Eyjablaðið - 14.11.1926, Blaðsíða 1

. nóvember 1926
„ ju jj u i Miiuið;i Símncfni: „Eyj ablaðið “
Talsími 160. Pósthólf 113. Utgefandi
Verkamannafjelagið „Drífandi“ Vest-
mannaeyjum. B,it8tjðrn: lsleifur Högna-
son, Haukur Björnsson og Jón'ltafns-
son. Kemur út hvern Buunudagsmorgun
Kostar kr. 1.50 um ársfjórðunginn 7
I. árgangur — Tbl. 9
krónur. út um land, Anglýsingaverð
1 króna seutimeterinn eindálka. Smá-
auglýsingar tíu' aura orðið 50 aura
stofngjald. Afgreiðsla blaðsins er á
Heimagötu 20 (Oarlsbergi) Sími 160
Prentao í prcntsmiðju Guðjónsbræðra
— — Vestmannaeyjum — —
Tálloforð
auðvaldsins.
Svar viö grein Pál* V. Kolka.
„Þeir sem stríði
vilja verjast, verða
stundum fyrst ab
berjast."
t’eim er refjar vill hafa í frammi
lánast oft og tíðum, að skjóta sjer
undan rjettmætri kröfu, með því
að hafa góð orð um fullnægingu
hennar. Frammi fyrir lánardrotni
BÍnum ber hann sjer á brjóst og
spyr, hvort hann hafi ástæðu til
að væna sig um óskilsemi. Hann
útmálar og gyllir framtíðarmögu-
leíka sína og gróðavonir, kröfunni
skuli fullnægt næstu daga, og eng-
in hætta sje á því að hann greiði
ekki að fullu, áður en lýkur.
Margur auðtrúa lánardrottinn,
hefir þannig slegið kröfum sínum
á frest, og æði oft gert tilslakanir
við hinn refjafulla og viðsjála
skuldunaut.
# Líkt þessu er og íarið við-
skiftum milli stjetta þjóðfjelagsins.
Verkalýðurinn er hinn auðtrúa
og eftirgefanlegi lánardrottinn.
Yflrstjettin, auðmennirnir eru hinir
viðsjálu skuldunautar.
Verkamaðurinn berst við skort,
hættur og sjúkdóma. Hann vinnur
baki brotnu ár og daga í gegn, án
þess að sjá annan árangur af lifs-
starfi sínu en þann, að „athafna-
mennirnir" sem hann vinnur fyrir,
hirða afrakstur erflðis hans og gorta
siðan af afreki sínu og menningu.
Margir verkamenn hafa nú feng-
ið fullan skilning á því, að þeir
eru hinir raunverulegu lánardrotn-
ar, yflrstjettarinnar, auðmannanna.
Þeir vilja ekki lengur líða það, að
Qiður á þá sje litið sem þræla,
Bem möglunarlaust hljóti að hlýðn-
ast, boði og banni yfirstjettarinnar.
Þess vegna setja verkamenn fram
kröfur sínar. Peir heimta af vald
höfum að fá að njóta, sömu lífs-
kjara og aðrar stjettir; þeir krefj-
as rjettar síns, tii þess að njóta
þeirra uppfyndinga og menningar-
tækja, sem yfistjettirnar hafa söls
að undir sig.
Þegar þessar raddir verkalýðsins
gerast óþægilega háværar, þegar
verkalýðssamtökin eru það sterk,
að auðmennirnir finna, að verka-
lýðurinn œtlar ab ganga að þeim,
og krefjast reikningsskila, grípur
það til varnaðarráðstafana sinna.
