Heimir - 01.04.1909, Blaðsíða 10

22Ó •
HEIMIR
fyrir áfenga drykki, ööru eins fyrir tóbak og hálfu meira í glap-
spil, veömál og þ. h.
Þúsundir ungra manna sökkva sér niöur í lestur lélegustu
sorprita, flækjast í klúbbsölum, flangra um göturnar, hópast aö
allskonar viösjárveröum skemtunum, hiröa alls ekkert um gæöi,
nytsemi eöa alvöruefni lífsins sjálfs. Allt þetta látum vér svo
bitna á kyrkjunni.kennum henni um allt þetta, af því þessir ung-
lingar dragast ekki þangaö. Vér segjum aö ræöurnar séu stirð-
ar, óaðlaðandi, stofnunin sjálf útlifuð.
Faöir unglings pilts sagöi viö mig: „Þessir lj'öháskólar
vorir eru einskis viröi." „Vegna hvers?" spurði eg. „Dreng-
urinn minn er hættur við skólann. Honurn féllu ekki náms-
greinarnar, hann haföi ekkert garnan af þeim. Þaö er eitthvað
bogið við uppfræðsluna nú á þessum dögum."— Já, eitthvað
bogiö viö lýðskólana og uppfræðsluna, af því þeir krefjast skila
og ábyrgöar af hálfu nemandans! Langt frá, ekkert bogið við
unglinginn, er flækist um göturnar, bangir við spilaboröin, eltir
allar kvikmynda-sýningar, röltir á leikhús og danssali, alla þá
daga æfinnar senr hann ætti að sitja viö skóla!
Nú fyrir hundraö árum síöan, héldu velhugsandi menn og
konur að bót væri ráöin á helztu vandræöum þjóöfélagsins, er
komiö var á almennum barnaskólum. Eftir þ\í sem alþjóöar-
skýrsla Mentamáladeiidar B.ríkjanna sýnir, lúka átta af hverju
hundraöi, er innritast í fyrsta bekk barnaskólans, námi viö lýö-
skólann, en rúmt sextíu af hundraðinu kemst aldrei upp úr
barnaskólanum! Mörg sainbandsríki vor veita, auk kennslunn-
ar, ókeypis, bækur, ritföng, læknis umsjá, flutning aö og frá.
I sumum borgum er verið aö biöja um aö nemendum sé veitt
fæöi og klæðnaöur, í viöbót, og þannig létt allri uppeldisskyldu
af foreldrunum.
A öllum lægri stigum tilverunnar verst foreldriö öllum til-
raunum aö láta rænast því valdi er þaö ber yfir afsprengi sínu,
en fúslega elur önn fyrir því, þar til það er orðiö svo vaxiö að
þaö er fært um að ala önn fyrir sér sjálft. Það er ekki fyr en
vérkomum upp til mannsins, þar sem sóttkveikjur ríkisaískift-
anna eru búnar að vatnsþynna skyldutilfinninguna svo mjög, aö