Heimilisblaðið - 01.01.1976, Síða 30

Damon og Phytias
Það var einu sinni maður, sem Phytias hét.
Hann hafði gert sig brotlegan í augum harð-
stjórans Dionéses, er lét taka hann fastan og
setja í varðhald. Svo var mál hans rannsakað.
Hann var fundinn sekur og kveðinn upp yfir
honum dauðadómur.
Foreldrar Phytiasar bjuggu í fjarlægu landi,
og hann þráði að sjá þá og vini sína áður en
hann dæi. Svo hann sendi orð til Dionyses, og
beiddi hann að lofa sér að fara heim til sín,
að kveðja foreldra sína og vini, og ráðstafa
eigum sínum, áður en hann væri tekinn af
lífi. Og kvaðst skyldi koma til baka tafarlaust
að því búnu.
En harðstjórinn hló að þessari beiðni Phyti-
asar og kallaði hann fyrir sig og mælti:
„Hvernig veit ég, að þú munir koma til
baka? Þetta er aðeins bragð af þinni hendi,
til þess að komast undan hegningunni“.
En Phytias átti vin, sem var viðstaddur.
Hann hét Damon. Þessi vinur tók til máls
og sagði:
„Herra konungur, leyfið vini mínum Phyti-
as að fara þessa ferð — til þess að kveðja
frændur sína og vini og ráðstafa eigum sín-
um. Ég veit, að hann mun koma til baka aft-
ur að því búnu, því hann er maður, sem aldrei
hefur svikið loforð sitt. Og sem tryggingu fyr-
ir því, að hann komi, býðst ég til þess að
sitja í fangelsinu meðan hann er í burtu. Og
ef hann verður ekki kominn fyrir aftökudag-
inn, lofast ég til þess að gjalda þá skuld fyr-
ir hann — deyja í hans stað“.
Dionyses varð algerlega forviða yfir slíku
boði, en lét þó tilleiðast og skipaði fangaverð-
inum að láta Phytias lausan, en setja Damon
í fangelsið í hans stað.
Svo leið langur tími að ekki kom Phytias
til baka. Og eftir því sem nær leið aftöku-
deginum, áminnti Dionyses fangavörðinn um
að hafa sterkar gætur á Damon, að hann
kæmist ekki á burtu líka. En Damon reyndi
ekki til þess að strjúka. Hann treysti vuu
sínum Phytias fyllilega, og sagði við sjálfan
sig: „Ef Phytias kemur ekki til baka í tæka
tíð, þá veit ég, að það er ekki honum að
kenna, heldur tálmunum, sem hann getur ekki
ráðið við“.
Og loks kom að aftökudeginum, og enn var
Phytias ókominn. Damon var hinn rólegasti.
og ætlaði auðspáanlega að taka öllu með jafn-
aðargeði. Hann treysti vini sínum Phytias jafnt
nú sem fyrr, og sagði að hann gengi ótrauð-
ur út í dauðann fyrir svo ágætan og einlæg'
an vin.
Nú var stundin komin. Fangavörðurinn
lauk upp hurðinni á klefa Damons, og til-
kynnti honum, að hann ætti að fara með ser
á aftökustaðinn. Damon sagðist vera albúinn,
og þeir sneru sér við og ætluðu að ganga út
úr fangelsinu. En þá sjá þeir, að í dyrunum
stendur maður. Það var Phytias. Hann heils-
aði vini sínum glaðlega og sagði, að hann
hefði ient í sjóhrakningum, brotið skip sitt, °S
þess vegna tafist svona lengi .Hann bauö
fangaverðinum áð láta Damon lausan, °S
hrósaði happi yfir, að hann hann hefði kom-
ið í tæka tíð.
Þegar Dionyses frétti, að Phytias væri kom-
inn, og eins hitt, að Damon hefði viljugur ætl'
að að gefa líf sitt fyrir vin sinn, varð hið
góða eðli hans yfirsterkara, og bauð hann
fangaverðinum að láta þá báða lausa, °S
mælti síðan:
„Ég vildi gefa allar eigur minar til þess að
eignast einn slíkan vin“.
30
HEIMILISBLAÐlP