Alþýðumaðurinn - 16.12.1987, Blaðsíða 5

4 - ALÞÝÐUMAÐURINN
» * »

ALÞÝÐUMAÐURINN - 5

Leiðari:
Skattabylting
í burðarliðnum
Á allra næstu dögum og vikum mun Alþingi taka afstöðu til
einhverra þeirra mestu breytinga sem gerðar hafa verið á
innheimtu óbeinna skatta hin síðari ár. Sumir tala jafnvel
um skattabyltingu í þessu sambandi, og vissulega verða
það að teljast byltingarkenndar breytingar, þegar undan-
þágur frá söluskatti eru nánast afnumdar, og hin ginnheil-
ögu flóknu vörugjöld af ýmsu tagi, sem í gildi hafa verið,
eru samræmd þannig að ýmist verður um hækkun eða
lækkun vörugjalds að ræða. Breytingin virkar því flókin og
torskilin fyrir allan almenning, þó svo hún sé til einföldunar
gerð, og að sumu leyti virkar hún klúðursleg og mótsagna-
kennd, þó svo að í rauninni sé verið að skapa nýtt og rök-
réttara kerfi en það sem fyrir var. Það er þetta gamla og
mótsagnakennda kerfi, sem verið er að kveðja nú, sem öll-
um þessum glundroða veldur, ekki hið nýja.
Það fer vitaskuld ekki hjá því að svo viðamiklar breyting-
ar sem hér um ræðir mæti andstöðu hinna ýmsu og ólíku
þrýstihópa. Það má vel skilja andstöðu verkalýðshreyfing-
arinnar, þar sem því verður ekki á móti mælt, að fram-
færslubyrði þess fólks sem hlutfallslega mestu af tekjum
sínum ver til matvælakaupa, þ.e. láglaunafólks mun
þyngjast. Því verður það að vera forgangsverkefni í kom-
andi kjarasamningum að bæta kjör þessa fólks, og að því
verða stjórnvöld að stuðla svo komist verði hjá verkföllum
með tilheyrandi gengisfellingu og óðaverðbólgu í kjölfarið.
Raunar væri gengisfelling óðs manns æði nú sem stendur,
þar sem hún myndi strax éta upp þau lækkunaráhrif á verð-
lag sem breyting tolla og vörugjalds hefur í för með sér, og
ætlað er að jafna út hækkunaráhrif söluskattsbreytingarinn-
ar á framfærsluvísitöluna. Sömuleiðis verða stjórnvöld að
sjá til þess, að kaupmannastéttin til að mynda noti sér ekki
ítök þau sem hún á í samgöngugeiranum, til þess að hífa
upp vöruverðið í krafti hækkunar á flutningsgjöldum.
Þá hafa menn bent á það að helstu landbúnaðarvörur
muni ekki hækka í verði vegna aukinna niðurgreiðslna, á
sama tíma og neyslufiskur muni hækka um tuttugu og
fimm prósent, þegar rekirtn sé mikill áróður fyrir fiski sem
hollustufæði. Vel má vera að hér sé um þversögn að ræða,
en á það skal þó bent, að éf til vill kann að vera rétt að beina
neyslu landsmanna að landbúnaðarafurðum, að minnsta
kosti um stundarsakir vegna byggðarsjónarmiða meðal
annars, enda benda nú allra nýjustu rannsóknir til þess að
óhollusta þeirra hafi vérrð talsvert ofmetin á tímabili. Þá
kann að vera, að einhver tímabundinn samdráttur í fisk-
neyslu landsmanna geti stuðlað að meira jafnvægi á fisk-
mörkuðum, því vafalítið éiga kaupendur neyslufisks sinn
þátt í háu verði á þessum mörkuðum. Minnkandi spenna
þar ætti að koma fiskvinnslunni til góða. En því má þó ekki
gleyma, að þetta mál hefur enn ekki verið endanlega
afgreitt frá Alþingi þannig að enn kunna að vera gerðar
breytingar í anda þessarar áætlunar sem ber hið fallega
nafn „Heilbrigði handa öllum fyrir 2000“, markmið sem
auðvitað verður ekkert náð hvorki fyrir árið tvö þúsund né
fyrir árið tuttugu þúsund, einfaldlega af því að við erum
bara menn. En verði einhverjar slíkar breytingar gerðar, þá
mega þær undir engum kringumstæðum verða sú hola í
stífluna sem verður til þess að hún brestur. Þá væri verr
farið en heima setið.
