Vikuútgáfa Alþýðublaðsins


Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 12.01.1927, Page 1

Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 12.01.1927, Page 1
Gefið út af Alfiýðuflokknum. I. árgangur. Reykjavík, 12. janúar 1927. 1. tölublað. Til iesenda. Oígefendur AlþýÖublaðsins hafa ákveðið að gefa auk dagblaðsins út vikuútgáfu af því, og er hún sérstaklega ætluð aiþýðufólki úti á landsbyggðinni, því, sem gjarna vill halda alþýðublað, gefið út í Reykjavík, en þykir dagblað of dýrt eða kærir sig ekki um það lesmál, sem eingöngu varðar Reykjavíkurbúa. í vikuútgáfu þessari munu bfrtast flestallar helztu greinir og tíðindi, sem dag- blaðið flytur, og auk þess grein- ir, er sérstaklega eiga erindi til iesenda vikublaðsins. Kemur 1. tölublað þessa vikublaðs hér fyrir almenningssjónir. Vænta útgef- endur þess, að það verði aðnjót- andi sömu vinsælda með þjóð- inni, sem dagblaðið hefir áunnið sér og nýtur. Frá sambandsþinginu. Skýrsla sambandsforseta. Stutt ágrip. Málin, sem sambandsstjórn hefir til meðferðar: 1) Verklýðsmál, og þar undir fellur útbreiðslustarf- semi.siofnun nýrra verklýðsfélaga og beinn stuðningur við verklýðs- félögin í kaupdeilum þeirra og öðrum vandamálum, sem úr þarf að greiöa. 2) Stjórnmálastarfsemi, en þar undir heyrir útgáfa blaða, kosningar, þmgstarfsemi og margt annað, sem teljast má til stjórn- málastarfseminnar. Hjá jafnaðarmönnum í ná- grannalöndunum er yfirstjórn verklýðsmála og stjórnmála að- greind. Þar hafa sérstakar stjórn- jr verklýðsmá'in til meðferðar, og verklýðsfélögin hafa sérstök þing til þess að ræða hin eiginlegu verklýðsmál, og á sama hátt eru háð þing jaínaðarmanná, |)ar sem rædd eru löggjafarmáiin og þar senr mörkuð er stefnan í dag- skrármálum alþýðuflokkanna. Jafnvel þó fáment sé hjá okk- ur móts við aðrar þjóðir, þá er vafalaust hiutfailslega meira starf ætlað sambandsstjórn íslenzka Al- þýðuflokksins með sameiginlegri yfirstjórn stjórnmá'a- og ve.klýðs- nrála-félaga hcldur en þar, sem þetta er aðgreint. En hvort þetta fyrirkomulag er heppilegt eða ekki, verður ekki enn sagt með neinni vissu. Nokkur breyting á þessu fyrirkomulagi eru fjórð- ungssambönd, sem aðallega munu hugsa um verklýðsmálin, um sam- vinnu verklýðsfélaga i kaupdeil- um og þess háttar, en meira um þetta síðar. Löggjafarmálin, sem komið hafa til kasta sam- bandsstjórnarinnar á umliðnu starfstímabili, eru æðimörg. Full- trúum sambandsþingsins munu þau mál flest kunn og afdrif þeirra, en hér þykir þó hlýða að víkja að hinum helztu. Alþýðuflokkurinn hefir ekki á alþingi atkvæðamagn til að ráða úrslitum mála, þar sem flokkur- inn fram að þessum tíma hefir að eins átt eitt sæti í þinginu, en þótt svo-sé, verður þó talsvert vart við áhrif Alþýðuflokksins á löggjafarstarfsemina, er kemur til af því, að sá mildi kjósenda- fjöldi, sem Alþýðuflokkurinn hefir, og biöð hans hafa svo sterk áhrif á almenningsálitið, að alþingi verður að taka tillit til þess í löggjöfinni. Af löggjafarmálum, er írain hafa verið borin af hálfu Alþýðu- flokksins á síðast liðnum tveim- ur árum, má telja merkust slysa- tryggingalögin, er samþykt Voru á alþingi 1925, frumvarp til laga unr að banna næturvinnu að vetr- inum til í Reykjavík og Hafnar- firði og frumvarp til laga um að ú'yggja muni lögskráðra skip- verja. Slysaíryggingarlögin eru engan veginn svo fullkomin, sem við mundum óska, en segja má, að með þeim sé lagður sá grund- völlur, sem hægt verði að byggja á fullkomnari tryggingar, þegar fram liða stundir. Næturvinnu- frumvarpið og frumvarp til laga um að tryggja muni lögskráðra skipverja komst hvorugt fram. Var hið fyrra felt, en hinu síðara vísað til stjórnarinnar. Þá hafa verið borin fram af hálfu Alþýðuflokksins ýms þjóð- nýtingarfrumvörp og tillögur til breytinga á eldri löggjöf, er að- allega snertir mannréttindi. Þá má nefna löggjafarmál, þar sem Alþýðuílokkurinn að tilhlut- un flokksstjórnarinnar hefir beitt sér gegn, svo sem er um ríkis- lögreglufrumvarp stjórnarinnar 1925, og óþarft er að lýsa hér nánara. Hér má líka geta liinna ranglátu skattafrumvarpa (um verðtoll og gengisviðauka), sem barist hefir verið gegn af hálfu Alþýðuflokksins, — gegn breyt- ingu kjördags o. fl. Kosningar. Á kjörtímabilinu hefir Alþýðu- flokkurinn tekið þátt í fleiri kosn- ingum en búist var við. Aukakosn- ingar hafa farið fram í Gull- bringu- og Kjósar-sýslu, í Reykja- vík og auk þess landskjörið núna síðast. Landskjörið í sumar 1. júlí