Víðir - 01.01.1953, Blaðsíða 1

XXV.
Reylcjavík, janúar 1953.
1. tölublað.
FISKAFLINN:
Allt áriÖ 1952: Allt árið 1951 :
Slægður fiskur með haus 336.760 lestir 370.653 lestir
Fiskaflinn árið sem leiS hefur reynzt 10% minni en áriS
áSur. Þorskurinn var þó heldur rneiri, en síldaraflinn var
mun mini.
FREÐFISKURINN:
Framleiðsla:
Allt árið 1952: Allt árið 1951:
SölumiðstöÖ hraðfrystihúsanna 1 192 þús. ks. 1000 þús. ks.
Samband íslenzkra samvinnufélaga 325 — — 230 — —
Fiskiðjuver ríkisins 61 — — 53 — —
Samtals 1578 þús. ks. 1283 þús. ks.
Afskipanir á 1952 framleiðslunni í árslok:
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna 807 þús. ks.
Samband íslenzkra samvinnufélaga 221 — —
Fiskiðjuver ríkisins 36 — —
Samtals 1064 þús. ks.
Þyngd kassa er 50—60 lbs.
## AriS sem leiS jókst framleiSsla á freSfiski um 22%. Þar
af jók Sölumiðstöð Hraðfrystihúsanna framleiðslu sína
um 19%, Samband íslenzkra samvinnufélaga utn 41% og
Fiskiðjuverið um 15%.
* Meðtalin er stórlúða og þyngdinni breytt í sem svarar 25 kg. ks.
SALTFISKURINN:
Alltárið 1952: Alltárið 1951 :
Fullstaðinn saltfiskur (bátaf.) 22493 lestir 18237 lestir
Fullstaðinn saltfiskur (togaraf.) 40601 — 13210 —
Samtals 63094 lestir 31483 lestir
** Saltfisksframleiðslan jókst um rétt rúman helming.
SKREIÐIN:
Alltárið 1952: Allt árið 1951 :
Harðfiskúr 2650 lestir 1200 lestir
FiskverSiS viS Lofoten í FiskbirgSir í Banda-
Noregi: (lágmarksverS). ríkjunum 1. febr. 1953
Uorskur
Langa
Steinbítur
Lfsi
Ýsa
Keila
Smálúða
Hrogn
Hrogn
(Lifur

kr. 0.98 kg. (1.05)
(0.93)
(0.95)
(0.55)
(1.21)
(0.00)
(2.50)
(2.30)
(1.00)
0.98 —
0.78 —
0.G9 —
1.07 —
0.06 —
2.69 —
1.14 —
- 1.37 —)
Verðið er miðað við slægð-
an fisk með haus til frysting-
ar eða til söltunar (blautfisk).
Sé um aðrar verkunaraðferðir
að ræða, er verðið lægra.
Verðið er ekki það sama alls
staðar í Noregi, sums staðar
lægra og sums staðar hærra.
Verðinu er breytt. í ísl. krón-
ur. Til samanburðar er verðið
á Islandi í svigum:
Það er rétt að vekja athygli
á því, að blað' nokkurt hefur
gert samanburð á fiskverðinu
í Noregi og hér og talið þar
verð á þorski 58 aura norska
pr. kg., en það er verð á haus-
uðum fiski.
ASeins eitt fiskiskip
er nú í smíðum í Svíþjóð.
Astæðan er lánsfjárerfiðleikar.
voru 76.500 lestir, og er
það um 10.000 lestum meira
en á sama tíma í fyrra. Það
er eftirtektarvert, að birgðir
af þorski voru 1. febr. s.l.
6.700 lestir á móti 1.000 lest-
um í fyrra á sama tíma. Birgð-
ir af ýsuflökum eru nú 200%
meiri en á sama tíma í fyrra
(4.500 lestir). Birgðir af karfa
eru mjög svipaðar og á sama
tíma í fyrra, 7.300 lestir.
Fiskinnflutningur til
Bandaríkjanna
nam 50 þús. lestum árið
1952 (flök). Og var það 24%
meira en árið 1951. Kanada
flutti inn 51% af flökum
1952, ísland 33% og Noregur
10%.
