Dýraverndarinn - 01.10.1946, Blaðsíða 6

44
DYRAVERNDARINN
BÓKARFREGN :
„HORFNIR GOÐHESTAR46.
Svo lieitir mikið fitverk og myndarlegt (um
400 bls.), sem „Otgáfan Norðri“ hefir nýlega
sent á bókamarkaðinn og er höfundurinn Á s-
geir Jónsson frá G o 11 o r p. Hér er
um svo sérstæða og merkilega bók að ræða,
að í jafnlitlu blaði sem Dýraverndaranum
verður þess enginn kostur að gera henni þau
skil, scm hún verðskuldar.
Eins og nafnið bendir lil cr hókin eins kon-
ar minningarrit um horfna góðhesta, eða eins
og höf. orðað það: um „nokkura úrvalshesta,
sem uppi hafa verið í Norðurlandi á síðasta
fjórðungi nítjándu aldar og fram lil þessa
tíma“. Þó eru minningar þessar að mestu
bundnar við Húnavatns- og Skagafjarðarsýslu
og ritínu því skipað í tvo aðal kafla, er hvor
ber nafn sinnar sýslu. Þarna er og mikinn
fróðleik að finna um ýmsar eldri og yngri
hrossaættir, sem einkum þóttu fram úr skara
um fjör, fimi í gangi og fjölhæfi, enda ber
fjöldi þessara gæðinga því óræk vitni, að ])eir
sé af góðum stofni komnir.
En hér koma fleiri við sögu en horfnir góð-
hestar. Fram á skeiðvöll endumiinninganna
skipar höf. fríðu föruneyti horfinna hesta-
manna og knapa. Þar fáum vér að sjá og kynn-
ast, hversu þeim tókst, með glöggum skilning
á skapgerð trylltra fjallavillinga, nærfærni og
hlýleik í öllum viðskiplum, þrautseigju og
snillitökum, að skapa gæðing úr göldum fola.
Bókin hefst á þætti um föður höf.: J ó n
Ásgeirsson á Þingeyrum og reið-
hesta hans. En Jón á Þingeyrum kemur
og við sögu fjölda annarra góðhesta í bókinni,
sem engan þarf að undra. Því að um langt
skeið liefir ])jóðin horft á hann bera hæst á
reiðarþingum samtíðar sinnar, og um hesta-
mennsku hans, tamningu og þjálfun snilling-
anna leikið bjartur ljómi, þó að liðin sé fast
Ásgeir Jónsson frá Gottorp og Blesi hans.
að ]>ví hálf öld frá því hann söðlaði G 1 æ s i,
síðasta gæðinginn . . - og hleypti yfir móðuna
miklu. Og nú hefir syni hans, höf. þessarar
bókar, tekizt að skjalfesta og sanna með óræk-
um vitnisburði og frásögn fjölda hestamanna,
er samtíða voru og samferða Jóni á Þingeyr-
um, að eigi hafi þjóðin látið glepjast, þegar
hún skipaði honum þann sess, sem hann hefir
hlotið í meðvitund hennar og minningum.
Engum þarl’ á óvart að koma, þó að Ásgeiri
í Gottorp, syni Jóns á Þingeyrum, hafi snemma
þótt „góð hrossin“, svo sem sagt er um heil-
agan Jón biskup ögmundsson á Hólum. Fer
og eigi dult, að höf. er hestamennskan í blóð
borin, enda er bók hans rituð af svo mikilli