Heimilisblaðið - 01.01.1930, Page 8

6
HEIMILISBLAÐIÐ
Norðurlandsferð
vorið 1929.
Eftir Jón Helgason.
[Frh.]. Uni kvöldið kepptist ég við að
komast út að Laufási. Par cr prestur séra
Porvarður Pormar, sonur Guttorms sál.
Vigfússonar alpm, að Geitagerði í Fellum.
Ég liafði gaman af að gista lijá Austfirð-
ingi, og pað manni, sem ég kannaðist vel
við. llann tók mér vel og átti ég beztu
nótt hjá honum. Par hitti ég Stefán bróöur
lians frá Geitagerði; var hann á kynnis-
vist hjá bróður sínum.
Ég hafði garaan af að koma að Laufási,
þvi að par liafa setið margir af hinum
merkustu prestum landsins og par eru
bornir og barnfæddir margir nafnkunnir
menn, svo sem Tryggvi Gunnarsson, Pór-
hallur biskup Bjarnarson o. fl.
Gunnar Gunnarsson, faðir Tryggva var
par prestur og á undan honum faðir hans,
séra Gunnar llallgrímsson, eru peir feðgar
jarðaðir að kórbaki. Pegar Tryggvi var
unglingur, pá gróðursetti hann reynihríslur
á leiðum peirra; eru par nú hæstu rækt-
uð reynitré á landinu. Séra Gunnar Gunn-
arsson, yndi og eftirlæti Pingeyinga, bróðir
Tryggva, er líka frá Laufási kominn. Hann
var einn af peim ágæt.ismönnum, sem »kall-
ast frá hállloknum iðjum og falla í sigrin-
um miðjum«, að pví er séð verður.
Pegar séra Matthías Jochumsson frétti
lát séra Gunnars vinar síns, pá orti hann
fögur eftirmæli og er petta par:
»Meðan pú átt, pjóðin fróða,
þvílík mannablóm,
áttu framtíð, gull og gróða,
Guð og kristindóm«.
Tryggvi smíðaði kirkju pá í Laufási,
sem nú stendur. Einusinni er ég koin til
Tryggva, pá sýndi liann mér mynd af
Laufáskirkju, sem hann hefði verið for-
smiður að; kvaðst hann hafa liaft einn
pilt með sér, að mig minnir, og kaup sitt,
sem yfirsmiðs hefði verið kr. 1,40 á dag.
Nú stóð ég í þessari kirkju, sem í dag er
eins og Tryggvi lagði síðast hönd á haria.
Einhverja sögu heyrði ég um pað þarna
nyrðra, að kvöldið áður en kirkjan var
vígð, hefði Tryggvi og vinnumaður í Lauf-
ási brugðið sér í eina »bröndótta« í kirkj-
unni og berserksgangur komið á pá báða,
hefðu pá tveir bekkir brotnað — cn allt
var komið í saint lag um morguninn, svo
prestur vissi petta ekki. — Kirkjan er
falleg innan og prédikunarstóllinn mikið
listasmíði frá 1698.
Pað var í Laufáskirkju, sem Ólafur
Hjaltason, síðar Iiólabiskup, flutti fyrstu
ræðu í nýja sið norðanlands og fékk ópökk
fyrir hjá Jóni biskupi Arisyni.
Bærinn í Laufási er frá tíð séra Björns
Ilalldórssonar, föður Pórlialls biskuþs, og
eitt eða tvö hús frá tíð séra Gunnars, föður
Tryggva, annað peirra svokallað »brúðar-
hús«.
I Laufási voru tveir prestar á 17. öld'
inni, er báðir voru skáld og fræðimenu og
rithöfundar: Magnús Ólafsson (f 1636) fr»
dögum Guðbrandar biskups og Jón Magn-
ússon (f 1675).
Pegar farið er frá Laufási, er slæniur
þröskuldur á vegi; pað er Fnjóská; kemur
hún beljandi ofan úr Fnjóskadalnum. Víir
hana fór ég á ferju, en hestar mínir syntu
með. Má pað merkilegt heita, að petta
mikla vatnsfall skuli vera óbrúað parna,
pví oft kvað hún vera alófær tímunuW
saman á vetrum.
Næstu nótt gisti ég í Höfða hjá þeini
feðgum: Pórði Gunnarssytii og Þengli syn>
hans. Kona Þengils er Arnheiður Guð-
mundsdóttir, ættuð úr Hornafirði. Pórður
er nú ekkjumaður. Gunnar sonur hans býr
að Sigtúnuin á Gljáströnd. Símiun, sem
liggur frá Ilöfða niður á Gljáströnd, var
lagður um sama leyti og gaudi síminn
milli Reykjavíkur og Hafnarfjarðar, löngu
fyr en sæsíminn var lagður hingað til
lands. Pórður er sonur séra Gunnars, sem
prestur var í Höfða.
Á Iiöfða er reisulegt tvílyft hús, en orð-