Nýja stúdentablaðið - 01.05.1935, Qupperneq 1

& [miA
2-
3. árg. — 4. tbl.
1. maí 1935
STUDENTÁBUÐIÐ
GEFIÐ ÚT AF "FÉIAGI RÓTTÆKRA HÁSKÓIASTÍTDENJA"
Hj»i‘n Signrðsson;
Andófid gegn h á§kol an um.
Allmikil hreyfing
hefir verið undanfarið meðal stúdentanna hér við há-
skólann í samhandi við mál eitt, sem fyrir þinginu lá
og varðar háskólann og stúdentana miklu. Hér yrði of
langt mál, enda ástæðulaust, að rekja sögu og cinstök
atriði frumvarpsins, en í aðaldráttum liggur málið þannig
íyrir: Meiri hl. allsherjarnefndar Nd. Alþ. flytur frum-
varp um, að setja á laggirnar rannsóknarstofnun í þágu
atvinnuveganna við Háskóla Islands, sem liafi á hendi
rannsóknir í þágu hinna ýmsu atvinnuvega landsmanna.
I samhandi við þetta frumvarp er gefið í skyn, að liér
sé á ferðinni atvinnudeild sú við háskólann, sent oft
hefir verið rætt um að stofna þyrfti og hefir verið stúd-
entum hið mesta áhugamál, eins og eðlilegt er. Deild,
eins og hún upphaflega var liugsuð, mundi stórlega auka
gildi háskólans sem menningarstofnunar og gefa stúdent-
um margfaldlega aukin tækifæri til menntunar.
Um skipulag stofnunar þeirrar, sem hið umgetnt frum-
varp ræðir um, þarf ekki að fjölyrða. Nægilegt er að
taka fram, að ekkert í fyrirkomulagi hennar minnir á
þá skipun, er háskólastofnanir liafa. Yið hana fer ekki
íram nein stúdentakennsla og mál hennar heyra heint
undir ríkisstjórnina, en þó undir aðra stjórnardeild en
háskólinn. Nafni háskólans er að vísu skeytt aftan við
heiti stofnunarinnar, og á einum stað í frumvarpinu er
svo kveðið á, að þegar atvinnumálaráðherra þóknist, geti
hann í samráði við stofnunina látið hyrja kennslu í þeim
fræðum, er stofnunin fjallar um.
En þrátt fyrir að þetta er allt gersamlega í lausu iofti
og ótryggt, er gert ráð fyrir, að háskólinn leggi fram ca.
100,000 kr. til að byggja yfir þetta ríkisfyrirtæki. Það
lé, sem þarna er um að ræða, er ágóði af Happdrætti
Háskólans og átti eins og kunnugt er að fara tii bygg-
ingar yfir háskólann. Til þess að þetta fé íengist, þurfti
samþykki liáskólai'áðs
og það fékkst fyrir harðsnúinn atbeina rektors Alexand-
ers Jóhannessonar, sem þess vegna ber liöfuðábyrgðina
á þessu.
Hvað því getur valdið, að stórri upphæð af fé þess-
arar fátæku menntastofnunar er þannig kastað út í full-
komna óvissu, svo ekki sé kveðið fastar að orði, af sjálf-
um forráðamönnum stofnunarinnar, er kannske í fyrstu
nokkuð torskilið.
Meðal manna hafa að vísu gengið ýmsar kviksögur,
sem að nokkru mundu skýra þessa framkomu prófess-
oranna. En slíkt er of óáreiðanlegt til að hægt sé að
hafa höndur á, jafnvel þótt prófessorarnir hafi sjálfir
staðfest þær að nokkru með ræðum sínum á almennum
stúdentafundi 18. marz.
Hvort sem persónulegar ástæður og annað slikt hafa
vegið meira eða minna fyrir liáskólaráði, þá liggur ef-
laust annað á bak við. Höfuðorsökin eru »hinir erfiðu
tímar«, en svo heitir á kurteisu máli kreppan, hið al-
menna efnahagslega og menningarlega hrun okkar nú-
verandi þjóðskipulags. Það er óhjákvæmilega að verða
öllum mönnum ljóst, að kreppan, sem birtist í því, að
utanríkisverzlunin er að ganga inn í algert hrun og með
henni atvinnuvegir landsmanna, í því að fjárhagslegu
sjálfstæði ríkisins er lokið o. s. frv. o. s. frv., hefir það
óhjákvæmilega í för með sér, að hin áður frjálslynda ísl.
horgarastétt er það ekki lengur hvað menningarmálin
snertir og getur ekki verið það. Það eru þessir »erfiðu
tímar«, þ. e. a. s. öngþveiti kapitalismans, sem á stúd-
entafundi 18. marz knýr fram þá játningu hjá Emil Jóns-
syni alþm., að íslenzkir atvinnuvegir hafi enga þörf fyrir
sérfræðinga í greinum sínum svipað því sem yrði, ef hér
yrði stofnuð atvinnudeild, sem útskrifaði fullmenntaða
menn. Það eru þær ályktanir, sem stúdentarnir draga af
þessum ummæluin og fjölda mörgum öðrum slíkum og
þekkingu sinni á ástandinu, sem eru orsök í, að gegn
þessari gjöf til ríkisins rísa stúdentarnir allir sein einn
maður. Raunar virðist sem pólitískt ofstæki út í núver-
andi stjórnarflokka hafi valdið miklu um hjá sumum.