Víðir - 06.02.1943, Blaðsíða 2

V 1 Ð. I: R
«' :
:
■
■
■
Ksmur út vikulfga.
■
* ■
■
Ritfitjóri:
RAGNAR HALLDÓRSSON !
■
Sími 133 Pósthólf 33 j
■
Eyjaprentsmiíijan
Stjarnaa i austri.
l>að cr nú komið í Ijós, seni
raujiar mátti búast við, að koinm-
únistar ætla ekki að gcfa núvcrandi
ríkisstjórn vinnufrið.
. ,þcir- sjá nú fyrir að miklar Iíkur
ccy Jyrir því, að ciunútt þcssari
stjórn niuni takast að lækna að
nokkru, þær mcinscmdir, or graf-
ið hafa um sig að undanförnu mcð
al þjóðarinnar.
Suiidrungarstcfna og byltingar-
pólitík þcirra stafar hætta frá öll-
um heilbrigðum umbótum.
Kommúnismi þróast bcst, þar
sem allt er í upplausn, cu aftur á
liióti cr cnginn jarðvcgur fyrir
liáitn,' þar sem friður og regla
ríkja.
[iað er álit ailra sanngjarnra
manna, að því aðeins muni nú-
vcrandi ríkisstjórn gcla kippt nokk
i'U í lag, áð hún fái að njóta full-
komins starfsfriðar og sanngirni.
það var og vcrður aldrei mcin-
ing kommúnista að veita þessari
nc nokkurri annari lýðræðis-
ríkisstjórn starísfríð, pg af fyr-
grcindum ástæðuin munu þeir á-
vallt sýna hvcrri slíkri ríkisstjórn
því meiri fjandskap, sem meiri lík-
ur eru fyrir því, að hcnni takist að
leysa hin ýmsu vandamál svo vel
fari.
Hinir heittrúuða “Moskvakomm
únistar'- reka nú sinn óþjóðlega
áróður af meiri "hörku og gífur-
yrðum, en nokkru sinni fyr.
Dekur Bandamanna í Englandj
og Ameríku við kominúnismann
hefir gefið þeim byr undir báða
vængipog m. a. æst þá upp til
svo mikillar fávísi og lítilmennsku
að heimta að við fslcndingar gef
um út yfirlýsingu, er allir skyn-
bærir menn tclja jafngilda stríðs-
yfirlýsingu.
Hvcrsvcgna fara þeir ckki licld-
Ur hina djörfu lcið hugsjónanna
óg gerast sjálfboðaliðar hjá föðúr
Stalin?
fivcrsvcgna vilja þcssir menn
ckki vökva liina “svörtu mold“
b'lóði sinu við hlið trúbpcðra sinna
hciina í Rússlandi?
Ef jjcir í sannleika trúa því,
að þaðan nuini koipa friður og
líkn til handa öllum þjáðum og
pínduiií,' stcndur þá ekki einmitt
þessuiíi boðbcrum næst að vcrða
meðal Itinna fyrstu, cr af frjáls-
Jslensk annálalrot og
Undnr Islands."
Bók þessi kom út á síðastliðnu
hausti, þýdd úr latínu af Jónasi
Rafnar, lækni. — Bókin cr rituð á
latínu af Gísla Oddssyni, sem var
biskup í Skálholíi frá 1632—38;
_hann andaðist í þingvallakirkju I.
júlí 1638 úr tak'sótt.
- Erumrit biskups cr týnt, cn pað
var á íslensku. Aftur á móti cr
-til þýðing af ritinu á latínu, gerð
af Katli Jörundssyni, dómkirkju-
“pr’eiSiti í Skálhiolíi þessi þýðing síra
Ketils er cnn til og var gefin út
af Halldóri prófessor Hermanus-
syni 1917. Víðar hafa verið prent-
aðir kaflar úr því.
Rit þetta er að mörgu merki-
legt, þótt mikið sé þar um margs-
_konar hjátrú og hindurvitni.
Rit þctta bn;gður upp fyrir okk-
-ur mynd af hinni alkunnu hjátrú-
aröld, 17. öldinni, þeirri öldinni
_cr 23 galdramenn voru brenndir
hér á lancli.
