Víðir - 02.11.1934, Blaðsíða 2

V 1 Ð I R
~ & $ l
Kemur út einu sinni i viku.
Ritst.jóri:
MAGNÚS JÓNSSON
Afgreiðslumaður:
JÓN MAGNÚSSON
Sólvangi.
Simi 58. Pósthóif 4.
hann á hvílíka ómetanlega þýð-
ingu kirkjubækurnar hafa fyrir
8ögu landsins á því timabili sem
þær ná yfir. Hann segir og frá
því hvernig til tókst með að
koma þeim á og hve miklum
vandkvæðum var bundið að geyroa
þær og að þeim yrði haldið til
haga.
Minningaaorð i tilefni af 100
ára afmæli enska skáldsins Willi-
am Morris, skriíar ritstjóii. Það
er erindi, sem höf. flutti við það
tækifœri.
Veldi Guðmundar rika heitir
grein eftir Björn sigfússon, t.ilraun
til að skýra hvernig stóð á veldi
Guðmundar.
Ritaskrá próf. Finns Jónssonar,
eftir Finn Sigmundsson, fyllir 10
síður þéttprentaðar með smáu
let.ri, enda nær hdn yfir 54 ár og
alt tekið með, smátt og stoit, en
sum rit hans eru stórvirki, hveit
fyrir sig.
Eitt kvæði er í ritinu: Magnds
sdlarháski, eftir Guðmund Fiiðjóns-
son. Nokkrar smágreinar og marg-
ir ritdómar eru, auk þessa, sem
hér er talið.
Ritið er fjölbreytt að efni, þó
að fátt sé þar af hagnýtum fræð-
um. Gæta verður þess að þetta
er tímarit bókmentafélagsins, og
ræðir ekki landsmál.
Annálar 1400—1800,
2. hefti þriðja bind's. Nokkrir
hinna ómerkari og styttri annála.
Fróðleikurinn er mestur i formál-
anum, sem utgef. dr. Hannss
Forsteinsson, heflr ritað fyrir hveij-
um annál fyrir sig. f’eir eru stór-
fróðlegii fyrir þá, sem hafaánægju
að kynnast þeim efnum, en það
ey að vísu ekki almenningur.
Heldur mun útgáfan vera sein-
Jegt verk og eifitt, en sd er bót
f máli að öllu þvi merkilegasta
er nú lokið.
Eftirtektarveit er það að lang-
flestir annálar eru skrifaðir á
Vesturlandi, sumir á þeim dögum
er galúraofsóknir stóðu þar sem
hæst. Segir sumt ófagurt af því
tagi i þessu hefti.
Safn til sösu Islands
flytur nd framhald af ritgerð
um Sturlu Þórðarson. Upphafið
var komið áður, ritgeiðinni er
ekki lokið.
Fáll Bjaruason.
Vcgagcrd.
Um 80 manns hafa unnið að
vegagerð hér undanfarnar vikur.
Verið er að leggja ræktunarveg
vestur í hrauni, og innanbæjar er
unnið að vegagerð i tveimur stöð-
um.
Verið er að leggja neðri hluta
Kirkjuvegarins, samkvæmt skipu-
lagsuppdrættirium, og farið í gegn-
um hvað sem fyrir er.
í þetta skifti mun vegurinn
tæplega komast lengra en niður á
Miðstræti. Er það í raun og veru
ekki nema spölkom, en þó þarf
að flytja þrjú hús í burtu. Eru
tvft þeirra nú þegar komin á
ákvörðunarstað. All-mikið mun sá
flutningur kosta bæinn.
Verði þessum vegi einhverntíma
haldið áfram niður á væntanlega
uppfyllingu, eins og uppdrátturinn
fyiirskipar, þá eru nokkur hús í
leiðinni og meðal þeirra steinhds,
sem erfitt verður að ýta til hliðar.
Það er gott og blessað að leggja
vegi, þar sem það kostar ekki nema
vinnu, en þegar þarf að kaupa
lóðir undir hds, sem flytja þarf i
buitu, og efni til endurbóta á
þeim, þá fara vegimir að verða
dýrir.