Stærstu innflytjendurnir:
1952: 1951:
ICanada 25 þús. 1. 26 þús. 1.
ísland 16 — - 11 — -
Noregur 4.7 — - 1.7 —
Danmörk 1.1 — - 0.1 —
Gert er ráð fyrir, að tekjuaf-
gangur á fjárlögum Kanada
1952—-1953 muni ekki verða
nema um 284 miljónir dala að
þessu sinni.
Markaðsyfirlit.
FreSfiskurinn.
Árið sem leið var metár í
framleiðslu hraðfrystra fisk-
flaka. Þegar þessi mikla fram-
leiðsla hélzt í hendur við
aukna framleiðslu annarra
])jóða, svo sem Norðmanna,
var ekki von á góðu. Gagn-
stætt því, sem verið hafði ár-
ið áður, gerðu söluerfiðleikar
fljótt vart við sig, er á leið ár-
ið, og var um % hluti af
framleiðslunni ófarinn úr
landi og að mestu óseldur um
síðustu áramót. Auk þess var
mikið af íslenzkum þorskflök-
um óselt í Ameríku, sjálfsagt
einar 3000—3500 lestir, eða
um 10% af heildarframleiðsl-
unni af freðfiski.
En það voru ekki aðeins Is-
lendingar, sem lögðu slíkt of-
urkapp á að selja á þennan
eftirsótta markað, heldur og
aðrar þjóðir, og þá einkum
Norðmenn, sem þrefölduðu
innflutning sinn á frosnum
fiski til Bandaríkjanna á ár-
inu sem leið. Það gerðu Vest-
ur-Þjóðverjar líka, þó að fisk-
magn þeirra væri miklum
mun minna. Var það haft fyr-
ir satt, að þeir hefðu m. a.
fryst karfa úr íslenzkum tog-
urum og sent liann vestur um
haf. Danir tífölduðu fiskinn-
flutning sinn til Bandaríkj-
anna á árinu. Englendingar
og Hollendingar sexfölduðu
hann. Það er þó vert athygli,
að innflutningur allra þessara
þjóða er hverfandi lítill bor-
inn saman við innflutning
Kanadamanna og íslendinga.
Til þess að gera langt mál
stutt má segja, að þegar þetta
er ritað, hafi betur rætzt úr
þessum málum en áhorfðist,
þar sem tekizt hefur að selja
Austur-Þjóðverjum allar
fyrra árs birgðir af freðfiski,
sem verkaður er fyrir Evrópu-
markað. Verður þessi fiskur
tekinn í jöfnum hlutföllum, 1.
apríl, 1. maí og 1. júní. Sá
böggull fylgir þó hér skamrn-
rifi, að um vöruskipti er að
ræða. ÍEn það þýðir ekki að
kippa sér upp við það, því að
um annað greiðslufyrirkomu-
lag á frosnum fiski er ekki
orðið að ræða í Evrópu.
Allmikið er enn óselt í land-
inu á freðfiski í Ameríkuum-
búðum og allt of mikið', þeg-
ar tillit er tekið til þess, að
komin er hávertíð. Sala er þó
sæmileg vestra eins og er.
Þannig seldust.hjá Sölumið-
; ..ANOSBÓKASAFN
j«Al i 91.7 89
.rsLANr S
stöð hraðfrystihúsanna í janú-
armánuði 1000 lestir, og útlit
er fyrir, að það verði engu
minna næstu tvo mánuðina.
Mikla nauðsyn ber þó til að
geta selt fyrra árs birgðir af
freðfiski verkaðan fyrir Amer-
íkumarkað annars staðar en í
Ameríku og geta framleitt
nýtt í skarðið fyrir þann
markað. Má vera, að það tak-
ist. Væri það þá helzt um
ísrael að ræða, ef til vill
Frakkland og Tékkóslóvakíu.
Annars hafa Tékkar verið
tregir að kaupa upp á síðkast-
ið, og eru vöruskiptin við þá
að verða Islendingum óhag-
stæð. Kemur þá að því að
farið verður að draga úr þeim
af Islendinga hálfu.
