Alþýðumaðurinn - 20.07.1948, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUMAÐURINN
Þriöjudagur 20. júlí 1948
Framh. af. 1. síðu.
BæÖi fulllrúi kommúnista og full-
trúi Alþýðuflokksins mótmæltu þess-
ari tillögu. Fulltrúi kommúnista
vildi láta lækka öll útsvör jafnt, og
var það óneitanlega miklu heiðar-
legri tillaga en mefrihlutans, en full-
trúi Alþýðuflokksins mótmælti lækk-
un rekstursútsvara sérstaklega, en
taldi jafnframt athugandi, hvort ekki
bæri að láta niðurjöfnunina halda
sér, svo að því meira fé kæmi inn í
bæjarkassann tii verklegra fram-
kvæmda. Þessár umrœður jóru jram
í niðurjöjif.undrnefn d seint á mið•
vikudagskvöld 30. júní sl. og var þá
ekkert bókað um ajgreiðslu málsins,
en þó upplýstist seinna, að Skattstof-
an lét þegar umreikna öll útsvör
eftir jyrrgreindri tillögu skattstjór-
ans og útgejendur Útsvarsskrárinnar
létu vélrita útsvörin og síðan fjöl-
rita jiau samkvœmt jressum útreilcn-
ingi Skottstofunnar, áður en niður-
jöjnunarnejnd hajði bókað sín síð-
ustu orð um niðurjöfnunina. —
Spaugilegasti hundavaðshátturinn á
þessum málum mun þó sá, að bæjar-
stjórinn hefir látið prenta á útsvars-
seÖlana, að fyrri gjalddagi útsvar-
anna sé 1. júlí, en fyrst 2. júlí lætur
hann ganga frá lokabókun niður-
jöfnunarnefndar eins og síöar mun
sagt. M. ö. o. gjalddaginn er áður en
niöurjöfnun er formlega lokið!
„HVÍ MÁ EG EKKI SOFA?“
Þegar sýnt var að skiptar skoöan-
ir voru um niðurjöfnunina í niöur-
jöfnunarnefnd, hefði mátt ætla, að
bæjarstjóri rumskaöist til meðvit-
undar um, að honum bæri að láta
bæjarstjórn vita, hvernig málin
stæðu. En því fór fjarri. Fimmtu-
dagur leið, án þess hann kallaöi
niðurjöfnunarnefnd saman til að
ganga endanlega frá starfi sínu. Það
er fyrst á föstudag — daginn eftir
gjalddagann! — að bæjarstjóri
kveður saman fund, og þá eftir kröfu
fulltrúa Alþýðuflokksins í nefndinni.
Á þessum fundi bar fulltrúi Alþýðu-
flokksins fram þá tillögu, að útsvör-
in skyldu haldast eins og þau voru
upphajlega lögð á, og upphœð sú,
sem jram yjir kœmi þannig, yrði
notuð til togarakaupa og annarra
framkvœmda í bœnum.
Þessa tillögu felldi niðurjöfnunar-
nefnd með öllum atkvæðum gegn at-
kvæði fulltrúa Alþýðuflokksins. Þá
bar hann fram þá tillögu, að frestað
yrði að ganga endanlega frá niöur-
jöfnuninni, unz bæjarstjórn hefði
verið kynnt málið, og var sú tillaga
einnig felld, af Framsókt) og Sjálf-
stæðinu, en fulltrúi kommúnista
greiddi henni atkvæði.
í framhaldi af þessu óskuðu full-
trúar Alþýðuflokksins í bæjarstjórn
aukabæjarstjórnarfundar þegar dag-
inn eftir —- laugardaginn 3. júlí, en
bæjarráð felldi að verða við þeirri
beiðni með atkvæðum Sjálfstæðis-
ins, Framsóknar og Kommúnista.
f
DANSLEIKUR Á EFTIR.
