Verði ljós - 01.09.1896, Síða 5

133
fyrir náðarmeðul sin hcfir styrkt og cflt trúarsamband mitt við
guð minn og frelsara, sje eklrert annað' en forngripur, minnismerki
fornrar heimsku og barnaskapar.
Jeg heyri ýmsar raddir halda ]>ví fram, að kristindómurinn
sem jeg ekki að eins vcrð að játa, að vcrið hafi aflið í öllu lífi
mínu, og vcrð ]>v að eigna alt það, sem í mjer kann að vera gott,
lofsvcrt og sómasamlegt, heldur verð cinnig að játa, að hafi fram-
lcitt alt það í heiminum, sem gott er, satt, fagurt og rjott, er menn
hafa dáðzt að um nærfelt 1900 ár, — jcg hoyri ýmsar raddir lialda
því fram, að þessi andastefna sje svo fjarri því að koma nokkru
góðu til leiðar, að hún nú miklu fremur standi öllum sönnum fram-
förum fyrir þrifum, sjc fjötur á anda mannsins og hapt á fram-
sóknarþrá þjóðanna. Jeg hcyri menn, segja, að ef til vill hafi lcrist-
indómurinn í fyrstu byrjun sinni verið fremur til góðs en ils, en
seinna hafi hann aðeins orðið þröskuldur menningar og framfara;
hin ríkjandi kirkja hafi i drotnunargirni sinni hept alla framsókn
með því að leggja mannanna börn i kreddufjötra, svo að heimur-
inn haþ í margar aldir orðið að fara á.mis við ýmsar hinar bless-
unarríkustu uppgötvanir og uppfinningar, sem mannsandinn hefði
fyrir löngu verið búinn að leiða í ljós, til ómetanlegs gagns millí-
ónum manna, ef kristindómur og prestatilbeiðsla lrcfðu eigi legið
eins og farg á sálum margra andans mestu manna.-------------
Allt þetta heyri jcg ltorið fram í ræðum og ritum og ótal-
margt fleira, sem hjarta mitt og samvizka segir mjer að sje rangt
og ósatt. Jeg heyri menn prjedika þessar og þvílíkar skoðanir
fyrir öllum lýð, og sje fjölda manna af öllum stjettum og aldri
gleypa við því sem heilögum sannleika, en snúa bakiriu við trú fcðra
sinna. Það kvelur sálu mína, að heyra menn þannig neita því
um alt gildi, sem mjer er helgast ,og dýrmætast allra hluta, gjöra
lítið úr því, sem jeg álít mig eiga lang mest upp að unna, og kalla
það óvin allra sannra framfara og menningar, sem jeg cr sann-
færður um í hjarta mínu. að hafi borið fram alla menningu, allar
framfarir heimSius um tugi alda og hafi vcrið til mcgtrar og ómet-
anlegastrar blessunar fyrir miijónir. miljóna af öllum þjóðum, kyn-
kvislum og turigumálum um víða veröld. Það særir hjarta mitt,
að sjá fjöldann snúa bakinu við trú feðra sinna og drekka í sig
hinar nýju skoðanir tímans, sem jeg er sannfærður um, að stcypi
möununum i gröf spillingar og sýnda eða leiði mcnn.út á djúp
vonarleysis og örvæntingar.
Og leyfi jeg rnjer nú, að neyta þeirra litlu krapta, sem í mjer