Templar - 23.11.1923, Blaðsíða 1

TEMPLAR.
XXXVI.
Reykjavík, 23. nóv. 1923.
15. blað.
Þakkir.
Fjölskylda mín og eg segjum þakkir
— þúsundfaldar þakkir — fyrir vináttu
þá og ástúð, sem oss var á svo marg--
an hátt sýnd roeðan við dvöldum á
íslandi; það eru ógleymanlegir dagar
fyrir okkur öll.
Við erum aftur komin heiín til litlu
Danmerkur styrkt og auðguð á sál og
sinni og með nafn hins fagra bróður-
lands djúpt og fast gróðursett í hjört-
um vorum.
Með margfaldri ást getum við á kom-
andi timum talað máli íslands fyrir
þeim dómstól, sem er einkavon smá-
íþjóðanna: áliti veraldarinnar. Eg bið
alla vini mína á íslandi og alla Islend-
inga að verá fullvissa um það.
Með vinsemd.
Aarhus, 28/io 1923.
Larsen-Ledet.
Fjárhagshorfur.
Alt af er það sama sagan sem heyrist
manna á milli, hvað við skuldum mikið
í útlöndum, að gengi islenzku krónunnar
fari stöðugt lækkandi, og að það megi
íbúast við, að það lækki enn þá meira.
Og það er talað um ráðin við þessu,
ráðin séu það að spara og aftur spara.
Nokkrir vilja setja á innflutningshöft ogv
banna t. d. að flytja inn niðursoðna
mjólk. — En það er víst, að höftin eru
ekki sá bramalífselixír sem læknar þetta
böl, og sparnaðurinn er heldur ekki
einhlítur. •
Við þyrftum að auka framleiðsluna
samhliða því, og þá um leið að fá góða
markaði fyrir afurðir okkar.
Aðal-framleiðsla okkar er fiskurinn,
á honum má segja að alt byggist, og
verðið á honum má heita að fari lækk-
andi, þó heldur hafl ræst úr því siðustu
mánuði.
En fískmarkaðurinn er of litill og
eftirspurnin eftir honum ekki eins mikii
og vera ber. Það má heita, að sú teg-
undin, stórþorskurinn, sem er verðmest
seljist ekki nema í tveim héruöum á
Spáni, og við erum alveg ofurseldir
markaðinum þar, engir keppinautar, því
var það, að Alþingi leit svo á, að það
yrði að fórna bannlögunum og sjálf-
stæðinu fyrir von um betra markaðs-
verð þar.
Það er bert, að við verðum — alveg
burt séð frá Spánarvinunum — að fá
nýa markaði, við verðum að fá þá til
þess tvenst, að verða ekki háðir ein-
stökum markaði, og til þess ef hægt
væri, að fá meira fé fyrir íiskinu.
Br. David Östlund, sem hefir dvalið
hér lengi, og er öllum hér að góðu einu
kunnur, maður duglegur og fylginn sér,
hefir verið að reyna fyrir sér um nýar
markaðshorfur. Aðallega heíir hann gert
það með tilstyrk Skota. Fyrir þessar
tilraunir hlýtur hver góðnr íslendingnr
að kunna honum þakkir, eins og br.
Pétur Halldórsson sagði í Vísi nýlega.
En hvað skeður, þegar br. D. Ö. skýrir
frá þessum tilraunum sinum, þá ris
fyrv. spánski legátinn, hr. Gunnar Egils-
son, upp og eys úr sér óbóta'skötnmum
fyrir að nokkur skuli vera svo feikna
djarfur, að leyfa sér að reyna að selja
þorskugga utan Spánar. Þessi afstaða
þessa bannfjanda er ekki samboðin
neinum íslending, hún gæti verið sam-
boðin há-spönskum spekulant, en er til
skamtnar fyrir aðra.
Það er óneitanlega minkun fyrir þjóð-
ina, að þessi bjáróma og ámátiegi skræk-
ur heyrðist, ,en það er heiður fyrir oss,"
að fleiri falsraddir heyrast ekki. Það
hljóta lika allir að sjá, að þegar ríkis-
stjórnin sendir mann í fjölda landa til
áð greiða fyrir sölu afurða okkar og
reyna að útvega þeim nýa markaði,
þá hljóta allir góðir Islendingar, að kunna
hverjum þeim, er að slíku vinnur, hinar
bestu þakkir, og það jafnt fyrir það,
þótt árangur verði litill eða engin.