Þáttur kómmúnista í þessu máli
er mjög athyglisveröur. Fulltrúi
þeirra í niðurjöfnunarnefnd var að
vísu sjálfum sér samkvæmur, enda
greindur og gegn maður, en ósam-
ræmiö í meðferö flokksmannanna á
málinu í heild er hroslegt: / niður-
jöjnunarnejnd vill fulltrúi þeirra
lcekkun allra útsvara, en jiegar það
jœst eklci, gengur hann inn á þá til-
lögu Aljiýðujlokksins, að málinu sé
skotið til bœjarstjórnar. í bœjarráði
greiðir fulltrúi kommúnista atkvœði
gegn jieirri ósk Aljiýðujlokksins, að
málið sé tekið þegar jyrir á auka-
bœjarstjórnarfundi, og loks koma
bœjarjulltrúar komrnúnista með þá
tillögu á bœjarstjórnarfundi 3 dög-
um síðar, að hœkka skuli öll útsvör
um 5% og verja fénu til togara-
kaupa! Þetta má kalla að kunna að
dansa, enda vel og lengi æft.
HVER VAR STIGl
REKSTURSÚTSVARA HÉR?
Sá hefir verið háttur niöurjöfnun-
arnefndar hér, að hækka eða lækka
stiga svokallaöra rekstursútsvara frá
ári til árs. Virðist hafa veriö litiö á
rekstursútsvörin sem eins konar
aukatekjustofn, sem leggja skyldi
því aöeins á, að útsvör einstaklinga
nægðu ekki til að jafna metin á fjár-
hagsáætlun bæjarins. Hefir oft
heyrzt sá tónn hér í bæ úr vissum
. áttum, að verzlunum og'fyrirta^kjum
væri ofþyngt hér með sköttum og
skyldum, svo að til bæjarauðnar
horfði. En einhvern veginn hefir
þetta þó flotið fram á þennan dag.
Almenningi til fróðleiks skal hér
birtur stigi rekstursútsvara á Akur-
eyri um fjögurra ára bil:
Smásala ISn., heildv.
og olíur og kol Flutningar
1945 y2% %% y8%
1946 %% %% %%
1947 i% y2% y4%
1948 y2% y4% y8%
Aldrei hafa hér verið lögð rekst-
ursútsvör á útgerð, kjöt- né fisk-sölu
eða útflutning.
Til samanburðar er hér stigi rekst-
ursútsvara í Hafnarfirði í ár:
Útgerð %%
Frystihús o. fl. þ. u. 1. y4%
Verksm. og iðnaður %%
Matvöruverzlanir %%
Skó- og vefn.verzl. iy2%
Flutningar (vörubílar) i%
Flutningar (fólksbílar) 2%
Eins og sjá má af þessu er flokkun
nánari í Hafnarfirði og stiginn auk
þess verulega hærri, enda útsvör ein-
staklinga enganveginn jafn þung og
hér.
TÖLUR SEM TALA.
Rekstursútsvör þessara fyrirtækja
voru í fyrra og nú sem hér segir:
unarnefnd hafi getað uppfyllt þau,
þar sem formaður hennar kallar
hana aðeins saman 5-6 sinnum, en
gjaldendur munu um hálft þriðja
þúsund. Hefir þá Skattstofan gert
það og þá í mnboSi hverra? Hefir
•verið tekið fulit tillit til skulda, t. d.
byggingaskulda? Hefir verið athug-
að, hvort tekjur manns eru fengnar
með því að vinna venjulegan vinnu-
1948
6.710 kr.
14.270 kr.
78.650 kr.
2.350 kr.
'7.070 kr.
3.550 kr.
16.780 kr.
31.120 kr.
Brynjólfur Sveinsson h.f. 1947 20.430 kr.
Byggingavöruverz. Akureyrar 31.650 kr.
K. E. A. 148.620 kr.
Norðri 10.900 kr.
Olíuverzlun íslands 14.000 kr.
Oddi 6.090 kr.
Útgerðarfélag K. E. A. 34.650 kr.
