Nýjar kvöldvökur - 01.04.1914, Page 22

94
NYJAR KVÖLDVÖKUR.
ur er í ráðaleysi með það, hvað á að taka,
mann langar til að taka svo margt. Eg skal taka
t. d. síðustu vísuna af »Bjarkir«, þar sem skáld-
ið talar um horfna skóga Iandsins:
Ó, bjargið þið einhverju, hamranna hlé.
Himinsól, vermdu þau lífvænu tré,
fyrir alt sem vor björk hefir borið og strítt,
svo hún beri oss framtíðarskóga.
Ein frelsandi mund komi’ og hlúi nú hlýtt
hinum harðgerðu limum með unglimið nýtt.
Vor Guð lát þá verndast og gróa.
Og tilþrifasterk er hún byrjunin á »Sæþoka«:
Sjávarauðnin hljóða, himinvíða,
hringar sig um blakkan ferjunökkva.
ekki sjón að sjá né hljóð að hlýða,
hafbyrgt, sokkið alt og dag að rökkva.
Loftið sjálft sig hvílir, heldur anda.
Hálfnuð bréiðist milli álfustranda
þúsund rasta þjóðbraut allra lýða.
Eins og skuggahöttur síður hangi
hvolfs af brún er vestrið mökkvum kafið.
Himin grúfir lágt. Með lognsins gangij
læðist þokuvofan yfir hafið.
Dul á svip og dimmleit faldinn hneigir
dóttir lofts og vatns og arma teygir.
Reiða og byrðing töku vefur fangi.
Knörrinn hikar, veltir súðavöngum,
votan réttir háls að'öldulaugum,
blístrar pípuvörum lotulöngum,
Ijósum bregður, deplar stýruaugum------------
Eitt er einkennilegt við bók þessa:
E. B. yrkir þar heila slettubandarímu út af þjóð-
sögninni um hinn síðasta norræna eða íslenzka
mann á Grænlandi, og til eru um þjóðsagnir
bæði á Grænlandi og íslandi. Ritar hann langt
skeið í formála bókarinnar um rímurnar sem
þjóðlegt og einkennilegt listaform og vill fyrir
hvern mun vekja það upp að nýju. Kveður
þar við alt annan tón en nú hefur um langan
tíma viðgengist hér á landi alt frá því aðjón-
as Hallgrímsson jós Sig. Breiðfjörð auri. E. B.
hefur áður sýnt það með útgáfu sinni á »úr-
valsritum S. Brf.« að honum er hlýtt til rímn-
anna. Og hann ríður á vaðið með þessa rímu.
En hún hefur ekki tekist svo vel sem skyldi.
Hún er miklu þunglamalegri en getur átt við
rímnabrag, formið er skáldinu ofviða og alt
bendir á að ríman er yfirleguverk, og er þar
hugsað meira um að knýja skáldleg orð inn í
bragarháttinn með afli. Hún er ort af kröftum
en ekki með hinni leikandi lipurð rímnaskáld-
anna okkar góðu. Rað eru fáar vísur í henni,
sem fara vel í veltu, og verða sumar jafnvel að
meiningarleysu, en það er eins og allir vita
heimtað, að sléttubönd falli jafnvel að hugsun
og formi, hvort sem vísan er kveðin áfram eða
afturábak. Eg nenni ekki að vera að tína til
dæmi, en skal aðeins benda á: »Harða stóðið
jetur jörð« á bls. 34. Margt er að vísu vel og
smellið sagt í þessari rímu, en hræddur er eg
um að sléttubandarímur Sig. Breiðfjörðs standi
feti framar að formsnild og léttleik, og það mun
ekki verða áhrínsspá um þessa rímu, sem stend-
ur í enda mansöngsins, að
Falla tímans voldug verk,
varla falleg baga.
Snjalla ríman stuðlasterk
stendur alla daga.
og ekki fer hún vel í veltu þessi vísa fremur
en aðrar:
Daga alla stendur sterk
stuðlaríman snjalla;
baga falleg varla verk
voldug tímans falla.
Nei, þessi ríma lifir ekki — en enginn veit
hvað annað kann að lifa af kvæðum E. B.( að
minsta kosti er það margt, sem á það skilið
að lifa lengi á vörum þjóðarinnar.
Annars er E. B. ekki alþýðuskáld, hugsanir
hans eru of sérstæðar, orðalag og form oft ein-
ræningslegt, og efnið stundum svo, að það verð-
ur alls ekki^skilið, nema maður væri þar sjálfur,
og þyrfti líklega margur þess með að E. B.
væri sjálfur með til að útskýra fyrir manni,