Alþýðumaðurinn - 29.05.1956, Blaðsíða 6

Hijeir Hrjm sjílf
hjörinn forseti jslands
nsstii hjörtímabil
Núverandi forseti íslands, herra
Ásgeir Ásgeirsson, er sjálfkjörinn
í œðsta embætti landsins næsta
kjörtímabil. Verður ekkert for-
setakjör í sumar. Frá þessu er
skýrt í tilkynningu frá ríkisstjóm-
inni, svohljóðandi:
Hinn 19. þ. m. var útrunninn
framboðsfrestur til forsetakjörs.
Kosning fer ekki fram, þar eð að-
eins einn maður, Ásgeir Ásgeirs-
son, núverandi forseti, var boð-
inn fram. Hafði hann léð sam-
þykki sitt til þess að vera í kjöri.
Fullnægt var öllum skilvrðum
laga um framboðið, og barst
dómsmálaráðuneytinu í tæka tíð
lögmælt tala meðmælenda úr
hverjum landsfjórðungi, ásamt
tilskyldum vottorðum yfirkjör-
stjórna um að hlutaðeigandi kjós-
endur væru á kjörskrá. 011 gögn
varðandi framboðið hafa verið
send hæstarétti, sem gefur út kjör-
bréf forsetans. — Reykjavík, 20.
maí 1956. — Dóms- og kirkju-
málaráðuneytið.
___*____
Tvær heimsóknir
Um hvítasunnuna kom Knatt-
spyrnufélagið Þróttur, Rvík í
heimsókn hingað til Akureyrar
og þreytti kappleiki við ÍBA.
Úrslit leikanna urðu þessi:
A-lið meistaraflokks Akureyr-
arfélaganna, KA og Þórs, sigraði
meistaraflokk Þróttar með 3
mörkum gegn 1. B-lið Akureyrar-
félaganna tapaði fyrir sama liði
með 1:3.
Lið úr III. og IV. fl. Þróttar
vann A-lið III. og IV. fl. Akur-
eyrarfélaganna með 4 mörkum
gegn 3 en B-lið sömu flokka með
3 gegn 1.
Meistaraflokkur kvenna í hand-
knattleik úr Akureyrarfélögunum
og Þrótti kepptu á sunnudaginn
og skildu liðin jöfn, með 2 mörk-
um gegn 2. Var leikurinn endur-
tekinn á hvítasunnudag, og varð
enn jafntefli, 3:3.
Um síðustu helgi kom svo knatt
spyrnuflokkur frá íþróttabanda-
lagi Keflavíkur og keppti við A-
og B-lið ÍBA. Fór fyrri leikurinn
þannig að A-lið ÍBA vann með
3 : 2, en sá síðari svo, að B-lið
ÍBA vann með 2 : 1. Einnig fóru
fram tveir leikir milli sameigin-
legs liðs úr III. og IV. flokkum,
og unnu Akureyringar fyrri leik-
inn með 2 : 0, en Keflvíkingar
hinn síðari með 3 : 0.
___
ÚLTÍMA
opnar fataverzlun
á Akureyri.
KlæðagerðinÚltíma opnaði úti-
bú í Hafnarstræti 100 hér á Ak-
ureyri fyrir helgina. Er þetta fata-
verzlun og fötin úr innlendum og
erlendum dúkum.
Últíma er 15 ára um þessar
mundir. Forstjóri er Kristján
Friðriksson. Verzlunarstjóri hins
nýja útibús hér er frú Margrét
Ólafsdóttir.
nmm\
Þriðjudagur 29. mai 1956
Friðjón Skarphéðinsson:
Krafd Sjdlfstœðisflohhsins er lögious
Þau tíðindi hafa gerzt, að um-
boðsmenn landslista Sjálfstæðis-
flokksins hafa haft uppi þá kröfu
við Landskjörstjórn, að líta beri
á Alþýðuflokkinn og Framsókn-
arflokkinn sem einn stjórnmála-
flokk og þess vegna beri að úr-
skurða, að nefndir flokkar eða
kosningabandalag þeirra hafi
einn sameiginlegan landslista í
kjöri við kosningarnar 24. júní n.
k., eða a. m. k., að þeim verði
sameiginlega úthlutað uppbótar-
þingsætum, svo sem um einn flokk
væri að ræða.
