Víðir - 04.09.1937, Síða 1

þjóðhátíð Vestmannaeyja
og vínnautnin.
Stétt gegn stétt.
Óþörhisttimenn hversbygðarlagsera
þeir, sem spilia vinnufriðí fólksíns.
Rauðliðar á íslandi hafa lengi
bjástrað við og lagt ekki svo
lítið erfiði í það, að eggja stétt
gegn stétt. Er það næsta und-
arlegur hugsunarháttur, því heil-
skygnum mönnum er það sjá-
anlegt, að engin stétt þjóðfé-
lagsina getur án hinnar verið.
Það er aldagamall siður hér
á landi, að sveitabændur sæki
fiskæti í sjávarplássin og ut-
vegsmenn aftur á móti tfengið
búsafurðir bænda í staðinn.
Þessi viðskipti fóru venjulega
vel fram og höfðu hlutaðeig-
endur þægindi af og oft fjár-
hagslegan stuðning. Þessar stétt-
ir hafa því langalengi lifað hvor
á annari, að nokkru leyti. Og
svo er það enn. Eða hvað yrði
um alla mjólkurframleiðslu sveit-
anna ef sjávarplássin þyrftu
heDnar ekki með?
Þá eru útvegsmenn og sjó-
menn. Þó að rauðskinnabrodd-
ar telji þá tvær stéttir, þá eru
hagsmunir þeirra og íífsfram-
færi svo nátengt, að segja má
að þær stéttir lifi hvor á ann-
ari.
Svipað má segja um vinnu-
veitendur og vinnuþiggjendur í
landi. Því færri sem vilja hætta
fé sínu í atvinnufyrirtæki, þess
minnahefir verkafólkið að starfa.
Það er því illa gert að æsa
til ósamlyndis þá, sem þurfa að
vinna saman í bróðerni til góðs
gengis fyrir land og lýð.
Hin heimskulegu orð: „stétt
gegn stétt“, sem virðast vera
kjörorð foringja hinnar rauðu
samfylkingar hér á landi, eru
því átumein í hagsæld einstakl-
inga og þjóðarinnar í heild,
engu síður en sauðfjárpestin,
sem nú geysar, er sveitabú-
skapnum hið ógurlegasta tjón.
Hér í Vestmannaeyjum má
segja að allir lifi hver á öðrum.
Máttarstólpi og aðalundirstaða
lífsframfæris allra er sjávarút-
vegurinn. Sjómennirnir fiska,
útgerðarmennirnir leggja tækin
til. Og þó að foringjar sósíalista
og kommúnista hafi reynt að
spilla fyrir velgengni útvegsins
með verkföllum o. fl., þá hefir
þeim löngum þótt gott að fá fisk
í soðið. — Ekki getað freinur
en aðrir lifað án sjávarútvegs-
ins.
Verslanirnar útvega fólki
nauðsynjar sem flytja þarf inn
í plássið. Ekki myndu þær lengi
verða háir gjaldendur til al-
menningsþarfa, ef afla sjávar-
útvegsins ekki nyti við. Þar
eiga kaupfélög og kaupmenn
alveg óskilið mál.
Að þessu sé svona farið, eins
og hér er sagt, eru skynsamir
menn, sem áður töldust til rauð-
liða, farnir að sjá, og glotta nú
við tönn er þeir minnast á mál-
æði nbroddannau, og tilraunir
þeirra til að hnekkja sjávarút-
veginum, helsta lífsframfæri
fólksins hér.
Kjörorðið þarf að vera:
stétí með stétt. Þá mtm
öllnm betar vegna.
Það er eftirtektarvert — jafn-
vel hlægilegt ef nota á svo
gáskafult orð um jafn alvarlegt
efni — hve mjög margir hverjir
láta sér í léttu rúmi liggja, hina
miklu vínnautn, sem höfð er um
hönd á útisamkomu þeirri hér,
sem hingað til hefir borið hið
öfuga heiti „Þjóðhátíðu.
Svo eðlileg og sjálfsögð finst
mönnum vínnautn á þeim tylli-
degi, að það er síður en svo,
að tekið sé til þess, þótt ölvuð
ungmenni sjáist reika um „há-
tíðaru-svæðið og auglýsa þar á-
stand sitt bæði í orði og æði.
