Vesturland - 27.03.1927, Síða 2
2
VESTURLAND.
Þeir sem ætla sér að kaupa útlendan áburð eru vinsamlega
beðnir að senda pantanir sínar sem allra fyrst, tökum lítið umfram
það, sem fyrirfram er pantað. — Verðið lægra en áður.
Neðstakaupstaðar-
kaupin.
Blaðið Skutull frá 22. þ. m.
skýrir óráövandlega frá gangi
þessa máls, sumpart blekkjandi,
sumpart alrangt. Teljum vér oss
skylt að leiðrétta þau atriði, er
mestu máli skifta.
í fundargerð hafnarnefndar, sem
vér birtum hér á eftir, stendur:
„Kom fram svohljóðandi tillaga
frá Finni Jónssyni:
„Nefndin ályktar að gera tilboð
fyrir hönd Hafnarsjóðs um kaup
á Neðstakaupstaðareigninni upp
að Mjósundum, svo sem lóðum,
húsum, bryggjum, uppskipunar-
og fiskverkunartækjum, einnig
hluta Hinna sameinuðu ísl. versl-
ana í Skipeyri og öðru landi henn-
ar á Kirkjubólshlíð fyrir alt að
120 þús. krónur."
Svohljóðandi viðbótartillaga
korn fram:
„Að Togarafélagi ísfirðinga frá-
gengnu, annað livort af því félag-
ið taki aftur sitt tilboð eða því
verði hafnað, og að trygging sé
fyrir nægilegri leigu á eigninni.11
Fyrri hiuti tillögunnar bor-
inn undir atkvæði og 'feldur með
3 atkv. gegn 2.“
Síðan ér tillagan borin upp í
heild með viðaukanúm og sam-
þykt með fyrirvaralausum atkvæð-
um þeirra þriggja, er atkvæði
greiddu á móti fyrri tillögunni.
Finnur Jónsson greiddi henni at-
kvæði með fyrirvara til síðari
hlutans, en Jónas. Tómasson
greiddi ekki atkvæði.
Greinarhöfundur í Skutli lætur
líta svo út, aðfyrri hluti tillögunnar
hafi verið samþyktur sérstaklega
með sámhljóða atkvæðum.
Þetta er vísvitandi blekking.
TiHagan, sem samþykt var, ákveð-
ur, að ekki skuli kaupa eignina,
nema að togarafélagið sé frágeng-
ið og trygging sé fyrir nægri
leigu.
Hvorugt þetta skilyrði er eða
hefir verið nokkru sinni uppfylt.
Þá segir greinarhöfundur: „Svo
fór að tiiboði togaraféjagsins var
hafnað“. Vill hann sýnilega láta
iita svo út, að uppfylt hafi verið
fyrra skilyrði í tillögu hafnarnefnd-
ar. En þetta er einnig blekking.
Togarafélagið hefir að minsta
kosti gert þrjú staðfest tiiboð og
getur hver maður séð, að sanm-
ingaumleitanir eru ekki hættar, þó
einu tilboði sé liafnað. Það sem
greinarhöfundurinn birtir úr fund-
argerð togarafélagsins, sannar
líka að félagió var ekki orðið
kaupunum aíhuga.
Þá segir greinarhöfundur. „Sum-
ir vilja lialda því fram, að bær-
inn haíi hlaupið í kapp við tog-
arafélagið“ og ennfremur „eins
og áður er sagt, lagði bærinn
fyrst inn tilboð sitt, eftir aö tog-
arafélagið var úr sögunni og í
fullum friði við það, og antiað
tilboð gerði hann aldrei“. Öll at-
riði tnálsgreinar þessarar eru ó-
sannindi.
Eins og fundargerð hafnarnefnd-
ar ber með sér, mætir framkværnd-
arstjóri togarafélagsins á fundin-
um og lýsir því yfir, að félagið
sé búið að gera tilboð í eignina,
og þetta er á fundi, þar sem bæjar-
völdin fyrst ræða um kaup á eign-
inni, og áður en bærinn gerir
nokkurt tilboð-
Samt segir greinarhöfundur, að
bærinn hafi byrjað á að leita
kaupa á undan togarafélaginu.
í þessari málsgrein neitar ltann
að bærinn ltafi hlaupið í kapp við
togarafélagið. Sannleikurinn er sá,
að öli boð bæjarins, ltafa verið
kapphlaup við togarafélagið og í
bág'a við það, þó það yrði að
þola þau sem óutnflýjanlegan
hlut.
