Víðir - 29.09.1951, Blaðsíða 3

VIÐIR
3
Nýtt hámark, síðan fall.
Um miðjan þennari mánuð
komst gengi hlutabréfa hærra
á kauphöllinni í New York
en nokkru sinni í s.l. 21 ár.
En strax á eftir varð mikið'
verðfall, þó það rétti nokkuð
við aftur. Járnbrautir, stál,
olía og kopar voru í farar-
broddi í verðfallinu.
Gjaldeyrissjóöurinn
tekur við af Mars-
hallaðstoðinni?
1 Stjórn gjaldeyrissjóðsins
ræðir nú um, að hann taki
við, er Marshallhjálpinni lýk-
ur, að aðstoða vestur-evróp-
isku ríkin með sínum 8 milj-
örðum dollara sjóði. Það verð-
ur reynt að gera áætlun um
víðtæka efnahagslega hjálp
til landa, sem búa við' sér-
staklega mikla gjaldeyriserf-
iðleika.
1948 skuldbundu ríkin sig
tii að nota ekki eignir sjóðs-
ins, meðan þau nytu Mars-
hallaðstoðar frá TJ. S. A. Þeg-
ar hún hæt.tir, fellur þessi á-
kvörðun niður af sjálfu sér.
Síldveiðar úflendinga
við island.
Skipstjórinn á korvettunni
unni Söröy, sem var gæzlu-
skip norska síldarflotans í
sumar, kom til Bergen um
miðjan september. Hann
sagði, að Svíarnir hefðu, eft-
ir því sem hann vissi til, al-
mennt haft ágæta veiði. Það
var einnig nokkuð af finnsk-
um skipum á veiðisvæðinu,
en þau voru færri en þau
sænsku.
Arangurinn af norsku veið-
unum er í ár mun betri en í
fyrra, eða 150.000 tunnur á
inóti 100.000 tunnum í fyrra
þrátt íyrir minni þáttt.öku í
veiðunum, 186 skip á móti
200 í fyrra. Veiðarnar voru
stundaðar út í hafsauga, jafn-
vel 150 mílur austur af Is-
landi. Það er að þakka upp-
lýsingum frá hafrannsóknar-
skipinu G. O. Sars, að síldin
fannst svo langt úti. Skipið
sendi fyrstu tilkynningarnar
7. ágúst, og eftir leiðbeining-
um frá því færðu skipin sig
lengra og lengra út til hafs.
G. O. Sars fann síld allt að'
250 mílur austur af Islandi.
Um skeið var einnig nokkur
veiði við Jan Mayen, en um
það leyti varð meiri síldar
vart sunnar, og fór þá ílot-
inn þangað. Gæði síldarinnar
eru miklu meiri í ár en í fyrra.
Fiskgengdin við
Grænland.
Á norrænu fiskimálaráð-
stefnunni, sem haldin er í
Bergen, fullyrti dr. Paul M.
Hansen frá Danmörku, að
vísindalegar rannsóknir hefðu
leitt í ijós, að þorskstofninn
við Grænland sé mjög auðug-
ur við Vestur-Grænland bæði
í fjörðunum og eins úti á
bönkunum, að fiskurinn er
stöðugur og sumir árgangar
óvenjulega miklir. Það sé þess
vegna útlit fyrir mjög mikla
þorskveiði við Grænlanc
næstu árin.
Rannsóknimar sýna einn-
ig, sagði dr. Hansen, að það
er óvenjulega mikið klak bæði
á bönkum og í fjörðunum, og
seyðin eru miklu stærri en
áður. Það lítur út fyrir, að
árgangamir 1947 og 1948
verði þeir auðugusu í sögu
Grænlandsveiðanna, þegar
þeirra fer að gæta í aflanum.
Áður en ráðstefnunni lauk
um miðjan þ. m., bauð Árni
Friðriksson í nafni Olafs
Thors sjávarútvegsmálaráð-
herra, að næsta ráðstefna
yrði haldin á Islandi.
New York Times
100 ára,
New York Times, eitt af
stærstu blöðum heimsins,
varð 100 ára 18. sept. Blaðið
var stofnað af blaðamannin-
um Henry Raymond og
bankamanninum George
Jones, sem vildi koma á fót
íhaldssömn blaði, sem hægt
væri að selja fyrir 1 eent.
Blaðið þurfti að sigrast á
mörgum erfiðleikum, og
þrisvar sinnum var það á
barmi gjaldþrots. I dag nema
útgjöld þess, laun starfs-
manna og pappír, sem svarar
600 milj. ísl. króna um árið.
Notar það 160.000 lestir af
pappír um árið, eða það sem
er jafnt að þyngd og hálfur
ársafli íslendinga að síld
meðtalinni.
Svíar auka málm-
framleiðsluna.
Það er talið, að Svíar hafi
lofað á ráðstefnu í Genéve að
auka næstu þrjú, fjögur árin
járnmálmnám sitt um 25—
30%.