Hinn vegurinn, sem verið er að
leggja, mun óskíiður enri. þareru
rninni toifæiur í leiðinni. Muri
harm því, að sínu leyti veiðamun
ódý ari, jafnfiamt þvi sem hatm
er nauðsynlegri.
Fess hefir aður verið getið hér
í blaðinu að skipulag bæjarins
muni verða ærið kostnaðarsamt,
verði uppdrættinum fylgt út í æs-
ar. Ætli bæjarstjórn að taka það
til atugunar, hvort ekki muni
heppilegra að leggja vintiuna meira
í ræktunarvegi, og láta þá vegi
biða, sem ekki eru mjftg aðkallandi,
en kosta fiutning eða niðurrif
fleiri husa. Það munu flestir viður-
kenna, að á þessum erfiðu tímum
er mikill munur á því, hvoit pen-
ingainir eru lagðir í vinnu eða
miður nauðsynlegt byggingar efni.
Aíþingi.
Fað mun vera að bera i bakka-
fullan lækinn, að minnast á hið
háa Alþingi og stöif þess, því Út-
vaipið hefir svo margt af þvi að
segja, og svo eru dagblöð Reykja-
víkur barmafull af lofi um það
og lasti.
Stjórnarblöðin sjá eiuhverskon-
ar frægðargloríu af hverju spori
þess, eins þó að sporið stefni til
argasta aft.urhalds og einokunar á
miðaldavisu. Stuðningsmenn stjórn-
arinnar eru henni dauðtryggir,
brosa af ánægju við hvert atkvæði,
sem þeir greiða henni til þægðar.
Feim, sem heyra eða lesa um
slíka frammistöðu stjórnarliðsins,
hlýtur ósjalfrátt að koma í hug
barn, sem hlaupið hefir smásnún-
íng fyrir einhvern, ,og vonast eft-
ir sleikju sem þóknun fyrir vikið.
Helstu áhugamál hinnar rauð-
flekkóttu stjórnar er það, að koma
einkasölu og einokun á sem flest-
ar vörutegundir. Til þess að telja
upp allan|þann fjölda vörutegunda^
sem einoka skal, er ekki rúm hér
í blaðinu, enda heyiir allur fjöldi
fólks um það í Útvarpinu og dag-
blöðum Reykjavíkur.
Aðeins skal fólki, sem mikið
þarf að nota eldspítur, bent á
það, að nú þykir stjórnarliðum
Þær alt of ódýiar fyrir almenning
og því sjalfsagt að einoka þær.
Háttsettur þingmaður stjórnarliðs-
ins mælti eldspítnaeinokun bót
með því, að einhvernstaðar í út-
löndum ætti hún sér stað. — Sbr.
„bara ef lúsin útlend er, er þér
bitið sómi“.
Eitt. af því :smávægilegasta, sem
einoka skal, eftir óskum stjórnar-
innar er sigarettupappír. Það er
vörulegund sem svo er iítið not-
uð, að hver notar.di getur stung-
ið ársbyrgðum handa sér í vestis-
vasa sinn. Það er því ekki llk-
legt að ríkissjóður giæði mikið á
þvi að einoka þá vörutegund.
Jafnaðarmenn á þingi skælbrosa
af ánægju yflr valdi þvi er þeir
hafa yflr hinum pólitísku hálf-
bræðrum sínum, Fi amsóknai mönn-
unum.
Sjalfslæðismenn vega lftngum «11-
hait að stjórnarliðinu, í orðasennu,
Endar sú viðnreign jafnan þannig,
að stjórnarliðinn sest, rökþrota á
rassinn, og greiðir hljóðlega at-
kvæði, bandamönnum sínum í vil,
hveit svo sem málefnið er.
Bændastétt landsins mun á sín-
um tíma meta að verðleikum,
framkomu slíkra manna, á þingi
þjóðarinnar.
Oíviðriogtjón.