Þessa furðulegu kröfu byggja
umboðsmenn Sjálfstæðisflokksins
á því, að Alþýðuflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn „hafi
stofnað til sameiginlegra fram-
boða í öllum kjördæmum, stofn-
að til algers kosningabandalags,
algerrar sameiningar flokkanna,“
eins og það er orðað í greinar-
gerð þeirra, Þá er staðhæft, að
frambjóðendur þessara flokka
séu boðnir fram undir merki sam-
Hins vegar er það vitanlega al-
rangt, að þessir flokkar hafi stofn
að til „algjörrar 6ameiningar
flokkanna“. Slíkt hefir aldrei
komið til mála og er það alþjóð
kunnugt. Stjórnmálaflokkar þess-
ir hafa hvor sitt flokksskipulag og
sína stjórn og flokkslög eða sam-
þykktir. Þeir hafa og hvor sína
stefnuskrá og hvor sín flokksblöð
og fjárhag. Hitt er rétt, að sam-
fara kosningabandalagi hafa þess-
ir flokkar gert með sér samkomu-
lag um lausn dægurmála þeirra,
sem nú eru aðkallandi, en sam-
komulag þeirra nær ekki til hinna
almennu stefnumála flokkanna.
Því hefir verið lýst yfir, að þeir
muni mynda stjórn til þess að
framkvæma samkomulagið um
dægurmálin, ef þeir fá þingfylgi
til. Það er því alröng staðhæfing,
ef sagt er án frekari skýringa, að
flokkar þessir hafi sameiginlega
stefnuskrá.
Hugsanlegt er að Alþýðuflokk-
urinn og Framsóknarflokkurinn
eiginlegrar stefnuskrár og í því fái hreinan meiri hluta á þingi,
skyni að mynda samstæðan þing- j án þess að hafa meiri hluta at-
flokk, er á þing kemur. Þetta sé kvæða landsmanna að baki. Það
gert til þess að freista þess að fá sýnir einungis, að stjórnarskrár-
hreinan meirihluta á þingi og ákvæði um kosningar eru ekki
gæti slíkt auðveldlega átt sér ^ eins fullkomin og æskilegt væri.
stað, án þess að flokkar þessir ^ En meðan þau ákvæði eru í gildi
hafi meiri hluta kjósenda að baki J og hefir ekki verið breytt með
sér. Slík kosningaúrslit séu bæði stjórnskipulegum hætti, verður
andstæð anda og orðalagi stjórn-
arskrárinnar og kosningalaganna
og sé því bandalag Framsóknar-
flokksins og Alþýðuflokksins ó-
heimilt, ef skoða á þá sem tvo
stj ómmálaflokka.
Á það hefir ekki verið dregin
dul og það er opinberlega viður-
við þau að una. Eftir kosningarn-
ar 1953 var því mjög á loft hald-
ið í blöðum Sjálfstæðisflokksins,
að hefði flokkurinn fengið 464
atkvæðum fleira í 5 kjördæinum,
hefði liann fengið hreinan meiri
hluta á Alþingi. Sjálfsagt hefir
þetta verið rétt reiknað. Flokkur-
kennt, að Alþýðuflokkurinn og'inn fékk þá 37.5% atkvæða
Framsóknarflokkurinn hafa gert
með sér kosningabandalag og
flokkar þessir bjóða ekki fram
til þings hvor á móti öðrum.
landinu. Ef 464 atkvæðum hefði
verið bætt við, hefði hundraðs-
hlutinn hækkað lítilhátttar, kann-
6ke í 39%. Blöð Sjálfstæðis-
Krabbameinsíélag Akureyrar gefur
Fjórðungssjúkrahúsinu 10 þús. kr.
tii kanpa á röntgenlækningatækjum
Á aðalfundi Krabbameinsfélags
Akureyrar, sem haldinn var 18.
þ.m. var samþykkt að gefa Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á Akureyri 10
þúsund krónur til kaupa á rönt-
genlækningatækjum. Slík röntgen-
lækningatæki eru fyrst og fremst
notuð til geislunar krabbameins-
sjúklinga, þótt auðvitað sé einnig
hægt að nota þau til geislunar
fleiri sjúkdóma. Tæki þessi eru
mjög dýr, og eru þessar tíu þús-
und krónur því aðeins mjög lítill
hluti kostnaðarverðsins, en félag-
ið vill þó með þessari gjöf sinni
sýna vilja sinn á því að hrinda
málinu í framkvæmd, þar eð
mjög mikil þörf er á að hægt 6é
að framkvæma geislalækningu á
krabbameinssjúklingum hér
Fj órðungssj úkrahúsinu.
í stjóm Krabbameinsfélagsins
eru: Jóhann Þorkelsson, Stefán
Guðnason, Þengill Þórðarson,
Guðm. Karl. Pétursson, Jakob
Frímannsson, Bernharð Stefáns-
son og Pótur Jónsson.
____
Er ákveða skal, hvort Alþýðu-
flokkurinn og Framsóknarflokk-
urinn megi hafa hvor sinn land-
lista, eða hvort þeim beri að hafa
sameiginlegan landlista eins og
haldið er fram af hálfu umboðs-
manna Sj álfstæðisflokksins, verð-
ur að gera sér grein fyrir, hvað
átt er við með orðinu þingflokkur
í 31. gr. Stjórnarskrárinnar.