AKUREYRARB/ÍR
Þeir einstaklingar,
félög eða fyrirtæki
sem hafa áhuga á að fá inni í Laxdalshúsi, elsta
húsi bæjarins, fyrir starfsemi á sínum vegum,
geta sótt um að fá húsið leigt.
Frestur til að skila inn umsóknum er til 31. des-
ember nk. Með umsóknum fylgi upplýsingar um
hvers konar starfsemi umsækjandi hafi í huga í
húsinu. Nánari upplýsingar hjá menningarfulltrúa
bæjarins í síma 21000.
Menningarmálanefnd Akureyrarbæjar.
Orðsending
til Einingarfélaga
Orlofsíbúðin að Ljósheimum 14a í Reykjavík,
sem félagið keypti á sl. hausti, er tilbúin til notk-
unar og útleigu til félagsmanna.
Gert er ráð fyrir því, að íbúðin verði leigð í eina viku
í senn, frá miðvikudegi til miðvikudags.
Skrifstofa félagsins á Akureyri tekur á móti umsókn-
um um afnot af íbúðinni og veitir jafnframt, ásamt
skrifstofum í deildum allar nánari upplýsingar.
Móttaka umsókna hefst miðvikudaginn 16. desember.
Fyrst um sinn verður ekki tekið við umsóknum um
leigu í íbúðinni lengra fram í tímann en til loka
maímánaðar 1988.
Verkalýðsfélagið Eining.
Góðar bækurtilað
LESA AFTUR OG AFT
Páll Líndal
REYKJAVIK
Sögustaóur vió Sund
rifjaðir eru
upp má nefna strand
Halkions við Meðallandssand,
eldsvoðann í Hallveigu Fróðadóttur,
björgun breska togarans Caesars við
Arnarnes og björgun 11 manna af
Arnfirðingi öðrum. Bók sem ekki
má vanta í safnið.
Alþýðlegt fræðirit um sögu og sérkenni
höfuðborgarinnar
Reykjavík Páls Líndals er Reykjavík
okkar allra. Bókin er hafsjór fróðleiks um
sögu höfuðborgarinnar og þróun. Efninu er
raðað í stafrófsröð, þannig að hver gata,
hvert sögufrœgt hús og hvert ómefni
er uppsláttarorð.
Nú er komið út annað bindið í
þessari uppsláttarritröð um Reykja-
vík, sem ráðgert er að verði fjögur.
Ritstjóri er Einar S. Arnalds og
myndaritstjóri Örlygur Hálfdanar-
son.
Mjög er vandað til verksins og í
bindunum fjórum verða hátt á
þriðja þúsund gamalla og nýrra
mynda, málverka, teikninga og
uppdrátta. Ritið verður í heild
sinni ein ýtarlegasta og glæsilegasta
heimild um höfuðborgina, sem til
er. Ómissandi jafnt fróðleiksþyrst-
um sem fagurkerum.
Dýrmæt og falleg eign.
Þrautgóðirá raunastund,
18. bindi björgunar-og sjó
slysasögu íslands eftir Steinaf' J.
Lúðvíksson ritstjóra. Þetta
bindi fjallar um árin 1969,
1970 og 1971.
Meðal þeirra atburða sem
Einum hefur hún forðað frá*
örkumlum, öðrum hefur hún
þrótt til þess að sigrast á erfiðum 0
sjúkdómum sem taldir eru ólækn-
andi.
Saga Ástu grasalæknis er saga
konu sem varið hefur öllum sínum
tíma og kröftum öðrum til heilla.
Hún býr yfir þekkingu til lækninga
sem varðveist hefur í ætt hennar
í aldaraðir og gengið mann fram af
manni. Atli Magnússon skráir hér
sögu Ástu og þrettán einstaklingar
svara því hvers vegna kunnátta af
þessu tagi fær þrifist nú á dögum
hátækni og vísindahyggju.^ti

Hvítvín með kjöti?Því ekki það.
