, að
það sé ekki víst, að við fáum kaffið
okkar jregar í stað. Nokkrir ungir pilt-
ar ganga fram hjá (rkkur og skyggnast
um eftir borði. Þeir verða að sætta sig
við að setjast úti á miðju gólfi. Ég
brosi mínu blíðasta brosi til eins
þeirra, og annar kinkar kolli til mín.
Ég er hreykin. Þetta eru sjöttubekk-
ingar.
„Hvað er jretta? Þekkirðu alla?“
„Já, Jretta eru skólasystkini mín.
Þau fjölmenna hingað í kvöld sem
endranær. Drekkirðu hér eftirmiðdags-
kafli á morgun, eru líkur til, að Jrú
fáir einnig að sjá eitthvað af kennur-
unum okkar, fulltrúum, forstjórum og
útgerðarmönnum. Þeir kunna vel við
sig hér, ekki síðtir en við, en eru lík-
lega kvöldsvæfari."
Sjöttubekkingarnir eru komnir í all-
háværar umræður. Þeir ræða án efa
um stjórnmál. Vörður — Sjálfstæðið —
S j ál f s tæðism en n.
„Sérðu parið þarna inni í horninu?"
hvísla ég til Gunnu. „Þetta er umsjón-
armaðurinn í rninni deild og Adda.
Þú hlýtur að kannast við hana. Hún er
þarna að austan. Það virðist kært með
þeim.“
Ella kemur með kalfið og hellir Jrví
rjúkandi í bollana. Ágætis kaffi. „Já,
[)að er alltaf sama góða bragðið af Jiví.
Skyldu þeir setja kúrnen í það? Gjörðu
svo vel. Pönnukökur."
Við lítum frarn í sal. Hlátrasköll
heyrast. Það situr fernt saman.Reykj-
arsvæluna leggur frá borðinu. Stúlk-
urnar veltast um af lilátri. Hvað hlæg-
ir Jrær? Jú, öðrum piltinum hefir orð-
ið sú skyssa á að velta bjórflösku, senv
stóð á borðinu, um koll. Það fer lvroll-
ur um Gunnu. Ég flýti mér að til-
kynna henni, að þetta fólk sé ekki í
skólanum. ,,Og ekki heldur þessar við
næsta borð,“ bæti ég við. Mér finnst
önnur liafa teygt tugguna fulllangt út
úr mér og skýringin því ekki óþörf.
Gunna lvnippir í nvig. „Hver er
þessi? Hún er ekki íslenzk, Jvað er ég
viss um.“
FYRIRHEITNA LANDIÐ
Nótt, biksvört nótt.
Lifi byltingin, öskrar skáldið.
Við erunv í biðröð. í fyrramálið,
þegar sólin skín, á að selja okkur frelsi
í þessari búð.
Við viljunv allir kaupa frelsi, rautt
frelsi. Við erum fremstir, skáldið,
bóndinn og ég.
Barn grætur.
Nú öskra allir: Frelsi, frelsi!
Það rignir. Vatnið er fúlt.
Kaupmaðurinn rekur hausinn út í
gluggann. Það glamrar í járnrimlum.
— Haldið Jvið kjafti, svo að ég geti
sofið.
Jafnrétti, öskra allir.
Gönvul kona sezt á blauta götuna,
svo deyr hún.
Lítill drengur gengur burtu. Ég fer
og finn lrelsið sjálfur, segir hann.
Svört bilieið, nveð kattaraugu og
rauð lijól, Jvýtur um giituna.
Égandmæli því, hún er sem sé hótel-
stýran lvérna.
Hópur nvanna streymir inn. og ég
ránka aðeins við nvér. Ég tek eftir því,
að heimavistarkrakkarnir eru allir á
burt. Getur verið, að kvikmyndirnar
séu úti? Ég á kollgátuna.
„Þú ert Jvá lvérna, kerlingin. Megunv
við setjast hjá ykkur? Myndin var al-
veg draumur.“ Tvær vinstúlkur nvínar,
senv buðu mér í Skjaldborgarbíó í dag,
eru komnar að borðinu. Mér hafði
fundizt ég ekki mega vera að því að
fara.
Gunna stendur upp. „Farangurinn
— um borð í Heklu.“
„Já, við nvegunv víst hafa hraðan á.“
Niðri fáunv við að hringja eftir bif-
reið. Og innan stundar er Gunna búin
að koma farangrinúm fyrir.
„Vertu blessuð. Þakka þér fyrir
kvöldið."
Ég finn til nokkurs samvizkubits, er
ég geng ein frá gistihúsinu. í skól-
ann í fyrramálið.
(Hér birtist stíll sá, senv hlaut verð-
laun þau, sem K.F..A. veitti fyrir bezta
stíl um Jietta efni. Hefir Jakob Frí-
mannsson góðftislega veitt oss hlut-
deild í birtingarrétti þeim, sem áskil-
inn var í sambandi við verðlaunaveit-
inguna.)
Ég rek tunguna framan í tunglið, þá
glottir Jrað.
Móðir með barn á brjósti, skelfur í
kuldanum. Hún hvíslar: Frelsi, frelsi
— rautt frelsi.
Múgurinn riðlast. Gamall nvaður
treðst undir. Frelsi, skrækir hann, svo
kafnar hann.
Þrír í einu, æpir kaupmaðurinn.
Það er bóndinn, skáldið og ég. Við fá-
um frelsið fyrstir. Járnlvurð lokast á
eftir okkur. Bóndinn fyrst, segir kaup-
maðurinn.
Allir jafnt, öskrar skáldið.
Haltu kjafti, segir kaupmaðurinn.
Hvar er frelsið? spyr bóndinn.
Kaupmaðurinn fær honum rauða
skál.
Hvað kostar Jietta? spyr bóndinn.
Frelsi, segir kaupmaðurinn. Frelsi
fyrir frelsi, Jvað er sannvirði.
Nú fer bóndinn að drekka frelsið.
áúð bíðunv. Það er svartamyrkur hér
inni. Ef til vill fáunv við frelsið bráð-