Ægir - 01.06.1991, Qupperneq 14

298
ÆGIR
og kenndi nokkrum stýrimanns-
efnum á árunum 1871-1874,
með góðum árangri. Sá fyrsti af
nemendum Eiríks sem tók próf var
Markús F. Bjarnason. Hann lærði
hjá Eiríki part út tveim vetrum og
tók próf 1873. Prófdómarar voru
sjóliðsforingjar af danska herskip-
inu Fyllu. Markús stóðst prófið
með ágætum og vissu prófdóm-
endurnir ekki hvort þeir ættu að
undrast meir kennslu guðfræð-
ingsins, sem aldrei hafði stýrt
skipi, eða kunnáttu nemendans
sem menntunarlítill varð að glíma
við erlendar kennslubækur á milli
þess sem hann reri til fiskjar hve-
nær sem gaf og afla var von. Þess
má geta hér að Eiríkur vann síðar
að því fyrir stjórnvöld að undirbúa
stofnun Stýrimannaskólans í
Reykjavík og samdi frumvarpið að
fyrstu lögum um skólann. Hann
var og lengi prófdómari við Stýri-
mannaskólann.
Eftir próf það, er að ofan er
greint frá, sigldi Markús F. Bjarna-
son til Danmerkur og dvaldist þar
vetrarlangt að læra stórseglasaum
og annað það er til skipsstarfa
heyrði, en mikill skortur var á
slíkri kunnáttu við Faxaflóa á
þessum árum. Því næst var hann
skipstjóri hjá Geir Zoega í 1 7 ár.
Sumarið 1881 lauk Markús bæði
hinu minna og hinu meira stýri-
mannsprófi í Kaupmannahöfn eftir
11 mánaða nám með það fyrir
augum að taka til við kennslu í
stýrimannsfræðum. Nokkurn styrk
hlaut hann til þess af opinberu fé.
Haustið 1881 hóf hann kennslu á
heimili sínu í Doktorshúsi (Rán-
argötu 13). Fyrstu árin þurfti hann
jafnframt að gegna skipstjóra-
störfum á vertíðum, en 1885 veitti
Alþingi honum styrk til kennsl-
unnar svo að upp frá því gat hann
sinnt henni einvörðungu. Árið
1891 varð Markús svo fyrsti skóla-
stjóri nýstofnaðs stýrimannaskóla.
Stýrimannaskólinn í Reykjavík
stofnaður.
Þegar Stýrimannaskólinn í
Reykjavík tók til starfa haustið
1891 var þörfin fyrir slíkan skóla
orðin mjög brýn. Það var fyrst
með stofnun hans að trygging
fékkst fyrir því að menntunarleysi
stæði útveginum ekki fyrir þrifum.
Þilskipaútgerðin var upphaf
þeirrar tæknibyltingar í sjávarút-
vegi sem skipað hefur íslend-
ingum í hóp auðugustu þjóða
heims. Þannig hefur skólinn frá
6/9'
öndverðu tengst framfarasók'1
þjóðarinnar órjúfanlegu'11
böndum.
Um líkt leyti og Stýrimannaskó -
inn var stofnaður voru sett íslens
lög um alþjóðlegar siglingareglur
og farmannalög. Þess má geta her
að sama nefndin fjallaði um lög
um siglingareglur á Alþingi og
um stofnun Stýrimannaskóla'1-
(Eiríkur Briem, Sigurður Stefáns
son og Þorsteinn Jónsson).
Skólahús.
Stýrimannaskólinn starfaði
fyrstu í svonefndu Doktorshúsi v'
Ránargötu, í viðbyggingu sel11
Markús F. Bjarnason lét reisa ‘r
eigin kostnað við íbúðarhús sitt-
Hún var aðeins ein stofa, en upP'
á þakinu var pallur sem notaður
var til mælinga og annarra athug
ana. Fyrsta starfsár skólans voru
nemendur 14 talsins. Fljótt fór a
bera á þrengslum og þá lána
Markús stofu af íbúðarhúsn® '
sínu en það nægði ekki til fra'11
búðar.
Haustið 1898 flutti skólinn í n>'
byggt hús, Stýrimannaskóla'111
gamla við Öldugötu. Það haus
settust 79 nemendur í skólann, þa1
af voru 50 nýsveinar. Húsrým1 1
Doktorshús. Stýrimannaskólinn í Reykjavík hafði aðsetur í viðbyggingunni vestan við húsið á árunum 1891-1898.