Ægir - 01.08.1944, Blaðsíða 17

Æ G I R
183
Nýjungar frá Norðurlöndum.
Frá því sambandið við Norðurlönd rofn-
itði af völdum hernaðarins árið 1940, hafa
fréttir þaðan verið af æði skornum
s-kammti. Þó er vitað, að ýmsir merkilegir
1-iutir liafa verið að gerast þar á sviði sjáv-
arútvegsins, einkum i því, er lýtur að nýt-
ingu afurðanna. Mörgum hel'ur þar lærzt
að notfæra sér afurðir sjávarins á full-
koninari hált en áður var. Fyrir okkur ís-
iendinga hlýtur allt slíkt að vera eftirtekt-
arvert, sa'o mjög sem við byggjum afkomu
nkkar á sjávarútveginum.
Á s. I. ári tókst Matthías Þórðarson,
iyrrv. ritstjóri, sem nú er búsettur í Kaup-
niannahöfn, á hendur að kynna sér ýmsar
nýjungar á sviði sjávarútvegsins, einkum
í Danmörku. Gerði hann þetta í samráði
við Fiskifélagið. Hefur Matthías fyrir
nokkru sent skýrslur um nokkrar athug-
anir sínar.
Enda þótt hömlur séu miklar á öllum
þóstsamgöngum milli Danmerkur og ís-
lands og skýrslum þessum því sniðinn
l'röngur stakkur af þeim orsökum, kemur
bó þar fram ýmislegt, sem gefur nokkra
bugmynd um þær nýjungar, sem fram hafa
komið á sviði sjávarútvegsins á Norður-
löndum, einkum Danmörku, á striðsárun-
uni.
Skal hér að nokkru getið hins helzta í
l'essu sambandi.
kramleiðsla á pressufiski.
Þurrkun á matvælum, svo sem kjöli,
fiski og grænmeti, er ein hin elzta aðferð ti!
geymslu, sem þekkist. Hin síðari ár hefur
þessari verkunaraðferð fleygt mjög fram
°g munu Danir standa þar framarlega. Er
l>að h.f. Atlas í Kaupmannahöfn, sem lengst
hefur komizt í framleiðslu véla til þurrk-
unar og pressunar á matvælum, m. a. fiski.
Fin verkunaraðferðir segir svo í skýrslu
Matthíasar: „Eftir að búið er að slægja
fiskinn, er hann flakaður í j)ar til gerðuni
vélum, roðflettur og beinin tekin úr hon-
uin. Því næst er flökunum raðað á bakka
úr riðfríu stáli, sem látnir eru í lofttóma
þurrkunarvél. Mjög jiykk flök eru klofin
áður en þau eru Jnirrkuð, svo að þau verði
hæfilega þykk, hér um bil 25 mm. Á rúm-
lega 3 klst. eru flökin orðin hæfilega þurr,
sem svarar 88% þuríéfni. Eftir að fiskur-
inn hefur verið látinn jafna sig í nokkurn
tima, er flökunum raðað i kassa, sem er
bér um bil 40 X 40 cm innanmáls. Kass-
arnir rúma 00—80 kg af flökuhi. Eru þeir
því næst látnir i ]>ressuna. Eftir hæfilegan
}>rýsting er fiskurinn orðinn hörð og þélt
„bIokk“ 40 X 40 X 25 cm að stærð. Þess-
ar stóru „blokkir“ eru því næst látnar í
umbúðir og eru j>á tilb'únar til útflutnings.
Á sölustöðunum er gert ráð fyrir, að stór-
biokkirnar séu sagaðar í sundur í sneiðar
eða kökur af hæfilegri stærð, eða hér um
mil 12,5 X G>5 X 2,5 cm, sem vega nálægt
250 gr. Þessar kökur eru svo látnar í um-
búðir, einkum gerðar af aluminiumblöð-
um eða cellofan, og litbýtast þannig til
kaupendanna. Eftir að þessar kökur hal'a
legið í bleyti t. d. sex klst., losnar fiskur-
inn í sundur í 4—6 stk. með sama lagi og
útliti eins og nýju stykkin upphaflega
liöfðu.
Aðferðina iná nota eftir geðþótta við
nýjan, lílið saltaðan og fullsaltaðan fisk.“
Nokkurs áhuga hefur gælt á þessari verk-
unaraðferð í Noregi. Hefnr þegar verið
reist ein tilraunastoð í Lofoten, aðallega ’lil
framleiðslu á saltfiski. Enn fremur munu
hafa verið jiantaðar 3 stöðvar til Noregs.
Víðar mnnu einnig vera í undirbúningi á-
ætlanir nm slíka framleiðslu, svo sem i
Finnlandi og ýmsum Suður-Evrópuríkjum.
Um framtíð þessarar verkunaraðferðar
skal engu spáð hér að svo stöddu, en rétt
mun að fylgjast með öllu þvi, sem gerist
á þessu sviði svo sem föng eru á.