Bókin um létt vín segir þér allt
sem máli skiptir um framleiðslu,
innkaup, geymslu og meðferð léttra
vína. Nú þarf ekki lengur að velkjast
í vafa um hvaða vín fer best með
hvaða mat og tilefni. Bókin er mjög
vínum
Bókin er í bókaflokknum Heim- í
ur þekkingar og er greinargott ^
yfirlit um leit mannsins að lögmál-
um þeim er efnið og orkan lúta.
Efni og orka rekur vísinda-
uppgötvanir allt frá því menn tóku
að hagnýta sér eldinn til örtölvubylt-
ingar nútímans.
Grundvallarlögmál efnis og
orku eru skýrð þannig að lesandinn
fær góða innsýn í meginþætti eðlis-.
og efnafræði. A
fróðleg um allt sem lýtur að
og skemmtileg og aðgengileg að
auki, prýdd fjölda mynda.
Þýðandi er dr. Örn Ólafsson en
aðstoð og rnnsjón með verkinu
höfðu Elín Káradóttir og Hilmar B.
Jónsson ritstjórar Gestgjafans. Jf
BREF
SKÁLDANNA
GUÐMUNDAR
FINNB0GAS0NAR
Elín Ósk Óskarsdóttir
sópransöngkona
sendir hér frá sér
fyrstu hljómplötu.
„Hvar í andskotanum er Einar
Benediktsson? Er hann ekki að selja
nýjan jarðskjálfta?“, spyr séra
Matthías í bréfí til Guðmundar
Finnbogasonar árið 1912. Já það er
ýmislegt sem skáldin skrifa Guð-
mundi.
Bókin Bréf skáldanna til Guð-
mundar Finnbogasonar hefur að
geyma bréf 22 íslenskra skálda frá
árunum 1897-1943. Finnbogi
Guðmundsson bjó til prentunar og
skrifar formála fyrir bréfum hvers
einstaks skálds og birtir þar oftast
einhver ummæli Guðmundar um
skáldið, ritdóm, ræðu eða ritgerðar-
kafla.
Bókin varpar ljósi á hugarheim
fjölmargra andans manna er mest
kvað að á dögum Guðmundar
Finnbogasonar og er ómetanleg
heimild um fjörlegar hræringar á
sviði mennta og menningar á fyrra
helmingi þessarar aldar, auk þess að
vera bráðskemmtileg aflestrar.
■ sina
■ Hún syngur 10 vel
K þekkt íslensk einsöngslög,
Sjyásamt nokkrum lögum úr
ítölskum óperum. Fágaður
■p" flutningur Elínar Óskar og
K-meðleikara hennar Ólafs Vignis
,. Albertssonar gerir hljómplötu
Éfinar að eigulegri hljómlistarperlu.
Þjóðháttabækur Árna Björns-
sonar eru löngu landskunnar.
Honum er einkar lagið að draga upp
skýra og lifandi mynd af viðfangs-
efni sínu, sem í þessari bók eru þeir
helgidagar kirkjuársins sem beinlín-
is tengjast páskahaldi. Öll þekkjum
við bolludag, sprengidag og öskudag
en færri vita hvaðan þessar hefðir
eru upprunnar.
Hræranlegar hátíðir er bók sem
gefur daglegum hlutum í lífi okkar
aukið gildi. A
Öskubuska, Gullbrá og bangsarnir þrír,
Eldfærin og Sætabrauðsdrengurinn eru nefnd hér
af handahófi af fjölmörgum ævintýrum í bókinni
Bangsasögur. Henni er skipt í 365 litla leskafla,
einn fyrir hvern dag ársins.
Þessi fallega og vandaða barnabók er prýdd
fjölda skemmtilegra mynda. Sögurnar hafa allar
þánn kost góðra sagna að þær þola lestur aftur og
aftur. Bók sem bæði börn og fullorðnir njóta að
heyra og lesa. A
Rökkursögur fyrir
alla daga ársins
BANGSASÖGUR
RÖkkursögur tyrir allan ársins hring
ORN OG ORLYGUR
SÍÐUMÚLA 11.108 REYKJAVÍK,
SÍMI91-84866