Nýja stúdentablaðið - 01.01.1945, Blaðsíða 7

NÝJA STÚDENTABLAtílÐ
7
taxar og Georgs konungs leiddi yfir grísku þjóðina 1935. Þeir
kærðu sig ekki um neitt afturhvarf til þeirra tíma, en óttuðust,
að Bretar rnyndu styðja konunginn aftur til valda.
Churchill lofaði þeim að vísu frjálsum kosningum „þegar
aðstæður leyfa“. En frelsið í kjörklefanum getur sá hæglega
takmarkað, sem telur, og hinn undarlegasti árangur orðið af,
eins og við kosningarnar 1935, er frambjóðandi konungssinna
aflaði sér í sumum kjördæmum fleiri atkvæða en kjósendur
voru. — Loks féllst E. A. M. á það að leysa upp herinn, cn
krafðist í staðinn, að komið væri á fót raunverulegum her, þar
sem pólitískra áhrifa gætli að engu. Voru þá fluttar til Grikk-
lands frá Ítalíu tvær hersveitir, „fjallahersveitin“ og „heilaga
hersveitin“, skipaðar konungssinnum einum. Þær höfðu verið
myndaðar, þegar gríski herinn og flotaliðið í Egyptalandi lýsti
yfir fylgi sínu við lýðveldi vorið 1944. Konungur kvaddi Breta
sér til hjálpar að ráða niðurlögum hersins, og varð afleiðingin
sú, að allir hermenn og sjóliðar, að undanskildum þeim, sem
allra afturhaldssinnaðastir voru, lentu í fangabúðum, en úr aft-
urhaldshlutanum voru áðurnefndar hersveitir stofnaðar.
Churchill og Papandreú vildu stofna úr þeim nýjan her, en
E. A. M., sem sá, hvað um var að vera, krafðist þess af stjórn-
inni, að þessar hersveitir yrðu afvopnaðar um leið og E. L. A. S.
Scobie, brezki hershöfðinginn, neitaði. Ráðherrar E. A. M.
stungu þá upp á því, að til þess að vega á móti konungssinna-
sveitunum fengju þeir að hafa eina herdeild undir vopnum,
en Scobie sagði þvert nei og lét bera fram í stjórninni tillögu
um einhliða afvopnun E. L. A. S.-sveitanna. í mótmælaskyni
sagði E. A. M. sig úr stjórninni og fyrirskipaði allsherjarverk-
fall. Grískir verkamenn brugðust vel við. Loks tók aþenska lög-
reglan eftir skipun Papandreús að skjóta á vopnlaust fólk í
kröfugöngu. Fjöldi fólks féll fyrir kúlum þessara útlærðu morð-
ingja Metaxasar og Hitlers.
E. L. A. S.-menn, sem komu þarna á vettvang, snerust þegar
gegn lögregluliðinu. Scobie sendi aþensku lögrgelunni liðstyrk,
og liarmleikurinn hófst.
Papandreú sá nú loks, að makk hans við Scobie hafði steypt
stjórn lians út í öngþveiti, sem lítil von var að losna úr, og tjáði
sig fúsan til að segja af sér, svo hægt væri að mynda nýja stjórn
með þátttöku allra flokka. En þá gerði C'hurchill sig beran að
fjandskap við grísku þjóðina með því að fyrirskipa, að brezki
herinn skyldi styðja Papandreú í sessi, hvað sem það kostaði.
Það var sýnilega ætlun hans að brjóta mótspyrnu frelsishreyf-
ingarinnar á bak aftur og hafa vilja grísku þjóðarinnar að engu,
en honum mistókst það hrapallega. Skæruliðarnir vörðust fræki-
lega, og mcð hverjum degi sem leið varð brezka stjórnin óvin-
sælli fyrir aðgerðir sínar. Hvöss gagnrýni á stjórnina kom fram
í brezka þinginu og alþýða Bretlands lýsti yfir einlægri samúð
með baráttu Grikkja. Mótmælum rigndi yfir stjórnina og þing-
ið. Engan bilbug var að finna á skærliðunum, og þar sem and-
úðin á íhlutun Breta í Grikklandi fór stöðugt vaxandi, leizt
Churchill það ráðlegast að láta undan síga. Hann brá sér til
Aþenu um jólin ásamt Eden, og árangur þeirrar ferðar var sá,
að Papandreú sagði af sér og Damaskinos erkibiskup var skip-
aður ríkisstjóri og falið að sjá um myndun nýrrar ríkisstjórnar.
Stjórn var fljótlega mynduð undir forsæti Plastiras hershöfð-
ingja, og eftir allmargar tilraunir tókst samkomulag með
Scobie og E. L. A. S.
Afskiptum brezku stjórnarinnar í Grikklandi virðist eigi enn
lokið, er þetta er ritað. Ekki er unnt að spá neinu um það, til
hvers þau muni leiða, en eitt má segja með vissu: Frelsishreyf-
ing Grikkja verður ekki upprætt með vopnum og hervaldi. Hún
hefur einsett sér að frelsa hina ágætu, en marghrjáðu þjóð sína
frá öllurn innlendum og erlendum kúgurum, og henni mun tak-
ast það, þótt Winston Churchill berjist gegn lienni með sprengj-
um og skothríð í Aþenu og níði í brezka þinginu.
Framh. af 4. síðu.
það, að nii hefði ég rétt til þess að biðja, en ekki að láta biðja
mín. Ég lifði í nýjum heimi með fallegum blómum og syngj-
andi fuglum, og svo var bara ég og hann. Ég átti herbergi
uppi á lofti, og hvers vegna skyldi ég ekki bjóða honum þang-
að? En það var einmitt það, sem ég gei’ði, og ég sé aldrei eftir
því. Nú — svo geturðu getið þér lil um, hvað ung og fjörug
stelpa gerir við strák innan luktra dyra! Það var hjalað og
masað, og hið eina vitni alls þessa var hin hljóða, dimma vetr-
arnótt.
Ég hef ekki lifað aftur slíka sælunótt — og þó, því að ég
hef lifað þessa nótt upp aftur og aftur — en svo er það líka
annað, sem ég minnist alltaf með trega------ég bað hans, en
örlagadísirnar hafa víst aldrei snúið þráð okkar saman, því að
ég er ennþá ein, en ef til vill er það líka bezt, því að það er svo
yndislegt að þrá og þreyja í huga sínum, því að þá er maður
alltaf að þrá.
En svo að ég lialdi áfram með söguna, þá sagðist hann ekki
geta gifzt mér vegna námsins, en ég sagðist skyldi bíða. — En
hamingjustundirnar líða alltaf skjótast, og svo kom hinn dapri
skilnaður, og við urðum aftur einar og dreymandi”.
Iiún þagnaði, og það komu tár fram í augu hennar, svo að
ég greip tækifærið og spurði:
„Hvað svo meira?“
„Ja, hvað meira! Nú, ég tók mig til og skrifaði honum fallegt
ástarbréf, en svo loksins löngu seinna fékk ég bréf frá honum,
sem hefur veitt mér óumræðilega hamingju og gleði. Þetta bréf
hef ég kysst þúsund sinnum og lagt blessandi hendur yfir það
— ég á það enn, því að bráðum er öllu mínu lokið“.
Og við gengum inn í herbergið, þar sem kommóðan var, og
hún sýndi mér bréfið, sem lá þar gamalt og slitið, og bað mig
lesa. Ég settist á stól, tók bréfið, en það var eins og ég þekkti
rithöndina — ég roðnaði, en fletti við og horfði um stund á
undirskriftina--------en hún var-------Gunnar Finnbogason.