Af því að rit þetta liefir að
geyma nokkrn kafla uih Vestmanna
eyjar og ég þylcist vita, að ýtnsir
hér háfa gaman af að sjá hvað
og hvernig einn aí helstu möiui-
_um þessa lands skrifar um Eyj-
arnar fyrir rúinum 390 áriun, þá
-birti ég hér á eftir nokkra af
þessum kötlum. Kaflar þcssir eru
-allir úr kafianum “Undur islands,“
því að í Annálabrotinu er Tátt,
þó cr þess gefið, þar sem talað er
um vansköpuð fóstur, að árið 1619
'hafi hæna nokkur í Vestmanna-
eyjuni ungað út ferfættum kjúkl-
ingi.
Um Tyrkjaránið 1627 eru að-
eins þessar línur: “Sama ár sigldi
grimmur Tyrkinn til íslands og
hafði á brott með sér eigi aðeins
lítilfjörlegan ránsfeng úr Berufirði
eystra, Grindavík syðra og Vest-
um vilja fórnajífi sínu fyrir lieilag*
málefni?
Hverju skiptir það þessa Utin-
cndur mannréttinda o" bræðralags
hvort þeir hníga stundu fyr eða
síðar, ef það aðeins skeður í fórn
fyrir framtíðarríkið?
. Og liver hvatning myndi það
ckki veróa okkur, sem vantrúað-
ir sætum hcinia og sæjtim álcngd
ar bjarmann frá “geislabaug“
frægðar ykkar?
Gætuð þið kosið mirinitlgu- ykk
ar bctri hlutskiptis cn þcss að píla-
grímar Icgðu lcið sína allt norðan
frá .íslandi til landsins helga í
austri og hlúðu að beimun ykk-
ar þar, sem ætla má að þið sjálfir
iuunið heist kjósa þeim legstað.
mannaeyjum, heldur eyddi þræls-
lega því, sem "hann gat ekki ræiif,
og sigldi svo á burtu með, ég veit
ekki livað marga fangá, en uitt
það er annarsstaðar ritað.“
Kaflarnir úr “Undur ]slands“ um
Vestmannaeýjar eru þannig:
Bls. 70: jiað cr haldið, að úti á
rúmsjó séu þeir (strandormariúr,
sent hann nefnir svo) svo stórir,
að þeir séti yfir luindrað álnir.
Auk annara sönnunargagna vitnar
um það ormur sá, sem marg-
ir fengu að sjá við Vestmannaeyjar
fyrir réttuin 40 árum; herma frá
því nokkrir menitj sem enn eru á
lífi og sáu skrímsl þetta nreð eig-
iit augum. Reisti það hausinn og
búkinn upp úr sjönum upp í íoft-
ið cins og siglutré á byrðingi,
svo hátt að það virtist bcra yfir
Heimáklett, sem þar gnæfir að
vísu 60 álnir og meira. Ellefu fiski-
skip voru þar skammt undan, og
hefði sjón þess orðið þeint ’ allt
of hræðileg, ef þcir hefðu ekki sééi
til ferðar steypireyðar nokkurar,
sem skundaði þeinr til hjálpar í
tæka tíð; en þeirri hvaltegund,
sem svo er nefnd er það dásam-
lcga áskapað af Guði og náttúr
unni, eftir áreiðanlcgum heimild-
untog fjölmörgum sögnttm sjófar-
enda, að hún vcrndar báta fyrir
þessíim glefsaudi ókindum. Steypi-
reyðurin bar ekki einungis sigur
af óvættimú cftir harðar svipting-
ar af öilu megni, hcldur rak hana
Framhald á 3. sfðu.
Helgi Jónsson
Fasddar 27. febrtíar 1881.
Dáínn 13. janúar 1943.
Að kveldi dags er hvíldin hollust þeim,
sem hrjáður er.
Og vinnulúnum kærst að komast heim,
er kraftur þrer.
Þótt árdagssólin sveipi hugarlönd,
oft síðla dags bor skugga lífs á strönd.
Það heyrnt skammt er hnípið fölnar blað
á hélunótt.
Og þó að láinn legstað berist að,
er lifði hljótt.
En orð8tír góður ekki ferst í hyl,
hann ómar hér og bak við dauðans þil.
Hann brotnu fleyi fleytti lífs um dröfn
í fullri ró.
Og æðrulaust hann náði heim í höfn
og hljóður dó.
En hvorki gáfur, gjöifileiki manns,
né göfug sál fá varnað láti hans.
Við kveðjum þig, sem kærstur okkur varst
með kærri þökk.
B’rá þér í vanda besta ráðið barst,
því biðjum klökk:
Þig blessi guð og láti ijósið sitt
æ ijóma milt og bjart um sætið þitt.
Hallfrcður.