Dýraverndarinn - 01.12.1938, Qupperneq 6

58
DÝRAVERNDARINN
Súlan.
Eftir MAGNÚS BJÖRNSSON.
NiSurl.
Við íslendingar gerum jafnan kröfur til þess aS
vera taldir meSal hinna svokallaSra betri menning-
arþjóSa, og vitnum oft til fræöimennsku forfeðra
okkar máli okkar til stuSnings, en þegar til kemur
okkar kasta aö sýna þaö í verki, aö viö séum
menningarþjóS, kemur menning okkar oft fram í
frekar seinheppilegri mynd. Sérstaklega á þetta viS
um okkur, þegar litiS er á þaö, hvernig viö búum
viö náttúru okkar eigin lands. Okkur er rányrkj-
an í blóS borin og allar nytjar landsins, lifandi og
dauöar, eru nýttar eingöngu meö augnablikshags-
muni fyrir augum, án nokkurs tillits til framtíöar
stofunni, jólin skyldu einnig ríkja hjá vinum hans,
sem stóöu á básum sínum úti í fjósinu. Ekki aö
hann léti sér nægja aS gefa bragðbæti á fóSrið, held-
ur gaf hann hverri kú sína sérstöku jólagjöf — um-
bætur á básnum, nýtt hálsband, eða eitthvað það,
sem hann af bróSurlegri umhyggju sinni vissi að
kom sér bezt hverjum einstökunr þessara tryggu
vina hans.
Þetta kann einhverjum aö þykja Irroslegt, en þetta
er alls ekki Irroslegt, heldur ber þaö vitni þeirri
sönnu jólagleöi. sem nær dýpst inn í hjartaö, og slik
jólagleöi er konungi jólanna vissulega þóknanleg-
ust.
GLEÐILEG JÓL,
BÆÐI MÖNNUM OG MÁLLEYSINGJUM.
innar eöa annars. Skógum og öörum gróöri er eytt
í fásinnu, og svo þegar jarövegurinn blæs upp, er
óblíöu náttúrunnar eöa Guöi almáttugum kennt um
allt saman. Viö höfum síöan á landnámstíð lítiö
annaö gert en aö eyöa landiö. Við getum heldur
ekki kennt forfeörum okkar um eyðing alls þess,
sem farið hefir forgöröum, — þeir bjuggu aö vísu
illa við náttúru landsins, en þeir eru þó ábyrgðar-
minni en nútíma kynslóðirnar. Þeir vissu ekki hvaö
þeir geröti, það vissu fáir í þá daga. En við, sem
nú erunt uppi, höfum öðlast skilning góðs og ills.
Hvar og hvernig sýnum viö það í verki.
Meöal allra hinna helztu menningarþjóða er nátt-
úrufriðun komin vel á veg, hér er hún naumast
til. Við höfum að vísu kontið á friðun í einstaka
atriðum, aö minnsta kosti á pappírnum. Við eigum
t. d. þolanleg fugíafriðunalög, þótt þeim sé í ýmstt
ábótavant1, en þau eru rnest ntegnis á pappírnum.
Framkvæmd margra laga er ennþá svipuð og fyrir
1000 árunt. Lögin eru til, en hver sér um að þeini
sé framfylgt? Löghlýðnin er lika svi]ntö og fram-
kvæmdirnar. Víða erlendis hafa menn afmarkað
eða girt allstór svæöi, þar sent enginn má búa né
erja. Þetta er gert til þess að varðveita ósnortin
sýnishorn af hinni upprunalegu náttúru landsins,
áður en það byggðist af mönnum. F.ngin slík frið-
lýst svæöi eru til hér á landi, nema ef telja skal
Þingvöll og er hann þó aðeins hálffriðaður. Svonrt
er ntenning okkar.
Friölýst svæði eru og eiga ávallt aö vera ör-
uggur griðastaður öllu, sent þar á heirna, kviku og
dauöu, auk þess sem þangað vill leita undan of-
sókn manna. Mörgunt sjaldgæfunt dýrum og jurt-
uni hefir verið Itorgið og forðaö frá útrýmingu meö
friölýsingu heimkynna þeirra. Viö íslendingar
veröum einnig að hefjast handa í þessu efni. Við
getunt vart verið þekktir fyrir aö gera jtað ekki,
ef vil viljum teljast til siðaðra mantia. Ekki háir
okkur þröngbýlið eins og viða erlendis og er þetta
þó gert þar. Raunverulega ættu allar viltar dýra-
tegundir, sem hér eru, að eiga einhversstaðar á
landinu friðhelgan reit eða svæði við þeirra hæft.
Að svo stöddu skal þó ekki farið svo frekt í sakir,
en eg vil gera það að tillögu minni, að súlunni sé
löghelgaður griðastaður í Eldey og Grímsey. Á báð-
um stöðum vil eg al-friða súluna með lögum og
Eldey ætti að friðlýsa nteö öllu. Fjárhagslega mun-
ar þjóðfélagið engu aö gera þetta og þeir fáu ein-