Heimir - 01.04.1909, Page 13

Ætiurn vér aö lagfæra. allt sem er ábótavant í þjóðfélaginu,
tmeð því að hrópa af hásþaki „F'élagsfræðmnar’" að ásraeðan fyrir
jþví að riienn eru „fátæktar" Tnenn, sé sú, að þeir búi í iélegum
feigu íbúðum og fái ekki nógu háft kaup? Itða ástæðan fyrir
því að þeir sé drykkjufífl og spilaglópar sé umhveríinu að kenna?
Að þeir eru latir, ráðdeildarlausir, óhagsýnir vegna kringumstæð-
.anna? Að ástæSan fyrir þvf, að inargur götusnápur er ósannsög-
«11, hefir alt í frammi til aö ná sem mestu út úr líknaJrfélögum,
varast á allan hátt að snerta við vimm; sé félagslífi hans og land-
stjórninni að kenna? Það aetla eg ekki, enda væri það vesöl
siðfræöi og verri tráfræði.
Trúin, sem surnir menn hafa á þvf aö ummynda megi fé-
iagslífið með iagabreytinguin og daga samþykktum, væri hún
ekki eins aumkunarverð, er sannarlega hlægileg. Sannleikur-
inn er sá að þjóðféfag vort g-æti ekki þrifist ef framfylgja ætti
öllum slíkum lagaboðum er nú þegar hafa verið Samþykt. Þau
Jög mishepnast mest er mest þvinga, Það er vegna þess að
iaga ákvæöunum er beitt í andamannúðar ogfrelsis, fremurení
þeitn anda ersamdi þau,að þau eru liðin. Lögskapa aldrei kristið
heimili og mannfélag. Og aö láta sér hugsast, að með póli-
tiskum skottulækningum, er gjorbreyti lýði og landi í Samveldi,
innleiðist þúsund úra ríkið, útheimtar meiri trúgirnien sértrúar-
flokkurinn heimtar, er segir: „Þó vér missum fótinn vex á oss
annar, eins og klóin vex á krabbanri". Hvorki í mannkyns-
sögunni eða í lífsreynslu einstaklinganna finnst nokkuð er þetta
fái sannað. Fjöldinn er ekki góður ráðsmaður né stjórnsamur.
Væri öll vinna eins illa af hendi leyst, eins og sú, sem bær,
sveit, ríki eða þjóðin í hcild lætur vinna, eða til dæmis, eins og
póstmálin eða prentun opinberra skjala, myndum vér skjótt
beiðast frelsunar úr greipum fjöldans. Rödd almúgans er ekki
ennþá farin að sanna að hún sé rödd guðs.
Frumherji hefir fjöldinn aldrei verið. Harin hefir aldréi
hafið nokkurt framfara fyrirtæki. Hann hefir, ekki eitt skifti,
innleitt nýjar vélar né vfsindalegar eða fjárhagslegar umbættir
til mannfélagsins. Engin framför í verkfræði, fðgrutn listum,
byggingafræði, hreinlæti, mentamálum, stjórnfræði eða trúar-