Engin almenn skýring er á
þessu í Stjórnarskránni eða kosn-
ingalögunum. Verður því að
túlka þetta eftir almennri mál-
venju og reynd. Samkvæmt því er
þingflokkur sá stjórnmálaflokkur,
sem hlotið hefir a.m.k. einn kjör-
dæmakosinn þingmann en stjórn-
málaflokkur er, samkvæmt skýr-
ingu Einars Arnórssonar í riti um
réttarsögu Alþingis, samtök
manna, er tekið hafa sér nafn og
sett sér einhverjar skipulagsregl-
ur, kosið sér stjórn og ákveðið
sér stefnu í landsmálum og birta
hana opinberlega. Alþýðuflokk-
urinn og Framsóknarflokkurinn
fullnægja hvor um sig þessum
skilyrðum og verður því ekki ve-
fengt, að þeir eigi hvor um sig
rétt til uppbótarþingsæta, ef þeir
fá hvor um sig a. m. k. einn mann
kjördæmakjörinn og ef atkvæða-
magn þeirra, hvors fyrir sig veit-
ir þeim rétt til þeirra.
Geta má þess, sem kunnugt er,
að í kosningunum 1937 höfðu
Sjálfstæðisflokkurinn og Bænda-
flokkurinn kosningasamvinnu í
mörgum kjördæmum, þannig að
hvor flokkurinn studdi frambjóð-
anda hins á víxl og þótti þá ekki
tiltökumál. í Eyjafjarðarsýslu,
sem er tvímenningskjördæmi, var
þessi samvinna með þeim hætti,
að þessir flokkar buðu fram hvor
sinn mann, með það fyrir augum,
að þeir yrðu kosnir saman.
Krafa Sjálfstæðisflokksins um
að Alþ'ðuflokkurinn og Fram-
sóknarflokkurinn hafi sameigin-
legan landslista, eða að þeim
verði sameiginlega úthlutað upp-
samræmi við atkvæðatölu sína J bótarþingsætum, er löglaus með
við almennar kosningar”. Fram- öllu. Úrskurður landkjörsstjórn-
bjóðendur þeirra flokka, sem ar, sem væntanlegur er á morgun
flokksins hörmuðu þá, að þetta
skyldi ekki fara svo. Þetta sýnir
á sama hátt, að kosningalöggjöf-
in er ekki eins fullkomin og æski-
legt væri. Ilins vegar þótti blöð-
um Sjálfstæðisflokksins ekkert
við þetta að athuga, ef þeirra
flokkur hefði haft slíkan þing-
meirihluta.
Nú segja umboðsmenn Sjálf-
stæðisflokksins að þetta sé á móti
anda og orðalagi Stjórnarskrár-
innar. Þetta er líka hvort tveggja
rangt. Þótt leitað sé vandlega í
Stjórnarskránni, kemur þar
hvergi fram með einu orði, að
þingmeirihluti skuli hafa meiri-
hluta atkvæða kjósenda í landinu
að baki. Um anda Stjórnarskrár-
innar að þessu leyti er það að
segja, að eins og sýnt var hér að
framan, getur hæglega farið svo
við framkvæmd fyrirmæla henn-
ar, að stjórnmálaflokkur eða
stjórnmálaflokkar fái hreinan
meiri hluta þingmanna án þess að
hafa hreinan meiri hluta kjós-
enda. Þetta er ekki hér sagt sök-
um þess að skynsamlegt eða eðli-
legt sé að haga þessu þannig, held
ur vegna hins að þannig eru þessi
stjórnarskrárákvæði og meðan
svo er, verður þar við að sitja.
í 31. gr. Stjórnarskrárinnar er
.gert ráð fyrir að „flokkar“ hafi
landlista í kjöri. í sömu grein
segir, að á Alþingi eigi sæti „allt
að 11 þingmenn til jöfnunar
milli þingflokka, svo að hver
þeirra hafi þingsæti í sem fyllstu
hafa landlista í kjöri, og jöfnun-
arþingsæti fá, taka sæti eftir regl-
um, sem ákveðnar eru í lögun um
kosningar til Alþingis.
(mánudag 28. maí), um þetta at-
riði, mun staðfesta það.
27. maí 1956.
Tðlandi tólur
Við bæjarstjórnorkosningarnar 1946, 1950
og 1954 voru atkvæðatölur Alþýðuflokksins
og Framsókarflokksins annars vegar og íhalds-
ins hins vegar hér ó Akureyri þessar:
1949 A og F 1438 atkv.
íholdið 808 —
1950 A og F 1493 —
íhaldið 1084 —
1954 A og F 1510 —
íhaldið 1131 —
Það er þannig augljóst mól, að kjósi allir
kjósendur Alþýðuflokksins og Framsóknar-
flokksins fró bæjarstjórnarkosningunum 1954
Friðjón Skarphéðinsson nú, þó verður hann
þingmaður Akureyrar næsta kjörtímabil. —
Kjörorðið er FRIÐJÓN Á ÞING FYRIR AK-
UREYRI.