Brautin - 31.05.1929, Blaðsíða 1

Ritstjðrar:
Sigurbjörg Þorláksdóttir.
Sími 1385.
Marta Einarsdóttir.
Sfmi 571.
Brautin.
Útgefendur:
Nokkrar konur í Reykjavík.
Sími: 491.
Afgreiðslan er á Lokastíg 19.
Sími 1385.
1. árgangur.
Föstudaginn 31. maí 1929.
47. tölublað.
Konurnar.og siðgöfgisstefnan
»I«TTirTTl llllf IHIIIIIII f IIIIIIIlIlIimiHIIIlITIITITlITTTITTTTTrf'Il
HmHHiHmuiHiHiimmHHnmauiiinmHmiTiTíiTiiinM

HN
Nýliomið:
Stórt úrval af tvisttaumum frá 0,75 pr. m. Léreft
frá 0,75. Golftrej'jur frá 7,95. Kvensokkar frá 0,60.
Sumarhanskar kvenna. Sumarkjólar frá kr. 5,95.
Barnakjólar frá kr. 2,25. Sumarkjólatau. — Hin
margeftir-spurðu kvensvuntuefni (silkimarocain)
komin aftur, fleiri litir.
ATS. Vörur sendar gep pósttröfn hvert á laná sem vera skal,
«§ Versl. KrÍHtínar
Simi 571.
Sigurðardóttir.
Laugaveg 20 A.
>^iTimiiiiiiiTiiiTtiimMiiiiiimftTntiTTtrTTiiiiiininii.triiTn»i
Siðgöfgisstefnan er fyrsta
stjórnmálastefna hér á landi,
sem hefir alt annað takmark,
en þær stjórnmálastefnur, sem
hingað til hafa rutt sér til rúms
hér.
Þetta er eðlilegt.
Hinar stefnurnar eru allar
útlendar að uppruna. Sniðnar
með þarfir hinna erlendu þjóða
fyrir augum, sem þær hafa fæðst
hjá eða þroskast.
Þær hafa fiestar orðið til nær
ósjáifrátt og að litt yfirveguðu
ráði. Bornar fram af knýjandi
þörfum liðandi stundar.
t*ær bera allar keim af því
að vera yfiiborðsstefnur, skap-
aðar í augnabliks æsingi eða
vandræðum. Takmark þeirra er
skamt og lágt og miðað við það,
að leysa vandræði og þrengingar
liðandi stundar.
t*ær hafa ekkert það í eðli
sinu, sem gefi fulla tryggingu
fyrir, að þær séu til frambúðar
fyrir þjóðirnar. Allan framgang
sinn og fylgi miða þær við það
eitt, að sjá eða styðja að verk-
legum framkvæmdum og efna-
legri afkomu vissra stétta eða
flokka, og þar með að styðja
að því, seœ i venjulegum skiln-
ingi er kallað þjóðarframfarir
og þjóðarvelgengni.
Vér höfum séð ríkin blómgast
og þroskast að mörgu leyti við
þessar stjómmálastefnur. Vér
höfum einnig séð þau spillast
og tortímast undir handleiðslu
þeirra.
Fiestar hafa pegar nokkuð verið
regrtdar, sumar að visu stutt,
aðrar mjög lengi, en segja má,
að allar séu þœr búnar að sgna
vanmátt sinn i þoi, sem er aðal-
atriðið jgrir öllum alvarlega hugs-
andi mönnum; þær bafa engar
þann krait í sér, sem er mest
rnn vert, að geta gert mennina
að betri monnnm.
Petta er eðlilegt, það er alls
ekki þeirra aðal-takmark. Pað er
þvi ekki von að þeim takist það,
þar sem þœr áiita það ekki sér'
lega ejtirsóknarvert, og því sfður
þ*ð efiirsóknarverðasta at ölln.
Hér skilur grundvöll siðgöfgis-
stefnunnar og annara stjórn-
málastefna. Aðal-markmið sið-
göfgisstefnunnar er fyrst og fremst
að gera fslendinga að siðferðis-
lega þroskuðum mönnum, sem
hata það iila, hvar sem það
kemur fram, hvort heldur hjá
einstaklingnum eða þjóðarheild-
inni. Þeir eiga að hata ranglætið.
Þeir eiga að hjálpa þeim mest,
sem bágast eiga. Þeir eiga að
meta þá mest, sem bestir eru
og þeir einir eiga að fara með
hin æðstu völd.
Öll spilling í heiminum kem-
ur af siðferðisskorti. Hinir sið-
lausu fá mestu að ráða og hinir
bestu menn eru oft þjónar þeirra
og þrælar. — Enda heimurinn
sjaldan viljað gera neitt fyrir
sína bestu menn í lifanda Iífi.
Siðlitlir menn ráða blöðum
þjóðanna. Peir ráða stjórnmála-
stefnum þeirra og fjármálum
Öllum.
Mönnum er ranglega trúað
fynr hinum æðstu völdum og
mestu áhrifum á líf og heill
þjóðanna, og því aðal-atriði er
gleymt, sem eitt getur komið
því til leiðar, að blessun hljótist
af starfi þeirra. Pað er ekki
einu sinni spurt neitt um það,
hvort þessir menn séu góðir og
göfugir menn eða ekki. f*að er
ekki spurt um hvort stefnur þær,
sem þeir styðja, ætli sér eða
jafnvel vilji, að mennirnir verði
góðir menn eða ekki.