Jafnvel einn af kennurum barna-
skólans — máske er hann einnig
kennari við gagnfræðaskólann ?
— fer í útvarpserindi ofur góð-
látlegum orðum um ölæðið á
„þjóðhátiðunum“. Tilfinningþessa
kennara fyrir sómasamlegu fram-
ferði, er ekki næmari en svona.
Svo sofandi eru menn hér fyrir
þessum héraðslesti, að ekki
mun örgrant um þá raunalegu
staðreynd, að nánustu ættingjum
og vinum sé leyfilegt að drekka
frá sér vitið á þessum degi,
Ef tekið er svona mjúkum
höndum á vínnautn innan fjöl-
skyldnanna sjálfra, þá er ekki
óeðlilegt, að þeir sem fjær Btanda;
Btandi alveg á sama. Því þegar
til kastanna hefir komið, þá
Bannast enn í dag nærriundan-
tekningarlaust á hverjum manni:
„hver er sjálfum sér næsturu.
Enda er það svo hér, að þrátt
fyrir alt bróðurhjalið og „félagau-
daðrið, þá stendur „méru ná-
kvæmlega á sama um „minnu
elskulega „bróður“ og „félagau,
ef framferði hans gerir „méru
persónulega ekkert tjón.
Sannleikur er það, að „Þjóð-
hátíðu Vestmannaeyja er gróðr-
arstia vínnautnar og þess ómynd-
arskapar, sem af henni leiðir
meðan hún stendur yfir. Þau
munu ekki vera svo fá ung-
mennin, sem fengið hafi sér
fyrsta staupið á „Þjóðhátíðu Vest-
mannaejija og sem þá um leið
hafa lagt inn á þá óhellavæn-
legustu biaut, sem nokkurmað-
ur getur valið sér. Síðasta „Þjóð-
hátíðinu mun engin undantekn-
ing frá þeim fyrri.
Til þess því að „Þjóðhátíðinu
komi að þeim notum, sem ég
þykist vita að forstöðumenn
hennar ætlist til, þá þarf að
vinna að því af alefli, að breyta
áliti manna á þessu „skemtiat-
riði“ hátiðarinnar, sem jafnvel
„kennarau Eyjanna finst svo
saklaust og hugðnæmt. Þegar
vínnautn er að fullu útrýmt af
samkomunni, þá loks verður
hún öllum til ánægju.
Það er sagt um Kínverja, að
þeim finnist ekki meira um það,
þótt þeir á alfaravegi gangi yfir
deyjandi mann og ofan á hon-
um, heldur en okkur að ganga
yfir grasblett, þótt við vitum,
að við með því fótumtroðum
og deyðum fjölda lifandi vera.
Svo lítils meta Kínverjar manns-
ífið. En nú spyrég: Hve miklu
fremri erum við íslendingar
þessari hálfviltu þjóð ? Sjáum
við ekki daglega meðsystkini
okkar liggja litt sjálfbjarga —
og ósjálfbjarga — í feni of-
drykkjunnar og þeas eymdar-
skapar, sem af henni leiðir, án
þess við leggjum fram fylstu
krafta okkar til liðsinnis þeim ?
Spíg8porum við ekki kringum
þessar hjálparvana manneskjur
og ofan á þeim, með glott fari-
seans á vörum og þakkarávarp
hans í hjarta: Dro^inn ég þakka
þér, að ég er ekki eins og þetta
fólk ?
Svona er framkoma heildar-
innar í þessu máli, þjóðfélagsins.
Einstaklingnum er ætlað að
bjarga einstaklingnum, og hepn-
ist honum það ekki, sem því
miður verður of oft, þá má sá
fallni liggja þar sem hann er
kominn, og deyja drottni sínum.
Maður hét Brandur, kallaður
Vöðu-Brandur. Ungur þötti hann
óþjáll í lund og mun þess vegna
hafa lilotið „vöðunafnið“- Hann
ferðaðist til Noregs eins og svo
margir íslendingar á þeim árum.
Stór verðlækkun!
Frosið dilkakjöt aöeins Ci>Ci) aura
pundið bæði i súpu- og steikarakjöti.
fSMÚSIIED.