Smásöluverzlun
Englendinga.
I síðasta hefti „Board of
Trade Journal“ er skýrt frá
því, að sala í smásöluverzlun-
um hafi minnlcað mjög í Eng-
landi á öðrum ársfjórðungi
þessa árs. Mest gekk salan
saman hjá magasínunum eða
um 20%, hjá sjálfstæðum
smásölum um 10—20%. Aft-
ur á móti jókst salan um 6%
hjá keðjubúðunum, en það
eru stórfyrirtæki, sem eiga
kannske eitt til tvö þúsund
búðir og stundum mildu fleiri
víðs vegar um landið. í búð-
um samvinnufélaganna jókst
salan um 2%.
Öfull sílddrkaupmaður.
Oskar Halldórsson útgerð-
armaður hefur manna lengst
fengizt við útgerð og síldar-
söltun, og alltaf er hann þar,
sem einhver von er um síld.
Stundum gerir hann einn út
á síld, þó að enginn annar
hugsi í þá átt eins og í vor,
er hann var að láta veiða
beitu fyrir lúðuveið’arana.
Þegar Raufarhöfn fór að
verða aðalsíldarhöfnin norð-
anlands, var Oskar kominn
þar, og' er þar nú sjálfsagt
með miljóna framkvæmdir,
bryggjur, síldarplön og bygg-
ingar fyrir verkafólk.
En það stóð ekki til að fara
að skrifa neina. ævisögu þessa
mikla athafnamanns, heldur
að slcýra frá, hvað Óskar hef-
ur nú fyrir stafni. Hann er nú
í Sandgerði að' kaupa síld og
hefur 10—12 samnings-
bundna báta, og flesta þar á
staðnum af síldarsaltendun-
um. Það er mikil barátta um
síldina eins og alltaf, þegar
verið er að salta, og er Óskar
mættur alltaf niðri á bryggju
klukkan 6 á morgnana til þess
að passa upp á hlutina, að
enginn skjótist fram hjá hon-
um af hans bátum og til að
krækja í ósamningsbundinn
aðkomubát, ef hann skyldi
koma inn. Þarna er ekki eftir
gefið. ___________
19 ára gömul stúlka,
Björg Durnes, er komin
heim úr hvalveiðiför sinni til
Barentshafs. Hún var með
m.s. „Bmsholm“ frá Vestsma.
Skipstjórinn ber henni vel
söguna. Hún tók í stýrið, stóð
í tunnunni og sveiflaði linífn-
nrn í hvalsspikinu engu síður
en karlmennirnir. Þegar flest-
ir aðrir fóru í land, hélt hún
áfram að vinna af kappi.
Trúðu, að þú fáir, og þú
færð.
máttfarin, en ég held samt, að ég myndi geta gengið“.
Hann lagði höndina á úlnlið henni. Æðaslátturinn var
hægur og reglulegur. Andardrátturimv var einnig fullkom-
lega eðlilegur. Undrun, fát og ringulreið bullaði og sauð í
huga Lerracs. Var þessi bersýnilega lækning ávöxtur af
áköfum sjálfsefjunar-strammara? Eða var þetta ný stað-
reynd, undraverður, óviðtökuhæfur atburður, kraftaverk?
Lerrac hikaði andartak, áður en liann ákvæði að taka
Maríu Ferrand til úrslitarannsóknar. Svo Ivfti hann milli
vonar og ótta'rekkjuvoðinni ofan af henni. Hörundið var
mjúkt og hvítt. Upp af hinum grönnu mjöðmum var lítill,
flatneskjulegur og ögn íhvolfur kviður vanfóðraðrar ung-
rneyjar. Hann lagði hönd sína mjúklega á kviðarholið og
þuklaði eftir leifum útþenslunnar og hörðu bólgunnar, sem
hann hafð'i fundið þar áður. En allt var þetta horfið eins og
Ijótur draumur.
Svitinn spratt út á enni Lerracs. Honum fannst eins og
hann hefði verið lostinn höfuðhöggi. Hann féklc ákafan
hjartslátt. Hann varð að beita öllum sínum stálvilja til að
halda sér í skefjum og stilla sig.
Llann hafði ekki heyrt þá Doktor J. og M. koma inn í
sjúkrastofuna. Allt í einu tók hann eftir, að þeir stóðu við
lriið hans. „Hún virðist læknuð orðin“, mælti hann þá. „Ég
get ekkert fundið athugavert. Viljið þið gera svo vel og
skoða hana sjálfir?“
Á meðan embættisbræður Lerracs skoðuðu og þreifuðu
kvið Maríu Ferrand nákvæmlega og samvizkusamlega, stóð
Lerrac afsíðis og horfði á þá skínandi björtum augum. Hvað
sem öllu leið, gat enginn efi leikið á því, að stúlka þessi
hafð'i verið læknuð. Það var kraftaverk. Sú tegund krafta-
verka, sem greip fólk eins og fellibylur og sendi það í heil-
um hjörðum til Lourdes. Og hrifning almennings var rétt-
mæt. Hver sem orsök lækninganna var, voru afleiðingarnar
ekki aðeins þær, að menn stóðu á öndinni, heldur voru
þær í ofanálag raunverulegar og ágætar. Aftur hvarflaði það
að Lerrac, hve hamingjusamur hann hafði verið, að á
meðal allra þessara sjúklinga í Lourdes þennan dag, skyldi
þó hafa verið' einn, sem hann þekkti og hafði rannsakað
nákvasmlega, sem læknazt hefði.