Hvnrnlg geta menn vænst
•ndlegra framfara meðan stjorn-
endur helmsins bygnja ekki
eiau slnni stolnnr sínaráöðra
en efnalegnm, þjóðernlslegum
framföruml s
Slíkt er alveg óhugsandi.
Enginn kann tveimur herrum
að þjóna. Ef stjórnmálamenn-
irnir teija sitt aðal-hlutverk að
auka ríkidæmi og völd þjóðar
sinnar, hljóta þeir að láta það
sitja á hakanum, sem þeim finst
minna um verl, að efia siðferð-
islegan þroska þjóðanna.
Enda sýnir það sig að marg-
ar þjóðir hafa orðið verri þjóðir
og spiltari við auðætasöfnunina
og valda-aukninguna.
Hroki þeirra hefir vaxið,
óhóf aukist og kúgunarlöngun
þeirra orðið að óviðráðanlegri
ástriðu, sem jafnvel hefir hleypt
ægilegum striðum og styrjöld-
um af stað.
Þetta er skiljanlegt, þar sem
allir kraftar aukast, nema sá,
sem öllu á að réttu að stjórna
og til góðs að leiða: siðferðis-
krafturinn.
Hér erum vér komuir að
aðal-atriðinu í hinni nýju
stjórnmálastefnu, að gera 8ið-
ferðiskraltinn að atlgjafannm
í framtíðar-stjórnmálastefnu
þjóðarinnar.
Pví voldugri, sem mennirnir
verða, því betri verða þeir að
vera.
Því meiri völd, sem þeir fá,
auð og yfirráð, því moralskari
verða þeir að vera.
Fólkið álitur alment, að það
sé mest um vert, að hinir æðstu
stjórnarar séu mælskumeun mikl-
ir, gáfumenn, dugnaðarmenn og
vitsmnnamenn, en það er að
eins til því meiri bölvunar, því
meira sem stjórnararnir hafa af
þessurn hæfileikum, ef þeir ekki
fyrst og fremst hafa siðferöis-
legan kraft í sér til að stjórna
þeim.
Þetta skilur almenningur ekki
enn. Og það er eins og það sé
nær ómögulegt, að fá fólk til að
skilja þetta.
Og þó ætti þetta að vera al-
veg augljóst mál.
Enda hefir veraldarsagan
margsýnt það, að þeir stjórn-
endur, sem hafa verið gæddir
mörgum þessum gáfum og hæfi-
leikum í rikulegum mæli, hafa
látið ilt eitt af sér leiða, einmitt
af því þá vantaði það, sem sið-
göfgisstefnan byggir alt á; þá
vantaði siðferðiskraftinn, kraft-
inn til að vera góðir menn og
nota hæfileika sina til að gera
mennina að betri mönnum.
í*ess vegna varð lifsstarf þess-
ara manna oft mannkyninu til
bölvunar.
Stjórnmálaferill þeirra óslitinn
grimd.ar- og blóðferill.
Frægðarsöngvar -þeirra, kvein-
stafir þúsunda.
Gleði þeirra og sigrar, sárustu
kvalir miljóna manna.
En veslings fólkið dáist jafn
blint að þeim samt, enn þann
dag í dag.
Fað skilur ekki, að jafnvel
sjálfur djöfullinn getur verið
stórmælskur, stórgáfaður, stór-
vitur og framúrskarandi dug-
legur, en það er alt til hins illa,
af því hann er ekki góð vera.
Og eins er með mennina, þeír
geta haft eftirsóknarverða og
mikilsverða eiginlegleika, en það
er að eins til ils eins, ef þeir
eru ekki fyrst og fremst góðir
menn.
Petta vill siðgöfgisstefnan láta
fslendinga skilja. Og þess vegna
leggur Brautin svo mikla áherslu
á, að afla henni fylgis og valda.
Brautin vill gera siðgöfgis-
stefnuna að ríkjandi stjórnmala-
stefnu í landinu og hún vill að
ísienskar konur leggi henui alt
það liðsyrði, sem þær geta.
Konurnar eiga eftir að vinna
göfugt og nauðsynlegt starf í
stjórnmálalífi þjóðarinnar. l>ær
eiga að hefja baráttuna fyrir því,
að siðgöfgi og mannúð vérði
aðal-kepptkefli stjórnmálamanna
vorra.
t>ær eiga að kenna þeim, að
»morallinu« er ekki hlægilegur,
fyrirlitlegur og einskisvirði í
stjórnmálalífi þjóðarinnar eins
og margir álíta nú.
Hann er hvorki meira né
minna en aðal-hyrningarsteinn-
inn, sem alt stjórnmálalíf vort
á að byggjast á.
Slík er kenning siðgöfgis-
stefnunnar og sannfæring allra
siðgöfgismanna.
Flestar konur vilja reyna að
koma fram til góðs í afskiftum
sínum af stjórnmálum þjóðar-
innar.
f>örf fyrir starf þeirra er mikið.
I>ær eru farnar að skiija það,
að allir góðir kraftar með þjóð-
inni mega ekki draga sig i hlé
og liggja á liði sinu.
Brautin vonar að þær vilji
halda ótrauðar út í baráttuna
fyrir mannúðar- og siðferðis-
þroska þjóðarinnar, þó þær viti
að sú barátta verði bæði löng
og ströng.
&