Dagfari - 21.12.1944, Blaðsíða 1

Ritstjórn og útgáju annast:
Sverrir Haraldsson, VI. M., og
Steingrímur SigurSsson, kennari.
DAGFARI
1. árgangur.
Gleðileg jól!
Enn þá einu sinni halda jólin inn-
reið sína til vor mannanna. Enn þá
einu sinni stafar jólastjarnan geislnm
sínum yfir hrakið og hrjáð mannkvn,
sem stynur í því sjálfskaparvíti, sem
það var dæmt til að hrekjast í, og enn
þá einu sinni hljómar jólaboðskapur-
inn í höllum og hreysum, meðal ríkra
og snauðra og boðar frið á jörðu.
Nú nálgast sú stund, sem vér höfum
öll hlakkað til, að jólin komi. Margar
dimmar andvökunætur, meðan hið
þögula vetrarhúm sveipaði láð og lög,
og vér fylltumst beig og kvíða fyrir
ókomna tímanum, svo að oss var
svefns varnað. A mörgum slíkum
stundum var tilhugsunin um komu
jólanna geisli, sem ruddi sér braut inn
í dapran huga vorn og rauf það myrk-
ur, sem ríkti þar, og gerði bjart fyrir
augum vorum, svo að vér komum auga
á þá vissu, að hverri nótt fylgir ])jart-
ur dagur, jafnvel í döprum huga
þreyttra manna.
En hvað er það þá, sem vér hlökk-
um svo mjög til við komu jólanna? Er
það, af því að hátíðamaturinn hafi svo
mikið gildi fyrir oss? Varla! Er það
vegna hins svo kallaða jólaleyfis?
Ekki eingöngu, þótt það hafi mikið að
segja. Er það vegna þess, að þá ganga
allir í spariflíkunum og flestir eru í
ágætu skapi? Ekki heldur!--------
Ungum var oss kennt heima hjá
pabba og mömmu að bera lotningu
fyrir jólunum og þeirri helgisögu, sem
við þau eru tengd. Meðan við sátum
þögul og lotningarfull og hlustuðum
á húslesturinn eða ræðu prestsins í
stólnum, sáum við í anda viðburðinn,
senY sagt var frá.
Við sjáum sveininn unga reifaðan
Akureyri, 21. desember 1944
og liggjandi i jötu, „því að það var
ekki rúm fyrir hann í gistihúsinu“.
Við sáum móðurástina skína úr
augum hinnar hamingjusömu móður,
er hún laut niður að frunfburðinum
og hlúði að honum Við sáum vitring-
ana krjúpa framan við jötuna og til-
biðja barnið í anda og sannleika, og
við heyrðum lofsöng englanna, þar
sem hann hljómaði út yfir hrími þakla
jörð og hélaðar grundir: „Friður á
jörðu meðal mannanna bax-na“. Já,
vissulega ríkti barnslegur friður í hin-
um ungu hjÖrtum vorum á jólunum
heima, og sæll er hver maðui', sem
heldur minningunni um þann tíma,
hreinni og blettfausri í huga sínum,
þótt ái'in líðí, og hann drekki margan,
beiskan bikar, sem öi'laganornii'nar
rétta að honum, því að þær minning-
ar munu hlýja honum síðar „nxarga
kalda daga“.
Ég ætla, að það séu þessar minning-
ar, sem vekja hjá oss tilhlökkun til
jólanna. í hvert skipti og líður að jól-
um vakna þær í brjóstum okkai', og vér
finnum, að þeir tímar voru þeir lxeztu
og skemnxtilegustu, sem vér höfum lif-
að, þeir tírnar, þegar vér sem syndlaus
börn, ókunn öllu böli og stríðí, nutum
jólagleðinnar heima meðal vina og
vandamanna. Og nú, þótt vér séum
komin að heiman, þá lifum vér upp
aftur þessar liðnu gleðistundir, og það
er til þeirrar upprisu endurminning-
anna, sem vér fögnum við koniu
hveria jóla. Vér höfunx oft heyrt tal-
að um barnatrú. Það er vissa mín, að
varla geti hamingjusamari mann en
þann, sem varðveitir barnstrú sína
blettlausa og áh nagandi efasemda í
brjósti sínu allt til sinna æviloka.
Þegar mótlæti og erfiðleikar mæta
honum á lífsleiðinni, tekur hann því
með barnslegu trúnaðartrausti til
hans, sem stýrir gangi heims og hnatta
í fullri vissu um, að hingað til hafi
guð hjálpað. Hann öi'magnast ekki né
yfirbugast, þótt allir þeir, sem honum
2. tölublað
voru kærir, séu hrifnir frá honum og
fleygt niður í jökulkalda gröfina, því
að hann trúir því, að þeir lifi, þótt
þeir deyi.
Hann hræðist ekki þá stund, sem
botnar ævisögu lians, því að ljósið,
sem stafar frá hinni ósaurguðu barns-
trú, lýsir í gegn um tjald það, sem skil-
ur á milli lífs og dauða. En því nxið-
ur villumst vér allt-of mai'gir frá
barnstrú vorri. Ef lífið leggur oss
þungt ok á herðar, örvæntum vér og
segjum: „Hvar er nú guð sá, sem oss
var kennt að trúa á? — Því hjálpar
hann nu ekki börnum sínum?“
I hretviði'um lífsins, í köldunx næð-
ingi andlegi'a hríðarbyJja og á refil-
stigum þeim, er vér villumst og velkj-
umst á, hafa fínustu strengir hins
innra lífs vors klakað og kalið. Við
mótlæti og erfiðleika, sár og sorgir,
sem lífið veitir hverjum af gnægð
sinni, hafa komið nagandi sár innra
með oss, og kali og nepja hafa gagn-
tekið hug vorn og hjarta til þeii'ra, sem
lögðu þetta allt á oss. Barnstraustið
smá-hvarf, en í stað þess fylltumst vér
vantrausti og efasemdum. Vér sjáum
engan tilgang með lífi voru og álítum
það aðeins tái'adal jarðneskra eymda.
Loks hrópum vér í einfeldni hjartans:
„Enginn guð til!“ En hin veika rödd
hinnar deyjandi barnatrúar smá-lækk-
ar og þagnaði með öllu.
Vinir mínir!
Reynum á jólunum að verða börn
í annað skipti. Lifum aftur þær stund-
ir, er vér sátum í stofunni heima lijá
pabba og mömmu. Minnumst birtunn-
ar, sem stafaði fá jólatrénu og birt-
unnar, sem ríkti í barnssálum vorum.
Látum sálmasönginn enduróma í
hjörtum vorum, eins og hann hljómaði
þá, er vér hlustuðum hugfaugin og
sungum með: „í dag er glatt í döprum
hjörtum“.
Takist oss þetta, takist oss að lifa
upp aftur þessar liðnu stundir, takist
oss að rifja u'pp þessar gömlu minn-