S. í. S. 83.470 kr.
Þannig mætti fleira telja fram,
sem einkennilegt mun þykja, t. d.
lækkar sama og ekkert útsvar á Atla,
þótt það lækki um nær helming á
Odda, hliðstæðri stofnun, hverfandi
á P. V. A. og K. V. A., en langdrægt
um helming á KEA. Yfirleitt er það
mjög áberandi, hve stofnanir SÍS og
KEA lækka mikið í útsvörum, og
virðist rekstur þeirra hafa gengið
mjög böksulega sl. ár, eftir útsvör-
unum að dæma.
SVONA MÁ EKKI
ENDURTAKA SIG.
í 4. gr. útsvarslaganna stendur:
„Utsvör skal leggja á eftir efnum
og ástæðum. Skal þá til greina taka:
1. Eignir aðilja, hverjar þær eru
og hversu verömætar, hversu
miklar skuldir hvíla á aðilja og
hversu miklar eignir hann á af-
gangs skuldum.
2. Tekjur aðilja, þær er hann
hafði sl. ár — — —. Þá skal
athuga, í hverju tekjurnar eru
fólgnar, hversu mikil fyrirhöfn,
kostnaður og áhætta var sam-
fara öflun þeirra.
3. Ástæður aðilja að öðru leyti,
svo sem fjölskyldu hans, heilsu-
Tar hans og þeirra, sem á hans
vegum eru, höpp og óhöpp, sem
hann hefir orðið fyrir, — —
sérstakan uppeldiskostnað eða
menningarkostnað barna hans,
er nauðsynlegan má telja eða
verulegan, tap á ábyrgðum og
sérhvað annað, er telja má
máli skipta um gjaldþol hans
og með sanngirni má til greina
taka til hækkunar útsvari hans
eða lækkunar.“ ■
Nú verður manni á að spyrja,
hvernig þessi boðorð hafi verið rækt
í ár. Það er útilokað, að niðurjöfn-
tíma eða með því að slíta sér út með
meiri eða minni yfirvinnu? Hefir
verið tekið fullt tillit til gamalla og
gróinna eigna, og hefir þess verið
gætt til hins ýtrasta í fáum orðum
sagt að jafna niður eftir efnum og
ástæðum?
Hvað finnst ahnenningi eftir út-
svarsskránni? Horfi nú hver í eigin
barm og til næstu nágranna. Það er
holl athugun. En fyrst og fremst
mun allur almenningur segja varð-
andi rekstursútsvörin:
Svona má ekki endurtaka sig. Þar
fjarf að draga hreinar línur.
Ýmsar blikur á lofti.
Framh. af 1. síðu.
Bernadotte greifa tókst ekki að
sætta Gyðinga og Araba í Palestínu
og hófust bardagar á ný áð loknu
vopnahlé því, sem aðiljar þessir settu
með sér, meðan greifinn leitaði
sætta. Nú hefir öryggisráð samein-
uðu þjóðanna fyrirskipað Aröb-
um og Gyðingum vopnahlé á ný, og
hafa báðir aöiljar fallist á að hlýða
fyrirskipuninni. Mun ætlunin að
leita enn sætta.
Átökin um Berlín halda enn áfram
milli Rússa og Vesturveldanna. Slaka
hvorugir til, en vígstaða Vesturveld-
anna er mjög erfiÖ. Síðustu fréttir
herma, að Frakkar séu að bila í
taugastríöi þessti og vilji nú láta
undan síga frá Berlín. Má vænta
mikilla tíðinda af þessum slóðum á
næstunni, því að boginn er nú mjög
hátt spenntur hjá báðum aðiljum.
í Bandaríkjunum hafa þau tíð-
indi gerzt, að Demókrataflokkurinn
hefir klofnað um tilvonandi forseta-
%
kjör í haust og býður tvo kandidata
fram. Vilja Suðurríkjamenn eigi
fylgja Truman, af því að hann boð-