Uppeldi og menntun - 01.07.2009, Blaðsíða 14

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 18(2)/200914
Áhrif pmto -aðferðarinnar Á hegðUnarerfiðleika barna í hafnarfirði
mjög samofin PMTO-framkvæmdinni. Í skólasamfélaginu er ólíkum hópum nemenda
mætt með samræmdum viðbrögðum alls starfsfólks. Þetta á jafnt við um almenna
nemendur og nemendur í áhættu, eða þá sem hafa þróað með sér hegðunarerfiðleika. Í
hverjum skóla er starfandi teymi til að stýra aðgerðum innan skólans og með teyminu
starfar sérfræðingur í PMTO-aðferðinni sem þjálfar og aðstoðar teymið. Teymið starf-
ar í samstarfi við allt starfsfólk skólans. Til að stuðla að góðri aðlögun allra nemenda á
innleiðingin sér stað í nokkrum skrefum. Í fyrstu er leitast við að aðlaga aðferðir sem
beint er að öllum nemendum skólans. Kenndar eru nákvæmlega skilgreindar reglur
og þær gerðar sýnilegar samhliða þjálfun starfsfólks í skýrum fyrirmælum. Markviss
hvatning er innleidd og afleiðingar óæskilegrar hegðunar ákveðnar. Áhersla er lögð
á að gefa jákvæðri hegðun gaum og nálgast nemendur með jákvæðum hætti, en það
stuðlar að jákvæðu yfirbragði í skólasamfélaginu öllu. Í framhaldinu eru innleiddar
aðgerðir sem styðja sérstaklega við nemendur sem sýna fyrstu merki hegðunarvanda.
Þessi sérstaki stuðningur felst í frekari þjálfun í reglum, auknu eftirliti og aðhaldi,
markvissu skipulagi í skólastofu og þjálfun allra í skólanum í aðferðum til að ná at-
hygli nemenda og efla einbeitingu. Aðferðir lausnaleitar eru innleiddar á þessu stigi.
Loks er lögð áhersla á að styðja við nemendur sem þegar sýna hegðunarvanda. Í því
sambandi er myndað lausnateymi í skólanum sem tekur á málefnum þessara nem-
anda innan skólans með markvissri notkun PMTO-aðferðarinnar og vísar foreldrum í
viðeigandi PMTO-þjónustu. Árangur er metinn reglulega, meðal annars með matslist-
um og skráningum á hegðunarfrávikum (Anna María Frímannsdóttir, 2003; Margrét
Sigmarsdóttir, 2008; Sprague og Golly, 2007). Allir grunnskólar Hafnarfjarðar og sex
leikskólar starfa samkvæmt þessum aðferðum (Margrét Sigmarsdóttir, 2008).
Áhrif innleiðingar
Meginmarkmið þessarar athugunar var að skoða hugsanleg áhrif af innleiðingu
PMTO-aðferðarinnar í Hafnarfirði. Gögn sem notuð voru eru annars vegar skráðar
upplýsingar sem almennt eru til í sveitarfélögum og hins vegar gögn, sem safnað hefur
verið jafnóðum í innleiðingarferlinu.
Skoðaðir voru mismunandi þættir. Í fyrsta lagi voru skoðuð heildaráhrif inngrips
út frá fjölda tilvísana vegna grunnskólabarna í sérfræðiþjónustu í Hafnarfirði og á
samanburðarsvæðum. Spurningin var hvort tilvísunum fækkaði í Hafnarfirði með
tilkomu nýs verklags en ekki á samanburðarsvæðum. Í öðru lagi voru skoðuð við-
horf foreldra og fagfólks í Hafnarfirði til þeirrar þjónustu sem veitt er. Spurningin var
hversu ánægðir foreldrar og fagfólk væru með þjónustuna. Í þriðja lagi voru skoðaðar
skráningar á hegðunarfrávikum nemenda í tveimur SMT-grunnskólum í Hafnarfirði
til að fá hugmynd um áhrif innleiðingarinnar á skólasamfélagið. Spurningin var hvort
skráningum hefði fækkað á milli tímabila.