Sumargjöfin - 23.04.1925, Blaðsíða 6

Sumargjöfin - 23.04.1925, Blaðsíða 6
6 SUMARGjOFIN sem æskan lærir að láta í Ijósi hugsanir sínar og íilfinningar, en það verður best gert með því, að vekja snemma smekk fyrir bók- mentum, sögu og fögrum listum. Það er og nauðsynlegt að menning verði hverjum borgara fóstra manndygðar. Þjóð- fjelagsstofnanir vorar eru jafnan tilefni at- hugana og aðfinslu, og slíkt er rjettmætt. Hver borgari landsins þarf að öðlast rjettan skilning á eðli þeirra og uppruna og læra að meta þær og virða. Skorti þá slíkan skilning og slíka virðingu, er hætt við að þeir verði skrumurum að bráð, sem boða þeim hleypidóma eina, og það í eiginhags- muna von. Einmitt nú ætti það að vera öll- um ljóst, að þjóð vor hefir með stjórnarbylt- ingunni lagt alt stjórnarvald jafnskiftilega og algerlega í hendur fólksins sjálfs. Atkvæðis- rjetturinn er því óbrigðult meðal, til þess að framkvæma hverja breytingu er það þráir, og ráða fram úr hverskonar hörmungum, sem á herðum þess hvílir. Löggjafarvald og landstjórn er að öllu leyti í höndum þess. Arásir þær, sem gerðar eru á þjóðfjelags- stofnanir vorar, eru aðallega á sviði fjelags- fræði og hagfræði. í skólunum þarf því að fara fram heilbrigð kensla um þessi efni. Að öðrum kosti er hætt við, að þeir, sem greiða atkvæði og gjöld til þjóðþarfa, fái ýmsar þokukendar og rangar hugniyndir, sem leiða af sjer almenna óánægju og þjóð- fjelagsmein. Hætt er við, að þjóðarheildin eignist ekki þá menn í æðstu sæti sín, sem bæði eru knúðir af ættjarðarást og hafa getu til þess að fara viturlega og trúlega með fjármálin, nema því að eins að útbreidd sje þekking á undirstöðuatriðum þjóðmála, svo að sköpuð verði heilbrigð þjóðarhugsun og henni viðhaldið. Það ætti að vera brent inn í meðvitund hvers einasta manns, að megin uppspretta að þjóðarauði er iðni og spar- semi, og að vinna fólksins er meginstyrkur ríkissjóðsins. Sjálfsagt er að ættjarðarást sje alstaðar kend. Þjóðvörn er nauðsyn og dygð, en friðsamleg störf heiðvirðra manna er hið heilbrigða og eðlilega ástand mannkynsins. Það þarf að vera aðaltakmark, sem kept er að í öllum mannfjelagsmálum. Annað atriði er það, sem þarf að tryggja í uppeldi hvers einasta borgara. Að öðrum kosti er öll viðleitni vor vindhögg. Allur okkar lærdómur og vísindi, fagrar listir og siðfágun, alt er þetta fánýtt, nema það standi á grundvelli göfugrar skapgerðar. Skorti drengslund, sannleiksást og rjettlætistilfinn- ingu, standi ekki þjóðarauður vor á horn- steinum siðferðilegra og andlegra auðæfa, þá er alt á sandi bygt og engin undirstaða til, er framför þjóðarinnar geti bygst á. Þroskun vitsmunalífsins getur áorkað miklu, en ekkert er það milli himins og jarðar, sem bætt geti upp vöntun á siðgæði, göfugri skapgerð og trúarvissu. Sje þetta ekki fyrir hendi, verður þjóð vor aldrei vaxin starfi sínu. Þegar ræða á um skólaþarfir þær, sem nútíðin hlýtur að krefjast, þá verður mjer að horfa með nokkrum efa fram í tímann. Við megum vel við því, að beina meiri athygli að skólabyggingunum en hingað til hefir átt sjer stað. Skólahúsið á ekki að eins að vera þægilegt, rúmgott og heilsusamlegt, heldur ætti það að vera sannkallað listaverk, sem gæti vakið ást á því sem fagurt er. Bygg- ingin sjálf á að vekja nemendunum háar hugsjónir og verka á þá sem innblástur. Kenslustavfið ev göfugast atlva embætta. En þungamiðja hvers skóla verður þó alt- af kennarinn. Starf hans er göfugast allra starfa. Það krefst rækilegs undirbúnings og æfingar, þolinmæði og fórnfýsi og glöggrar tilfinningar fyrir ábyrgð. Þeir, sem móta manns-hugann, vinna ekki fyrir tímann held- ur eilífðina. Þakklætisskuld vor til þeirra manna verður aldrei fullgoldin. Manna, sem helga æfi sína uppeldi æskulýðsins í landinu, svo að hann megi öðlast frelsi fyrir þekk- ingu á því sem satt er og gott. Þeim ber

x

Sumargjöfin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sumargjöfin
https://timarit.is/publication/613

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.