Br. D. Ö. hefir og, með forgöngu
Veraldar-sambandsins, verið að rann-
saka markaðshorfur í U. S. A. Hver
árangur af þvi verður er óvist, en ef
þar næðist markaður, þá er þar um
tryggan og góðan markað að ræða, og
væri það til ómetanlegs hagsmuna fyrir
þjóðina ef svo yrði.
Því kunna allir góðir Islendingar br.
D. Ö. þakkir fyrir afskifti sín af máli
þessu, og óska þess, að tilraunir hans
beri árangur til heilla og hamingju fyrir
litiu þjóðina okkar.
Pétur Zóphóníasson.
Bréf frá Yolstead.
(Volstead einn af aðalmönnum bannlag-
anna i U. S. A. ritaði bréf það, er hér fer á
eftir til bannfundar sem haldinn var í Ham-
borg og er bréfið dagsett i Höfn 24. ágúst).
Eg þakka hjartanlega fyrir hið vin-
gjarnlega heimboð. Eg met mjög mikils
áshíð þá, sem þér haíiö sýnt mér, með
þvi að bjóða mér, en eg get þvf miður
ekki komið.
Það gleður mig að heyra, að þýska
þjóðin — sem eg met mjög mikils —
hefir áhuga á að leysa böl það, sem
nautn áfengis til drykkjar bakar mann-
kyninu. Eg skil það, að hér sem ann-
arsstaðar, eru örðugleikar sem þarf að
yfirbuga. En eg vona samt sem áður,
að sá dagur sé ekki fjærri, að árangur
verði að tilraunum ykkar.
Það er erfitt að berjast við övin, sem
í fleiri aldir hefir verið jafnsamgróinn
við siðvenjur og alla háttu vora og
áfengið hefir verið.
Þér verið því að vera búinn við mik-
iili mótspyrnu. En með hinum alkunna
þýska dugnaði og þrautsegju getið þið
ekki annað en sigrað.
Óska vildi eg þess, að eg gætt hjálp-
að yður á einn eða annan hátt í bar-
áttunni.
Ef til vill, hafið þér gaman af að
heyra eitthvað um reynslu vora í Banda-
rikjunum.
f stað þess að rökræða málið, hafa
mótstöðumenn vorir ætíð notað allskon-
ar hæðnisorð. Þeir hafa m. a. kallað
okkur ofstækisfulla. Eg hefi heyrt þetta
líka í Danmörku og geri ráð fyrir að
það verði endurtekið í Þýskalandi.
En þessi ásökun er öldungis ástæðu-
laus.
Með fám orðum skal eg skýra frá
starfi voru. Það sýnir þvílík fásinna
þetta er. - /
t mörg ár höfum við reynt að bæta
úr áfengisbölinu með þvi að prjedika
bindindi. En áfengisverslunum varð
meira ágengt með að eyðileggja þjóðina,
en okkur með að bæta hana með því
að prédika siðfcrði.
Það voru sett lög, sem skylduðu
skólana til að fræða nemendurna um
áhrif áfengis, þetta var gert samkvæmt
þeim bestu upplýsingum sem vísindin
veita. Af þessu leiddi, að þjóðin skildi
smátt og smátt betur hin eyðileggjandi
áhrif áfengisins.
Jafnframt þessu, voru sett lög, sem
leyfðu héruðunum að banna vínsölu
hjá sér. Með lögum þessum gátum við
sannað hversu algert bindindi hefir óg-
urlega mikla þýðingu, ekki eingöngu
fyrir einstaklinginn heldur líka fyrir
heildina.
Þurkuðu blettirnir fjölguðu, þeir náðu
yfir stærra og stærra landflæmi, þar til
þeir náðu yfir heilt fylki, og fylki eftir
fylki bönnuðu áfengisverslunina, þar til
bannlög fyrir öll Bandarikin voru sett
í lög. Þegar þau voru samþykt, bjuggu
yfir 60°/o af allri þjóðinni í héruðum
þar sem ekkert áfengi var selt löglega.
í fyrstu börðust við eingöngu frá sið-