Greinarhöfundi virðist vera það
aðaláhugamál, að koma því inn
hjá bæjarbúutn, að bærinn hafi
ekki hlaupið í kapp við togara-
félagið. Um það verður nú ekki
lengur deilt. Og þarf ekki frekari
andsvara.
En eins verður ekki hjá komist
að geta hér. Það er, að einn af
bæjarfuiltrúunum, Finnur Jónsson,
átti að vorri liyggju aðalsökina
á því, með símtali sínu við banka-
stjóra Landsbankans í Reykjavík
11. mars, að togarafélagið gat
ekki fengið þá tryggingu hjá
Landsbankanum, sem þurfti til
þess að geta gert endanleg kaup
á Neðstakaupstaðareigninni.
Tjl þess að gera það skiljan-
legt, hvernig þetta umgetna sím-
tal gat verið skaðlegt fyrir tog-
arafélagið, verður ekki hjá því
koinist, að skýra írá, livaö gerðist
þennan dag: Kl. 9—10 urn morg-
uninn var einn úr stjórn togarafé-
lagsins, Jón S. Edwald, hringdur
upp af seljanda H. Westergaard,
sem tilkynnir, að nú liafi átt að
selja Neðstakaupst.eignina niðri
í Kaupmannahöfn þennan dag.
En þar sem togarafélagið hafi
staðið svo lengi í samningatil-
raunum og verið komið svo nærri
kaupum, þá hafi liann talið það
kurteisisskyldu við félagið, að láta
það vita af þessu, og hafi hann
komið því til leiðar, að því stæði
enn til boða að ganga inn i
kaupin, ef það byði 130 þús. kr.
og sendi tilboð. sitt áður en dag-
urinn væri liöinn.
Kom nú stjórn togarafélagsins
saman til að ræða hvað gera
skyldi. Einnig voru varamaður í
stjórninni, Magnús Ólafsson bæj-
aríulltrúi, og hafnarnefndarmaður
Jónas Tómasson kallaðir á þenn-
an fund.
Stjórnin kom sér saman um,
að því aðeins væri fært að gera
tilboð, að vissa fengist áður fyrir
þvf, að bæjarstjórnin stæði að
minsta kosti hlutlaus i máliuu, þar
til útgert væri um árangur þessa
tilboðs. Fór þá stjórn togarafé-
lagsins á fund útbússtjórnarLands-
bankans og skýrði lienni frá því
er gerst liefði þennan dag í mál-
inu, og að hún hefði í liyggju
að senda tilboð í eignina.
Spurðumst vér fyrir um það,
hvort útbúið eða Landsbankinn
myndi fáanlegur til þess að veita
félaginu áheyrn og aðstoð. Feng-
um vér þau svör, að Landsbank-
inn inundi ekki styrkja félagið til
kaupa, nema á þann hátt, að fult
samkomulag fengist milli togara-
félagsins og bæjarins, og þá að-
eins með þeim skilyrðum, er bank-
inn áður hafði sett. i því skyni
að sanna bankanum að fult sam-
komulag væri fengið, komum vér
ásarnt bæjarfulltrúa Magnúsi Ól-
afssyni aftur á fund i'itbússtjórn-
arinnar. Lýsti hann því yfir í á-
heyrn hennar, að á $essu stigi
málsins myndi bærinn ekki hugsa
um kaup á eigninni og hefði full-
trúum meirihlutans komið saman
um þetta á fundi, er þeir hefðu
haldið með sér þennan sama
dag.
Til skýringar skal þess getið
hér, að þegar þetta var að gerast,
átti bærinn ekkert tilboð inni hjá
seljanda ósvarað. Finnur Jónsson
hafði tjáð oss þá um daginn, og
áður, að hann hefði fengið afsvar
í símtali á 120 þús. kr. boði bæjar-
ins. Varð það að samkomulagi hjá
stjórn togarafélegsins að bjóða
130 þús. kr. í eignina, með 30
þús. kr. útborgun, 40 þús. banka-
trygðar og 60 þús. kr. gegn 1.
veðrétti í eigninni. Símaði nú út-
bússtjórnin til Landsbankans í
Reykjavík viðvíkjandi tryggingunni
og lét þess getið um leið, að bær-
inn ætlaði sér alls ekki að gera
neitt í málinu að svo stöddu. Mun
frásögn bæjarfulltrúans hafa verið
talin full trygging fyrir því að
svo væri.
