Dýraverndarinn - 01.02.1944, Qupperneq 21

DÝRAVERNDARINN
Leiðrétting o. fl.
í nóvemberblaði Dýraverndarans í vetur birtust
hestavísur (Frosti) eftir Matthías Jochumson. Þótti
mér kynlegt að sjá nafn hans undir vísunum, því
kunnugt var mér fyrir löngu, að höf. þeirra er
Guðmundur skáld Magnússon (Jón Trausti), enda
standa þær í Kvæðabók hans. Orti hann vísurnar
eftir beiðni og í orðastað Markúsar söðlasmiðs Þor-
steinssonar (d. 1936), eiganda Frosta.
Nýlega átti eg sírntal vi'ð Pál Steingrímsson rit-
stjóra og sagði honum þetta. Varð hann ekki
minna hissa en eg hafði áður orðið. Sagði Páll mér
þá, að vísurnar væri prentaðar athugasemdalaust í
síðustu heildarútgáfu af ljóðmælum Matthíasar (og
nefndi blaðsiðutöluna) og þaðan hefði hann gripið
þær traustataki. Heildarútgáfu Matthíasarljóða
hafði eg aðeins handleikið eitt sinn í bókabúð, að
mig minnir, en hafði þá ekki rekizt á vísurnar.
En prentferill þessara hestavísna er orðinn sá, að
rétt þykir að rekja hann hér til gamans.
Vísurnar birtust í fyrsta sinn 1915 í Lögréttu
(X. árg. bls. 197), blaði Þorsteins skálds og ritstjóra
Gíslasonar. Fyrirsögn þeirra er Frosti, en undir
þeim stendur aðeins M. og mun það eiga að minna
á eigandann. Þá var Frosti nýfallinn. Hann var urn
skeið kunnur gæðingur hér í bænum, snjallvakur
og gat sér góðan hróður á Thomsens-kappreiðun-
um svo nefndu. Vann hann þar tvisvar sinnum
verðlaun, svo senr að er vikið í vísunum. En í þriðja
vesturs. Einnig höfðu smalar frá Brú á Jökuldal
séð til hans inn á Brúardal svo kölluðum; hafði
hann lagt þar í „Jöklu" og haldið í sömu átt til
vesturs.
Eftir að Gáski kom heim úr ferð þessari, bar ekk-
ert á honum og undi hann sér vel í heimahögum. Og
þótt honum væri sleppt á Djúpavogi, hreyfði hann
sig hvergi og lnigði ekki framar að bregða sér til
átthaganna. Það virðist sem hann hafi viljað sjá
átthaga sína áður en liann væri allur. Hann lifði í
nokkur ár eftir þetta ferðalag. En ekki tók hann
sér oftar orlof á lífsleiðinni.
Lýkur svo að segja frá þessum nrerkilega vithesti.
Vigfús Einarsson
(frá Keldhólum).

sinn var hann dæmdur frá verðlaunum og þótti
ýmsurn ekki réttdæmi. Raunar var annar hestur,
Beinteins-skjóni, honum skjótari að marki, svo að
nokkuru munaði. En Skjóni, þótt ílugvakur væri,
þótti ekki jafn hreinn á kostunum sem Frosti. Hafði
Skjóni það til, væri hann hvattur og teygt um of
úr ganginum, að „fleyta kerlingar“ á kostunum, sem
svo er kallað á hestamannamáli. Man eg vel loka-
sprett þenna og kurr þann, sem upp reis gegn dóm-
nefnd. En þar fór sem oftar, að lítt dugir að deila
við dómarann.
Næst komu svo vísurnar í Kvæðabók Guðmund-
ar Magnússonar, sem Þorsteinn Gíslason gaf út
árið 1922 og prentuð var í Reykjavík. Standa þær
á bls. 89 og fyrirsögnin Frosti.
í þriðja sinn birtust þær í Dýraverndaranum
1926 (XII. árg. bls. 13). Þar er fyrirsögn þeirra
Hestavísa og undir þeim M. eins og þegar þær birt-
ust upphaflega í Lögréttu. Þykir mér sennilegast,
að Santúel söðlasmiður Ólafsson, sem þá var í stjórn
Dýraverndunarfélagsins og aldavinur Markúsar,
hafi komið vísunum á framfæri við ritstjórann og
formann félagsins, Jón fræðslumálastjóra Þórar-
insson, en engum þeirra verið kunnugt um, að vísurn-
ar voru þá fyrir skömmu prentaðar í Kvæðabók
höf. Annars mundu þær hafa borið sitt fyrra heiti
og undir þeim staðið, að Guðmundur Magnússon
hefði ort þær fyrir eiganda Frosta.
Og svo eru þær prentaðar í fjórða sinn í þriðju
heildarútgáfu af Ljóðmælum Matthíasar Jochums-
sonar, sem Magnús Matthíasson, sonur skáldsins,
gaf út i Reykjavík árið 1936, og er þær að finna 1
bls. 711. En hvernig þær hafa komizt þangað mun
fleirum torráðin gáta en okkur Páli Steingríms-
syni.
Annars mætti það verða rannsóknarefni ein-
hverra ljóðfróðra manna að ganga úr skugga um,
hvort ekki kunni eitthvað fleira að hafa slæðzt inn
í heildarútgáfu þessa, því að svo virðist sem skáld-
frægð Matthíasar, slikt höfuðskáld sem hann var,
sé litilí greiði gerður með því að draga í hans dilk
vísur annarra skálda og samtíðarmanna hans.
Mundi þá og koma í ljós, hvort öll kvæði skáldsins,
sem birzt liafa á víð og dreif í blöðum og tímarit-
um, finnist i ljóðasafni þessu, því að eigi er grun-
laust um, að sitthvað kunni þar að vanta, senr ljóða-
vinir og unnendur skáldsins sakna.
E. E. S.