Heilbrigðismál - 01.12.1949, Qupperneq 3

Jesse Greenstein, sem vinnur við krabbameinsstöð Bandaríkjanna
í Washington, D. C., hefur sýnt fram á, hve mikill munur er á dreif-
ingu enzyma í ýmsum heilbrigðum vefjum. Lifrin er auðug að sum-
um og fátæk að öðtum, en hjarta og heili geta verið forðabúr fyrir
vissar tegundir enzyma. Svo má segja, að hver vefstegund hafi sína
sérkennilegu enzymdreifingu. En þegar krabbamein kemur í vefinn
breytist enzyminnihald hans, yfirleitt á þá leið að nálgast almenna
dreifingu. Vefurinn missir enzym-„svip“ sinn, og fær í staðinn enzym-
innihald æxlisins, sem er svipað fyrir öll æxli. Og um leið og hann
missir sérhæfileika sína, t. d. slímhúð magans til að mynda meltingar-
safa, er hann kominn niður á lægra þróunarstig, og það þýðir jafnan
meiri vöxt í vefnum.
Mikið er gert af tilraunum meðal efnafræðinga og lækna til að
finna efni, sem geta haft hemil á starfsemi enzymanna. Við vitum að
mörg slík efni eru til. Og ekki er ósennilegt að takast megi að finna
efni, sem getur eyðilagt vaxtarenzym æxlanna eða hindrað starfsemi
þeirra. Ef það tækist væri miklum áfanga náð í viðureigninni við
krabbameinið.
Rannsóknastöð á íslandi fyrir næma sjúkdóma?
Hér var nýlega á ferð maður frá Rockefellerstofnuninni amerísku
til að athuga möguleika fyrir því, að hér yrði komið upp fullkominni
rannsóknastöð til að hafa á hendi rannsóknir á farsóttum og næmum
sjúkdómum. Ef úr þessu verður eru líkur til þess að Rockefellerstofn-
unin láti reisa húsið eða húsin, búi það öllum fullkomnustu tækjum,
sem slíkar rannsóknir útheimta, kosti framhaldsnám íslenzkra lækna
til að verða færir um að taka slíka rannsóknastarfsemi að' sér og
ef til vill myndi Rockefellerstofnunin taka sinn þátt í rekstrinum í
byrjun, en yfirleitt hefur hún ekki gefið slíkar stofnanir nema gegn
því skilyrði að stjórn viðkomandi íands lofi að standa undir rekstri
þeirra.
Ýmsa kann að undra að erlendum mönnum skuli koma til hugar
að koma slíkri stofnun upp hér. En til þess liggja ýmsar ástæður.
Dreifbýli landsins gefur góða möguleika til að athuga gang farsótta.
Almenningur í landinu er betur menntaðúr en í flestum löndum,
bændafólkið athugult og greinagott, laust við hjátrú og hindurvitni.
Hjá slíku fólki má oft fá mikilvægar upplýsingar, þegar næmir sjúk-
dómar eru á ferð.
Læknirinn, sem hér var á ferð til að athuga þessa möguleika, er
meðal fremstu vísindamanna Bandaríkjanna í rannsóknum á sumum
næmum sjúkdómum, einkum mænusótt. Honum leizt vel á lækna
okkar, en hann kynntist mörgum. Svo virðist sem rannsóknir á mænu-
3