Að þessu sinni heilsaði vetur-
inn okkur með norðan, og sum-
staðar norðvestan ofsaroki, sem
hefir valdið afai miklu tjóni á
ýmsum stöðum, einkum á Norð-
landi, og á Vesturlandi urðu lika
skemdir og manntjón. Far hljóp
snójfloð & Sauðanesi við önundar-
fjöið og varð þremur mönnum að
bana. Mun það sjaldgjæft að snjó-
flóð geri skaða og valdi mann-
tjórii um veturnætuv.
Stóihríð hafði veiið víða um
Noiðu'land fyrstu vetrai dægrin.
Uro t.jón á fénaði hefir ekki frétst
þegar þetta er ritað, en búast má
við að það hafi orðið allmikið.
Á Siglufirði var aftaka veður.
Margar bryggjur brotriuðu og
sópuðust í buit. Sjórinn flóði ytlr
kaupstaðinn og rann inn í húsa-
kjallara skemdi þar og eyðilagði
ýmsan varning.
Eimskipið „Kongshaug", sem lá
þar og lestaði síld, rak á larid.
Talið er að farminum muni verða
bjargað, en litil von um skipið.
Tvö önnur skip, línuveiðarann
Bjarka og mótorskipið Elinu rak
á land þar og brotnuðu miktð eða
eyðilögðust.
Á Húsavík varð gevsimikið tjón
á bátum og húsum. Lauslega er
það metið á 150 þúsund hrönnr,
jafnframt sagt að margir séu nú
öreigar þar, sem áður voru bjarg-
álnamenn.
A Haganesvík urðu stórskemd-
ir á húsum og bátum. Emnig á
Sauðárkrók gerði veður þetta mik-
inn skaða. Frá Hólmavík og
Hvammstanga hefir líka heyrst
um skaða á bátum o. fl.
A öllum þeim stöðum sem hér
hafa verið nefndir, stendur vindur
beint á land i norðanátr., og má
nærri geta að biim hiýtur að hafa
verið óguilegt í slíku aftaka veðri,
Líklegt er að ennþá meira tjón
hafi oiðið en heyrst hefir um
þegar þel.ta er ritað.
Hér í Vestmannaeyjum varð
ekki tjón svo teljandi sé, saman-
borið við ósköp þau, sem geiðust
á Noiðurlandi. Tveir litlir vélbat-
ar slituuðu þó frá bryggju, en
löskuðust litið og eitthvað smá-
vegis varð að tveimui trillub.it-
um. Fak fauk af fiskhúsi, til-
heyrandi Gisla Mugnússyni utgeið-
armanrii og eitthvað skehhdist þak
á geymsluskúr Lifrarsamlagsins.
Á 1 uigai dagsmorauninn var
veðrið hór mjög hart, viriaur
norðlægur, svokallað Skarðaveður,
og misvindi mikið.
Sem betur fer eru veður þessu
lik fátíð hér á landi.
Hardjiskun
í sambandi við leiðbeiningar
þær, sem félag íslenskra fiski-
mjöls-framleiðenda gefur, um þurk-
un hausa og verkun hryggja, væri
æskilegt, að einhver vildi taka
sig til og leiðbeina mönnum um
góða verkun og verkunaraðferð á
harðfiski (Stokfisk) til útflutnings,
því búast má við, að hinn þurri
saltfiskur komist ekki allur á
Spánar- og Ítalíu-markað, verði
einhverjar hömlur settar um magn
það, sem fiytja má til þeirrg
landa, og þá verður eitthvað til
bragðs að taka, til að losna við
flsk þann, sem eftír verður, þegar
hið tiltekna magn er komið til
Suðuilanda.
Fað mun þurfa mikinn undir-
búning til þess að herða fisk í
stórum stíl, og eitthvað verður
að hugsa um, hve mikið herða
skuli árlega og þar fylgt einhverj-
um reglum, sem einstaklingurinn
getur ekki sett, heldur þeir, sem
væru kjörnir til að ígiunda þetta
mál og koma á framkvæmdum, ef
til þess komi.