Dagblað - 28.03.1925, Side 1

EINS og kunnugt er, bar
stjórnin fram frv. um það,
að fjölga kenslustundum
fastra kennara við ríkisskól-
ana. Segir stjórnin í greinar-
gerð, að verði frv. sþ., sé hér
um nokkurn sparnað að ræða.
Með öðrum orðum: það á að
auka starfstima fastra kennara,
án þess að hækka laun þeirra.
Kom það úr hörðustu átt, að
stjórnin skyldi bera frv. þetta
fram, því að henni má vera
það vel vitanlegt, að við fáa af
starfsmönnum sínum gerir rík-
ið jafnilla og einmitt kennarana.
Er það íslandi vanvirða, að
svelta þá, því að hverjir leggja
meiri skerf til menningar hér í
landi en einmitt þeir? Annars
er flest það, sem komið heflr
fram í kenslumálum á Alþingi
nú á seinni árum, mjög var-
hugavert og bendir flest til
þess, að drepa niður fræðslu i
landinu.
Mentamálanefnd Ed. hefir
haft tal af mörgum kennurum
hér, og er álit þeirra allra mjög
á einn veg: að þeir hafl ekki
á móti því að baeta við sig
kenslustundum, ef þeir fái þá
hlutfallslega kauphækkun.
Nú er það og kunnugt, að
störf kennara eru mjög mis-
munandi, eftir því hverja fræði-
grein þeir kenna, því að stíla-
réttingar eru eingöngu auka-
vinna, sem málakennarar verða
að leggja á sig aukreitis. Jakob
Smári segir t. d. að hann hafi
að meðaltali 100—120 stíla að
leiðiétta á viku og muni eyða í
það 10 —12 stundum á viku,
fram yfir kenslustundir. Bogi
Ólafsson kennari segist muni
eyða um 13 stundum á viku í
stílaréttingar, og vinni þannig
^7 stundir á viku. þegar próf
standa yfir, verður þessi auka-
^itina enn meiri, enda segir
reUtor Mentaskólans, Geir T.
^°éga, »að full sanngirni mæli
því, að þeim kennurum,
®r Qiikla heimavinnu hafa, sé
bættur upp sá aukatími, er þeir
verða að vinna fram yfir aðra,
með sérstakri þóknun«.
Nú er sannleikurinn sá, að
allur þorri kennara verður enn
að leggja á sig aukavinnu til
þess að geta framfleytt sér og
fjölskyldu sinni, vegna þess hvað
hin föstu laun þeirra eru lág.
Og vegna þessa er það mesta
furða, að kennarar hér skuli
ekki útslitnir eftir nokkur ár,
bæði á sál og líkama, því að
fátt af hinum óiikamiegu störf-
um mun vera jafn þreytandi og
einmitt kensla.
Vinnuharka hefir aldrei þótt
eftirbreytnisverð meðal manna,
og þó allra sízt ef hún kom
niður á þeim, er skömtuð voru
laun úr hnefa. Hvað skal þá
segja um það, ef heilt þjóðfélag
gerist vinnuböðull á hina verst
launuðu starfsmenn sína og ein-
mitt þá starfsmennina, er leggja
drýgstan skerf til þjóðmenning-
arinnar?
Það er vonandi að þingið
felli frv. þetta, svo að það sjá-
ist, að þjóðin vill ekki taka
þann sið upp, að níðast á
kennarastétlinni. Og þótt illa sé
til stofnað, þá mætti þó árang-
urinn verða þveröfugur við það
sem áhorfðist, eða sá, að menta-
málunum verði meiri sómi sýnd-
ur framvegis heldur en verið
hetir. Slík ætti að verða áhrifin
af þessu »sparnaðarfrumvarpi«
hjá þjóð, sem er eins námfús
ísiendingar.
Hinar sameinnðu
ísl. verslanir,
Samkv. því er »Berl. Tidende«
segja frá he&r Diskonto- og
Revisionsbankinn tekið forgangs-
hlutafé í »hf. Hinar sameinuðu
ísl. verslanir« fyrir l1/* milj. kr.
inneign sinni hjá verslununum.
Auk þess leggur bankinn versl-
ununum rekstursfé fyrir þetta
ár, eitthvað um eina miljón
króna, sem á að endurgjaldast
fyrir 15. marz 1926. Verði féð
greitt, þá telur bankinn sig fúsan
til þess, að leggja verslununum
lán til rekstrar í næstu þrjú ár.
En verði tap á verslununum, er
þetta loforð úr sögunni.
„^ano crysi n“.
IIiö nýja meðal gegn
1> o r*lcl m, ve i 1í i.
í fyrrasumar barst hingað sú
fregn, að prófessor Möllgaard
við Landbúnaðarháskólann í
Kaupmannahöfn, hefði fundið
upp nýtt meðal gegn berklaveiki.
Kallast meðal þetta sanocrysin
og er sambland af gulli, natri-
um og brennisteinssýru. Pað er
snjóhvitt duft, sem leyst er upp
í vatni og er svo sterkt að ekki
þarf nema 1 hluta af því móti
100,000 hlutum af vatni til þess
að það sé hæfileg blanda handa
berklasjúkum og 10 sinnum
vægari blöndu má nota til þess
að halda veikinni í skefjum.
Jafnframt þessu gullsalti er not-
að blóðvatn úr berklasjúkum
dýrum og yrði of langt mál að
lýsa því hér á hverju þessi
lækningaaðferð byggist. Er hún
nú tekin víða upp í Danmörku,
en hefir þó ekki reynzt eins vel
og menn gerðu sér vonir um í
fyrstu. Pétur Bogason læknir
heldur að það sé af því, að
gefnir sé of stórir skamtar af
meðalinu f senn og með of
stuttu millibili. Hefir hann því
haft aðra aðferð en aðrir lækn-
ar, og hepnast betur.
I marznúmeri enska lækna-
blaðsins »Medical Serwice« ritar
Dr. S. R. Douglas sýklafræðing-
ur um meðal þetta og segir þar
meðal annars, að þess muni lík-