Vesturland - 01.12.1955, Blaðsíða 2

2
VESTURLAND
Ritstjórar og ábyrgðarmenn:
Matthías Bjarnason og Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Skrifstofa Uppsölum, sími 193.
Afgreiðsla og auglýsingar: Hafsteinn O. Hannesson, Hafnarstræti
12 (Uppsalir). Heimasími: 10. — Verð árgangsins kr. 20,00.
. —------------------------—-----—----—-----—----------J
lítgerðin er grundvollur efnalegs
sjálfstæðis þjóðarinnar.
Verður auðið að lækka
milliliðakostnaðinn.
Sex Sjálfstæðisþingmenn flytja þingsályktun um
rannsókn á milliliðagróða.
Á yfirstandandi ári hefur verið
mikil vinna í landinu og hefur af-
koma almennings líklega aldrei
verið betri en nú. Eftirspurnin eft-
ir vinnunni er mjög mikil og hefur
skortur á vinnuafli víða gert vart
við sig og þó alveg sérstaklega hjá
framleiðslunni. Þessi skortur á
vinnuafli hefur gert það að verk-
um að fólki er lofað mikilli eftir-
og næturvinnu, sem gefur því
miklar tekjur. Það er eðlilegt og
mannlegt að fólk vilji helzt vinna
þar sem það fær bezt borgað fyr-
ir sína vinnu. Þessvegna hefur
fólkið mjög hópast á þá staöi, þar
sem unnið er að framkvæmdum
fyrir hernámsliðið og ýmsa aðra
fjárfestingavinnu, sem engin út-
flutningsverðmæti skapa.
Hér skal ekki lagður dómur
á þessu vinnu, en hitt skal full-
yrt, að hver sú þjóð sem hverf-
ur frá framleiðslustörfum, hún
veikir um leið þann grundvöll,
sem efnahagslíf hennar bygg-
ist á.
Á sama tíma og almenning-
ur í landinu lifir við blómleg-
asta afkomu, sem allir gleðjast
yfir, þá blasir sú blúkalda stað-
reynd við okkur að útgerðin,
sem skapar gjaldeyristekjur
okkar og er hornsteinninn að
efnahagslegu sjálfstæði þjóðar-
innar, er rekin með stórum
halla og nýtur „fátækrastyrks“
frá ríkisvaldinu.
Hver hugsandi maður veit það
og skilur að traustur efnahagur
verður aldrei til nema að tryggður
verði rekstursgrundvöllur fiski-
flotans.
Einhverjir kunna segja það, að
hver eigi að hugsa um sig sjálf-
ur og útgerðin líka?
Sannarlega á það að vera svo,
en ríkisvaldið, verkalýðssamtökin
og ifjöldi annara hagsmunasam-
t-aka hafa gripið hér inn og því
raiðjar-oft á óskynsamlegan hátt.
Við skulurn segja það að fyrir
rúmu ári hafi verið hægt að fram-
leiða saltfiskkílóið fyrir kr. 3,60
og það hafi selst fyrir það í mark-
aðslöndum okkar. í ár er sama
verð fyrir það í markaðslöndum
okkar, en kostnaðurinn við fram-
leiðslu þess er ekki lengur kr. 3,60
heldur mun láta nærri að hann sé
nú um kr. 4,20.
Hvað hefur skeð? Grunnhyggn-
ir angurgapar og menn sem vilja
þjóðskipulag okkar feigt, hleyptu
af stað kauphækkunum og í kjöl-
far hennar hljóp dýrtíðarflóð sem
etið hefur upp kauphækkunina og
náð þeim eina árangri að íþyngja
útgerðinni og útflutningsfram-
leiðslunni og rýja til muna verð-
gildi íslenzku krónunnar.
Ríkisvaldin og raunar allri þjóð-
inni er kunnugt um, að gengi ís-
lenzku krónunnar hefur lækkað, og
sú óhamingja hefur þegar skeð að
útgerðin og þó sérstaklega togara-
útgerðin, er orðin ósjálfbjarga
fyrst og fremst af þessum sökum.
Það er Alþingi og ríkisstjórn sem
ákveður skráð gengi ísl. krónunn-
ar. Af gildum ástæðum er skað-
legt að lækka krónuna og reyna
verður fyrst allar aðrar leiðir til
þess að stöðva frekari rýrnun á
verðgildi krónunnar. En það er
ekki leyfilegt að sporna við fæti
á kostnað útgerðarinnar. Á sama
tíma og allir í landinu fá fleiri
krónur fyrir vinnu sína og öll þjón-
usta hækkar getur sliguð útgerð
ekki staðist þá raun að allur til-
kostnaður hennar vaxi, en sölu-
Nýlega var haldinn flokksstjórn-
arfundur í Alþýðuflokknum. Þar
var gerð stjórnmálaályktun þar
sem flokkurinn hyggst koma í veg
fyrir að Sjálfstæðisflokkurinn hafi
lengur áhrif á stjóm landsins, og
býður Alþýðuflokkurinn Maddömu
Framsókn upp á kosningabanda-
lag.. Vinna nú tveir prófessorar,
annar frá krötum og hinn frá
Framsókn, að kappi að því að
reikna út á hvern hátt sé .hentug-
ast að slá reitum sínum saman.