Var tilboðið frá togarafélaginu
síðan sent þá um kvöldið, en
með fyrirvara livað bankatrygg-
inguna snerti, sökum þess, að
fullnægjandi svar frá bankanum
var ekki hægt að fá fyr en dag-
inn eflir, cn stjórnin taldi alveg
víst, að hún fengist. Hljóta nú all-
ir að skylja, hve skaðlegl það
var fyrir togarafélagið, að Finnur
Jónsson hringir til bankastjóra
Landsbankans í Reykjavík og læt-
ur þess getið, að bærinn sé alls
ekki hættur við kaup, einmitt á
saiha tíma sem bankinn fær þá
yfirlýsingu samhliða beiðni tog-
arafélagsins um tryggingu, að
bærinn luigsi ekki um kaup að
sinni.
Finnur Jónsson hefir því með
símtali sínu ekki einungis stuðlað
að því, að togarafélagið gat ekki
fengið trygginguna, heldur þefir
liann og hækkað eignina í verði
fyrir bænum, því stjórn togarafé-
lagsins hefði alls ekki sent neitt
tilboð í þetta sinn, ef hún hefði
ekki verið búin að fá áðurgreinda
yfirlýsingu frá bæjarstjórnarmeiri-
hlutanum.
Ennfremur hefir hann ineð þessu
athæfi sínu gert, fyrst og fremst
flokksbróður sinn Magnús Ólafs-
son, í öðru lagi togarafélagsstjórn-
ina og í þriðja lagi iitbússtjórn
Landsbankans að ósannindamönn-
um.
Eftir að þér háttvirtir bæjarbú-
ar, hafið nú lesið það sem hér er
sagt, ætti yður að vera ljós sann-
leikurinn í þessu máli. Vér höfum
skýrt frá eftir bestu vitund, og
getum og erum reiðubúnir til að
staðfesta frásögn vora, hvenær sem
er.
Fyrst og fremst með það fyr-
ir augum að vinna að viðreisn
bæjarfélagsins, höfum vér og all-
ir þeir, af hluthöfum togarafélag-
anna, er með oss standa í þessu
máli, gert það sem oss var unt,
til að fá eignajrétt á umræddri
eign. Að vísu hefir það borist til
eyrna vorra, að foringjar alþýð-
unnar í þessum bæ, eigni oss
aðrar hvatir, sem sé þær, að vér,
einstakir meðlimir félaganna, höf-
um með þessum kaupum ætlað
að sölsa undir sjálfa oss eignina
síðar meir, er vér hefðum látið
„alt fara á hausinn“.
Þessum ódrengilegu getsökum
ætlum vér ekki að svara, en lát-
um hvern bæjarbúa sjálfráðan um,
hvaða hugmyndir liann gerir sér
um það.
Það var heillavænlegast fyrir
alla borgara þessa bæjar, að tog-
arafélögin óáreitt og í fullum friði
við bæinn hefðu náð eignarhaldi
á eigninni, þar sem það var eina
leiðin, til að tryggja það, að bæði
félögin hefðu heimilisfang sitt og
alla starfrækslu hér i bænum.
Togarafélagsstjórnin hefir hrein-
an skjöld í þessu máli. Sú tilfinn-
ing, er vaknar, er horft er á eymd-
arástandið, sein atvinnuleysið í
bænum leiðir af sér, hefir átt sinn
þátt í því, að knýja oss til að á-
kveða að ráðast í kaupin. Vér
lítum svo á, að hinar hryggilegu
afleiðingar atvinnuleysisins komi
svo þunglega niður á aiþýðu
matina i þessum bæ og alla sem
þennan stað byggja, að það hafi
verið heilög skylda livers góðs
drengs, að gera sitt til að rétta
við hið aumlega ástand.
Vér lítum svo á, að togarafél.
hafi gert skyldu sina í þessu efni.
Bæjarbúum er ljóst, hvernig við
var brugðist þeirri viðleitni.
Ísafirði, 24. mars 1927.
Karl Olgeirsson. Jón S. Edwald.
Ól. Kárason.
Útskriít
úr
hafnarnefndarbók ísafjarðar
Ár 1927 liinn 17. febr. átti Hafn-
arnefndin fund með sér á skrif-
stofu bæjarfógeta kl. 5 síðd.
Allir nefndarmenn mættir.
Fyrir tekið að ræða um kaup
á Neðstakaupstaðareigninni.
Tr. Jóakimsson frkv.stjóri mætti
á fundinum og gaf upplýsingar
um að Togarafélag ísfirðinga hefði
gert tilboð í eignina, var liann
spurður að hvort hann vildi taka
tilboðið aftur ef hann fengi að-
gengilega leiguskilmála, en liann
kvaðst ekki hafa umboð til þess.
Taldi hann að togarinn Hafstein
ínyndi einnig verka fisk á eigninni,
ef Togarafél. keypti hana. Eftir