var sú eina kosning, sem gert var ráð fyrir á síðasta sambandsþingi að koma mundi fyrir á tímabilinu. Og Alþýðuflokkurinn getur verið ánægður með þann árangur, sem orðið hefir af þátttöku hans í þessum kosningum. Við lands- kjörið komum við manni að og sýndum með því, að við erum þriðji sterkasti flokkurinn í land- inu. Við aukakosninguna i Reykja- vik kom Alþýðuflokkurinn að ein- um rhanni, og hefir því alþingis- mannatala f'okksins tvöfaldast. . Alpýðuprentsmiðjan. Nokkru fyrir síðasta sambands- þing var hreyfing komin á það rnál, en það var fyrst í dezember 1924, að gerð var gangskör að því að safna fé til prentsmiðj- unnar. Skrifaði þá sambandsstjórn félögum úíi um land um málið. En 1. febrúar 1925 var allsherjar- söfnun hafin i Reykjavík. Megin- hluti þess fjár, er safnast hefir til prentsmiðjunnar, var héðan úr bænum. Alls hefir safnast 17 309 kr„ og auk þess er 2090 króna lán hjá einu sambandsfélaganna, svo að safnféð telst vera 19 309 kr. Þó þurf i að fá lán, 10 000 kr„ til þess að geta keypt öll áhöld til prentsm'ðjunnar, enda var gert ráð fyrir í upphaíi, að samskotin þyrftu að vera 30 000 kr. til þess að hægt væri að kaupa prentá- höldin án þess að taka lán. Alpýðublaðið. Prentsmiðjan var stofnuð til þess, að léttara yrði um rekstur Alþýðublaðsins. En eins og kunn- ugt er, hefir ávalt verið halli á rekstri þess. Fyrstu 3 árin var sá halii mjög mikill, en hefir farið smáminkandi. En það verður á- valt erfiðara og erfiðara ár frá ári, bæði að svara vöxtum af skuldum þeim, er safnast hafa, og eins hitt að greiða árlegan halla. Hefir sambandsstjórn mik- ið rætt um þetta mál, og eftir rækilega yfirvegun var að því íáði horfið að mynda félag með á- hugasömum alþýðumönnum til þess að styðja Alþýðublaðið fjár- hagslega. Var stofnað slíkt félag á síðast liðnu sumri. Urðu nokk- ur mistök á hinum fyrstu fram- kvæmdum þess. Og þar sem sýni- legt var, að ekki myndi takast samvir.na rnilli stjórnar þess fé- lagsskapar og sambandssíjórnar en slík sámvinna var óhjá- kvæmileg, ef nokkurt gagn ætti að verða að þessu —, þá gengust nokkrir menn fyrir því að nýtt félag var stofnað með fullri sam- vinnu við sambandsstjórn. Hefir það félag, „Aðstoðarfélag Alþýðu- blaðsins“, nú þegar frá 1. dez. s. 1. tekið að sér rekstur Alþýðu- blaðsins, en öll stjórnmálayfirráð- in eru í höndum sambandsstjórn- ar. Hefir nú og þeirri langþráðu ósk rnargra flokksmanna verið fullnægt, að stækka Alþýðublaðið í broti, og væntir sambandsstjórn- in, að því verði vel tekið af al- þýðu, þótt nokkur hækkun á á- skriftargjöldum hafi jafnframt orðið á blaðinu. Útbreiðslusíarfsemi Á sambandsþingum hefir ávalt verið lögð mikil áherzla á það, að stofna ný verklýðsfélög. Á umliðnu starfstímabiii hefir nokk- uð verið að þessu unnið, sumpart beinlínis af sambandsstjórn og fulltrúum hennar eða af áhuga- sömum flokksmönnum. í sam- bandi við kosningar þær, er fram hafa farið, hafa verið sendir menn til ýmsra héraða á landinu og ýmist lögð drög til stofnunar verklýðs- og jafnaðarmanna-fé- laga eða þau beinlínis stofnuð. Þannig var í fyrra vetur sendur maður af sambandsstjórninni til Austur- og Norður-lands. Var þá stofnað jafnaðarmannaféhg á Seyðisfirði og lögð drög til stofn- unar verklýðsfélags í Glerárþorpi við Akureyri; þar hefir síðar verið stofnað verkamannafélag. Um Vestfirði hefir tvisvar verið farið á þessu ári, og hafa nú verið stofnuð 3 verklýðsfélög á þess- um stöðum: I Bolungavík, á Flat- eyri við Önundarfjörð og á Þing- eyri við Dýrafjörð. Um það má náttúrlega lengi deila, hvort nægilega mikið hefir. verið unn- ið að útbreiðslustarfsemi eða ekki, en það verður þó að viðurkennast, að nokkuð hefir verið gert. Einn- ig má á það líta, að sambands- stjórnin hefir haft lítið fé til um- ráða í þessu skyni, en alt slíkt, sérsiaklega íerðalög'in, kostar mik- ið fé. Þegar á alt er Jitið, væntir mig þess, að sambandsþingið telji sambandsstjórnir.a hafa unnið nokkuð í þessum efnum yfir tíma- bilið. Fjörðungssamböndin. Á Norðurlandi og Austurlandi eiu nú stofnuð fjórðungssambönd. Eru i þeim nokkur félög, sem enn eru eigi gengin í Alþýðusam- bandið. Hefir stjórn Alþýðusam- bandsins stuðlað að stofnun þess- ara fjórðungssambanda, en þeim er aðallega ætlað, eins og kunn-

x

Vikuútgáfa Alþýðublaðsins

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Vikuútgáfa Alþýðublaðsins
https://timarit.is/publication/596

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.