Það vekur nokkra undrun að
krataflokkurinn skuli bjóða upp á
samstarf við aðra flokka til þess
að útiloka stærsta flokk þjóðarinn-
ar frá áhrifum að stjórn landsins,
þegar vitað er að krataflokkurinn
Þeir Sigurður Bjamason, Magn-
ús Jónsson, Sigurður Ágústsson,
Jón Sigurðsson, Kjartan J. Jó-
hannsson og Ingólfur Flygenring,
hafa nýlega flutt eftirfarandi til-
lögu til þingsályktunar:
„Alþingi ályktar að kjósa nefnd
5 sérfróðra manna til þess að rann-
saka þátt milliliða í framleiðslu-
kostnaði þjóðarinnar, þannig að úr
því fáist skorið, hvort hann sé
óhóflega mikill, og skal saman-
burður gerður á milliliðakostnaði
hér og í nálægum löndum. Jafn-
framt verði athugað, hvort og þá
hvernig auðið sé að lækka milli-
liðakostnað. Skal leitazt við að
hraða þessari rannsókn svo, að
álitsgerð liggi fyrir, er næsta
reglulegt Alþingi kemur saman."
í greinargerð fyrir tillögunni
segja flutningsmenn m. a.
„Það er viðurkennd staðreynd,
að höfuðatvinnuvegir' íslendinga
eigi nú við verulega erfiðleika að
etja. Framleiðslukostnaður hefur
hækkað svo, að jafnvel stópvirk-
ustu atvinnutæki landsmanna eru
verð afurðanna standi í stað.
Ríkisstjórn og Alþingi geta
ekki lengur látið undir höfuð
leggjast að koma útgerðinni —
og þó einkum togurunum til að-
stoðar ef koma má í veg fyrir
stöðvun þessara stórvirku at-
vinnutækja, sem halda uppi
vinnu fyrir þúsundir manna og
skapa þjóðarbúinu drýgsta
hlutann af gjaldeyristekjunum.
hangir inn á Alþingi á einum
þingmanni, sem hefur litlar eða
engar vonir til að ná kosningu næst.
Þessvegna má eingöngu segja um
þessa stjórnmálaályktun krata-
flokksins, að hún sé neyðaróp
ósjálfbjargra auðnuleysingja, sem
tapað hafa allri trú á að geta
bjargað sér á eigin spýtur frá al-
geru pólitísku skipbroti. Og eina
Iífsvon þessa auma flokks er nú að
leita skjóls í náðarfaðmi hinnar
ellihrumu Framsóknarmaddömu.
Hannibal leitaði skjóls við barm
þessarar sömu maddömu við síð-
ustu þingkosningar hér á Isafirði
með góðum árangri, eins og mönn-
um er í fersku minni!!
rekin með verulegum halla. Er
efnahagsöryggi þjóðarinnar stefnt
með þessu í mikla hættu.
Meginástæða þess, að svo er
komið, er sú, að of miklar kröfur
hafa verið gerðar á hendur fram-
leiðslunni. Þjóðin hefur fallið fyr-
ir þeirri freistingu að eyða meiru
en hún aflar, miðað við lífskjör sín
við meiri arð en atvinnutæki henn-
ar gefa.
Því er einnig mjög haldið fram,
að hin bága afkoma útflutnings-
framleiðslunnar spretti af óhófleg-
um gróða ýmiss konar milliliða,
þarfra og óþarfra, þessir millilið-
ir valdi framleiðslunni stórkostleg-
um auknum útgjöldum og merg-
sjúgi hana á ýmsa lund. Nauðsyn-
legt er að fá úr því skorið, hvort
þessu sé þannig varið. Þjóðin má
einskis láta ófreistað til þess, að
bjargræðisvegir hennar séu reknir
á heilbrigðum og traustum grund-
velli. Ef það sannast, að óþarfir
milliliðir raki saman fé á kostnað
framleiðslunnar, verður hiklaust að
koma í veg fyrir slíka fjárplógs-
starfsemi.
Með tillögu þessari er lagt til, að
sérfróðum mönnum verði falið að
rannsaka þátt milliliða í fram-
leiðslukostnaði þjóðarinnar til
lands og sjávar, þannig að úr því
fáist skorið, hvort hann sé óhóf-
lega mikill eða hlutfallslega hærri
en í nálægum löndum. Er ætlazt
til, að nefndin afli sér fyllstu
gagna um hliðstæðan milliliða-
kostnað t. d. á Norðurlöndum,
Þýzkalandi og Bretlandi og geri
sem nákvæmastan samanburð á
honum þar og hér. Yrði sá saman-
burður birtur í álitsgerð nefndar-
innar.
Sjálfsagt er, að þeir, sem rann-
sóknina framkvæma, leiti sam-
vinnu við samtök framleiðenda,
sem gerst þekkja, hvar skórinn
kreppir að í þessum efnum, og
einnig eiga ríkra hagsmuna að
gæta í því, að framleiðslutækin séu
rekin á sem hagkvæmastan og
skynsamlegastan hátt. Eðlilegt er
einnig, að fulltrúar frá launþegum
geti komið fram sjónarmiðum sín-
um í sambandi við rannsóknina.
Gæti það átt nokkurn þátt í því
að eyða þeirri tprtryggni, sem
mjög verður vart milli atvinnurek-
enda og launafólks til mikillar
óþurftar fyrir báða aðila og efna-
hagslíf þjóðarinnar í heild.
Að lokinni þessari rannsókn
verði athugað, hvort ekki sé unnt
að lækka milliliðakostnað og létta
framleiðslunni róðurinn.“
Algert vonleysi í krata-
flokknum.