Það hefur ekki í annan
tíma verið verra útlitið með'
frosna fiskinn en nú, þ. e. a.
s. þorskinn. Bandaríkjamark-
aðurinn tekur ennþá viðstöðu-
laust á móti ýsuflökujn og
steinbíts, hve lengi sem það
verður. Það er heldur ekki á-
stæða til að óttast annað, að-
eins ef varan er nógu vel vönd-
uð. En þar liggur stór hætta
falin. Mörg frystihús hafa því
enn sem komið' er fiyst sama
sem engan þorsk, og Sölumið-
stöðin hefur takmarkað fryst-
ingu á honum um % frá ár-
inu áður. Er þar þó raunveru-
lega ekki um neina takmörk-
un að ræða frá árinu áður,
því að salan var ekki meiri en
% hlutar af framleiðslunni,
liitt lá um áramót óselt í land-
inu og í Ameríku.
Þannig er það, að þrátt fyr-
ir þessa takmörkun, þá þarf
að seljast % meira á yfir-
standandi ári af þorskflökum
en raunin varð á á s.l. ári, til
þess að framleiðslan seljist öll
á árinu.
Vetrarsíldveiði
Norðmanna.
í vetur hófust síldveiðarn-
ar seinna en árið áður, þar
sem síldin lét standa á sér, og
leit um tíma illa út með veiði,
en nú upp úr síðustu mánaða-
mótum kom bullandi síld, og
eru nú góðar horfur á mikilli
veiði, þó að hún verði kann-
ske ekki jafngóð og í fyrra.
Veiðin 1952 var aðeins lak-
ari en árið 1951, en nokknð
betri en árið 1950 og 1949.
Meðalhlutir voru sem svarar
ísl. kr. 8000.00.
Vefrarsíldveiði
fyrir suðursfröndinni.
Fiskifræðingar okkar og sjó-
menn hafa um langt skeið vit-
að, að síld hrygndi við suður-
ströndina að vetrarlagi.
Sjómenn hafa oft fundið
mikið af síldarhrognum í fisk-
mögum og talið sig t. d. í vet-
ur mæla þykkar torfur af síld
á stórum svæðum, jafnvel með-
fram allri suðurströndinni.
Sums staðar hefur dýpið niður
á síldina ekki verið nema fjór-
ir faðmar.
Hinn góði árangur Norð-
manna í vetrarsíldveiðum hefur
freistað margra til að halda, að
eitthvað svipað gæti átt ,sér
stað hér við land. En fram að
þessu hefur síldarleit á þessu
sviði verið hálfgert kák.
Nú hefur heyrzt að gera eigi
tilraunir með síldarleit á þessu
svæði á nýsköpunartogara með
flotvörpu, þegar kemur fram
í marz. Er það góðra gjalda
vert, og er sannarlega ekki
seinna vænna, að gert sé eitt-
hvað í þeim málum, sem um
munar. En það er samt mjög
vafasamt, að þær tilraunir beri
þann árangur, sem þær gætu,
ef þeir menn, sem kunnug-
leika hafa á þessum veiðum
einmitt á þessum slóðum, eins
og Þjóðverjar ’hafa, væru
fengnir til að vera með íslend-
ingum til að byrja með.
Það er enn annað, sem gæti
verið mjög mikilvægt til þess
að þessar tilraunir heppnuð-
ust, og það er að fá til umráða
Asdic-tæki og koma því fyrir
í t. d. einhverju hentugu ís-
lenzku skipi, sero gæti þá
kannað, hvort hér væri um
verulegt síldarmagn að ræða,
og hversu síldin hagaði göngu
sinni.
Asdic-tækið var fundið upp
í síðasta stríði, og fengu Norð-
menn það frá bandamönum
sínum, en það hefur reynzt
þeim bezt til að fylgjast með
göngu síldarinnar til og frá
Noregsströndum. Oðrum hefur
gengið illa að fá þetta tæki.
Bág afkoma.
A/S Det grönlandske fiskeri-
kompani hefur tapað fram að
þessu 3 milj. króna. Þó er gert
ráð' fyrir, að árið 1952 sýni
nokktim hagnað, en reikning-
unum er ekki lokið. Illutaféð
er tæpar 10 milj. króna, og á
danska ríkið helminginn af
því.