Ægir - 01.11.1966, Síða 6

320
ÆGIR
Loftur Bjarnason.
Saga togaraútgerðar-
mnar á íslandi
Á 50 ára afmæli Félags íslenzkra botnvörpnskipa-
eigenda birti Loftur Bjarnason, formaður félagsins,
eftirfarandi yfirlit um sögu togaraútgerÖarinnar hér
á landi. Ægir hefur fengiö leyfi höfundar til a'ð
birta þetta fróðlega yfirlit.
Félag íslenzkra botnvörpuskipaeigenda
var stofnað 9. febrúar 1916. Aðalforgöngu-
maður að stofnun félagsins var Thor
Jensen, þáverandi aðaleigandi og fram-
kvæmdastjóri Kveldúlfs h.f. Var hann
fyrsti formaður félagsins, með honum voru
í stjórninni þeir Th. Thorsteinsson, vara-
formaður, Ágúst Flygenring, ritari, Jes
Zimsen, gjaldkeri og Magnús Einarsson,
dýralæknir, meðstjórnandi. Síðari formenn
félagsins voru Ólafur Thors frá 1918 til
1935, Kjartan Thors frá 1935 til 1959 og
Loftur Bjarnason frá 1959, og gegnir hann
enn formannsstörfum. Með honum eru nú
í stjórn: Jónas Jónsson, varaformaður, Ól-
afur H. Jónsson, ritari, Ólafur Tr. Ein-
arsson, gjaldkeri. Meðstjórnendur Mar-
teinn Jónasson, Valdimar Indriðason og
Vilhelm Þorsteinsson. Núverandi fram-
kvæmdastjóri félagsins er Sigurður H.
Egilsson.
Thor Jensen, fyrsti
form. F.ÍJB.
I tilefni 50 ára afmælis félagsins þykii’
mér hlýða að rekja í stórum dráttum sögu
togaraútgerðarinnar hér á landi, allt frá
síðustu aldamótum.
Á níunda tug nítjándu aldar hófu Eng-
lendingar botnvörpuveiðar á gufuskipuro.
Á þessum nýju skipum sínum sóttu þeir
í æ ríkari mæli á íslenzk fiskimið. Hin
gömlu fiskiskip sín, kútterana, seldu þeir
öðrum fiskveiðiþjóðum. Fjöldi af þessuro
gömlu skútum var keyptur til landsins á
árunum 1890 til 1905.
Fyrsta tilraun til botnvörpuútgerðar,
sem Islendingar áttu hlutdeild að ásarot
útlendingum, var hin svokallaða Vídalíns-
útgerð um síðastliðin aldamót. Var Jón
Vídalín konsúll og umboðsmaður kaupfe*
laganna, forgöngumaður þessarar tilraun-
ar, en stjórn skipanna og fjármagn, sem 1
hana var lagt, var í höndum útlendinga-
og mistókst tilraunin.
Einar Benediktsson skrifaði greinar i
blað sitt „Dagskrá" á árunum 1896—
þar sem hann hvatti til þess, að íslenzkir
útgerðarmenn festu kaup á botnvörpuskip'
um, og myndi sá útvegur brátt eflast svo,
að landsmönnum yrði stórgróði að. Mundi
hinn nýi útvegur henta landsmönnuro
miklu betur en skútuútgerðin. En íslenzk
stjórnarvöld og Landsbankinn vildu ekki
lána fé til kaupa þessara nýju skipa, en
studdu að kaupum á hinum gömlu skúturo
til landsins.