Heilbrigðismál - 01.01.1963, Blaðsíða 12

ingalaganna fór fram 1955—1956, og 1956
voru sett ný lög um almannatryggingar, nr.
24 29. marz. Þessi lög eru nú í gildi með
breytingum, sem gerðar voru 31. marz 1960,
17. des. 1960, 7. apríl 1962 og 17. des. 1962.
Samkvæmt lögunum frá 29. marz 1956
teljast til almannatrygginga: 1) lífeyris-
trygging, 2) slysatrygging, 3) sjúkratrygg-
ing. Tryggingastofnun ríkisins annast um
lífeyris- og slysatrygginguna, en hefur yfir-
umsjón með sjúkratryggingu, sem sjúkra-
samlögin annast. III. karfi laganna fjallar
um slysatrygginguna sérstaklega, auk þeirra
ákvæða, er fram eru tekin í sameiginlegum
ákvæðum laganna. Hér verða nú rakin þau
ákvæði laganna, er fjalla um slysatrygging-
una, með þeim skýringum er þurfa þykir.
II
Það telst slys samkvæmt lögunum, ef
maður slasast við vinnu, svo að hann deyr
eða verður óvinnufær. Maður telst vera í
vinnu, ef hann er í sendiferðum í þágu at-
vinnurekstrar eða í nauðsynlegum ferðum
til vinnu og frá. Um ferðir sjómanna gilda
sérreglur, og er kveðið svo á, að þeir teljist
vera í vinnu, ef þeir eru í ferðum í þarlir
útgerðar eða sjálfra sín, sem leiða beint af
starfi þeirra sem sjómanna. Þessi ákvæði
hafa verið framkvæmd innan víðra tak-
marka, svo að nær allar ferðir sjómanna í
landi, einkum í erlendum höfnum, hafa
komið undir þessi ákvæði og slys í þeim
ferðum verið bætt, nema sannazt hafi, að
orsök slyssins hafi verið vítavert hirðuleysi
eða rekja mætti orsakir þess til áfengis-
neyzlu. í þeim tilfellum, sem svo hefur
reynzt, hafa bætur þó ekki fallið niður,
heldur verið litið svo á, að slysið væri bóta-
skylt með þeim takmörkunum, að ekki
þyrfti að greiða bætur til viðkomandi sjálfs,
heldur aðeins til annarra, sem bótarétt eiga
vegna slyssins. Atvinnusjúkdómar teljast til
slysa, og er sérstaklega kveðið á um fingur-
og handarmein, er menn fá við sjómennsku,
fiskvinnu, slátrun og aðra þvílíka vinnu,
sem hættuleg er að þessu leyti, enda komi
einkenni meinsins fram innan hæfilegs
tíma„ frá því er vinna var stunduð, svo að
orsakasambandið sé ótvírætt.
Lögin kveða svo á, að ákveða skuli um
aðra atvinnusjúkdóma með sérstakri reglu-
gerð, eins og gert var 1939, en þá var gefin
út reglugerð samkvæmt lögum lrá 1937, og
fjallaði einn kafli hennar um atvinnusjúk-
dóma. Meðan ekki verður sett ný reglugerð
samkvæmt gildandi lögum, hefur verið tal-
ið, að fyrrnefnd reglugerð hefði gildi.
í þessari reglugerð frá 1939 er aðeins tal-
að um 3 atvinnusjúkdóma, og skal sjúkdóm-
urinn vera bótaskyldur samkvæmt sömu
reglum og um slys væri að ræða. Þeir 3 sjúk-
dómar, er reglugerðin ræðir um, eru blý-
eitrun, lungnasjúkdómar, er fram koma
vegna innöndunar á steinryki, og miltis-
brandssýking, sem fram kemur við skepnu-
hirðingu, slátrun eða meðferð sláturafurða.
Um alla aðra hugsanlega sjúkdóma, sem
fram geta komið af vinnu með eða við skað-
leg efni, er kveðið svo á, að tryggingaráði
sé heimilt að bæta sjúkdóminn að nokkru
eða öllu leyti, enda liggi fyrir rökstutt álit
tryggingayfirlæknisins á því, að sjúkdóm-
urin stafi ag vinnu með skaðleg efni.
Sjálfsagt má deila um gildi þessarat'
reglugerðar, og sannarlega hafa allar að-
stæður breytzt, síðan hún var sett. Má því
virðast svo, að vinda þurfi bráðan bug að
því að setja nýja og rækilega reglugerð um
þetta efni, svo sem lög mæla fyrir.
Glögg ákvæði eru í lögunum um tilkynn-
ingarskyldu atvinnurekenda, er að höndum
ber slys, sem ætla má, að sé bótaskylt. Slysa-
tilkynningar ber að senda beint til Trygg-
ingastofnunar ríkisins eða til umboðsmanna
hennar, sem eru bæjarfógetar, sýslumenn
eða lögreglustjórar. Þótt atvinnurekandi
vanræki að senda slysatilkynningu, veldur
það ekki missi bótaréttar, ef sá, er lyrir slys-
FRÉTTABRÉF UM HEII.BRIGÐISMÁ1.
12