En nú var hann, Lerrac sjálfur, orðinn flæktur í þessar
eilífu deilur og misklíð um kraftaverkin. Því betra hugsaði
hann. Það skipti ekki máli, hvað af þessu hlytist, liann
ætlaði að leiða rannsóknirnar til lykta eins samvizkusam-
lega og hlutdrægnislaust og hann væri að rannsaka hund.
Ilann ætlaði að halda áfram að' vera nákvæmt mælingar-
tæki. Lerrac sneri sér til M., sem var enn að þulda mag-
ann á Maríu Ferrand, og spurð'i, hvort hann fyndi nú
nokkur sjúkdómseinkenni.
„Alls engin“, svaraði M., „en ég á eftir að hlusta andar-
dráttinn“.
Hann lagði eyrað við brjóst Maríu. Samtímis taldi dr. J.
æðaslögin, og dr. C. ítalskur, aðgætti rannsóknina. Ungfrú
d’O stóð við höfðalagið á rúminu. Þegar hér var kornið,
hafði fjöldi manns safnazt umhverfis rúmið. Enginn talað'i
orð.
María Ferrand, rannsökuð, þukluð, hnoðuð og kramin,
var geislandi. Hver einasti maður fann til hinnar ósegjan-
legu gleði hennar. Friður, alvara og hreinleiki ilmaði í her-
berginu. Loks höfðu þessir tveir doktorar lokið rannsókn
sinni.
Miss Ameríka.
Colleen Kay Hutehins frá
Utah fylkinu, (sem margir Is-
lendingar eru búsettir í), var
nýlega valin fegurðardrottn-
ing Ameríku fyrir árið 1952.
Hún vegur 65 kg. og er 25
ára, og hin þyngsta og elzta
Miss Ameríka, sem nokkru
sinni hefur verið kjörin. Hún
var einnig sú hæsta meðal
keppendanna, eða 177.8 sm.
Með titlinum vann hún
fagran bíl og 5.000 dollara
námsstyrk. Annars er talið, að
hún muni vinna sér inn a. m.
k. 50.000 dollara (825 þús.
kr.) með því að leyfa að birta
myndir af sér í auglýsinga-
skyni og koma fram við ýmis
tækifæri.
Þéttasta síld
fann norska hafrannsókna-
skipið G. O. Sars miðja vegu
milli íslands og Noregs, þeg-
ar það var á heinrieið' um s.l.
mánaðamót.
Sjómenn og kettir.
I gamla daga vildi enginn
amerískur sjómaður sigla með
skipi, sem hafði svarta ketti
innanborðs. Þeir héldu, að
þessir kettiv væru í ætt við
nornir og leiddu til óveðurs.
Vasaklútar og vindur.
Fyrir um 150 árum gerðu
sænskar spákonur sér það að
gróðavegi að selja sjómönn-
um vasaklúta. Þrír hnútar
voru hnýttir á vasaklútana.
Þegar sjómennirnir á hafi úti
leystu fyrsta hnútinn, kom á
hægur vindblær, að sögn spá-
kvennanna. Leystu þeir ann-
an hnútinn, hvessti heldur,
og er þeir leystu þann þriðja,
mundi skella á stormur.
★
Gleggsti vottur um sjálfs-
virðingu er að viðurkenna
galla sína og bæta úr þeim.
★
Þegar þér biðjið um ríkis-
styrk, biðjið þér ríkisstjórnina
aðeins að kaupa „atkvæði“
yðar fyrir peninga yðar sjálfs.
★
Það er hægt að reiða sig á,
að maður, sem kominn er yfir
sextugt, sé ungur í anda, ef
hann byrjar samtal á því að
spyrja spurninga.
*
Næst á eftir því að afreka
eitthvað, sem verðskuldar að
vera skrifað um, veitir það
manni mesta gleði að skrifa
eitthvað, sem er þess virði að
vera lesið.
★
Eins og keðju er styrkur að
veikasta hlekknum, styðst al-
menningsálitið við hugsanir
hinna heimskustu.
★
Englendingar kunna að
vanmeta fyndni þína, en þeir
munu berjast fyrir því að
vernda rétt þinn til að hlæja
að henni.
Útbreiðið ,, Vtðir ”