Fyrsta ráðið er þá það, sem á
góðu alþýðumáli er kallað „að
brúka kjaft“. Óvönduðustu rithák-
ar eins og t. d. V. Hersir og hans
nótar, eru pískaðir fram, til þess
að ófrægja þá, sem bera fram
kröfur verkalýðsins. Allar hugsan-
legar svívirðingar eru til týndar,
svo sem glæpaundirróður og land-
ráð, hræsni og flærð. Þegar bar-
áttu aðferð þessi, hefir engan
árangur borið, koma hinir fág-
aðri kraftar yfirstjettarinnar fram á
leiksviðið og fara að tala utan að
greiðslu loforðunum.
A þessum vettvangi hefir læknir-
inn Páll Kolka komið fram í
„Skeggja" 30. október s. 1. og
skrifar þar grein er hann nefnir:
„Bylting eða framþróun".
Byrjar Kolka á því að lofa á-
gæti nútíðar menningarinnar, segir
að hugvitsmenn hafi tekið rafmagn
ið í þjónustu sín^ og með viður-
kenningu fjöldans á þjóðlífafræð-
inni, niiuni að lokum íást svo mörg
ný skilyrði til aukinnar vellíðanar,
að varla sje hægt að' gera sjer í
hugarlund. Parna höfum ' við þá
fyrsta greiðsluloforðið. Annað lof-
orð: „Yíðsýnir íhaldsmenn!!! frjáls-
lyndir menn og hægfara jafnaðar-
menn — trúa á mátt vaxandi
menningar og heilbrygðrar skyn-
semi til þess að koma þjóðskipu-
laginu í það form að rjettlæti, vel-
megun ogxsmannúð, falli öllum í
skaut,“.
Þriðja loforð: — „flestir íhalds-
menn vilja ríkisrekstur járnbrauta,
síma, póstmála og annara slíkra
stórfyrirtækja". (Rafstöðvar?)
Fjórða loforð: — „við hinir vilj-
um halda á móti og reyna að lyfta
henni (þ. e. í^lenskn þjóðinni) upp
á brekkubrúnina í sólskyn menn-
ingar, velmegunar og þrifa".
Margt er það fleira þessu líkt
sem Kolka segir að íhaldið vilji
gera fyrir þjóðina.
Yæri jeg viss um að á bak við
þessi slagorð Kolka, lægi annað en
undanbrögð hins refjafulla skulda-
nautar, mundi jeg taka mjer hans
eigin orð í munn: Nær væri yður
íhaldsmaður, að sýna viljan í verk-
inu og framkvæma eitthvað af
þesum fögru loforðum heldur —
„en glápa í þess stað út í fjarlæg-
an sjóndeildarhring, þar sem augu
trúarinnar sjá sælulönd framtíðar-
innar í daufri glætu draumóranna"
Kolka læknir talar svo fræði-
mannslega, að víða er torskilið.
Hann segir t. d. að íhaldsmenn
haft jafnan viljað lialda 1 jafna
! framþróun; „að íhaldsmenn hafi
viljað halda við og auka fram-
þróun" og „að flokkuiinn (þ. e. í-
haldsflokkurinn) hafl verið stofn-
aður til þess að halda í við
, þröngsýna afturhaldsseggi innan
. Tímaflokksins".
| Lesi menn þetta um ihaid og
viðhald Kolka með athygli, munu
menn fljótt komast að raun um
að hjer er ekki annað á ferðinni,
en undanbrögð og refjar hins tungu-
hála skuldunautar.
„Pjóða hatrið gat af sjer heims-
styrjöldina miklu" segir Kolka.
Pað hefði ekki þótt speki, setning-
in sú arna, hefði einhver beitu-
j maðurinn sagt hana. Dómstóll sá
er bandamenn skipuðu, þegar eftir
að ófriðnum lauk, til þess að graf-
ast fyrir um orsakir striðsins,
dæmdi fijótlega þjóðverja, óvini
sína, seka. Dómstóll þessi var um
eitt skeið aðal aðhlátursefni ^gjpis-
blaðanna. Engum dettur lengúr'í
hug að halda því fram í fullri al-
v(öru, að annað, en yfirdrotnunar-
stefna (Imperialismi) stórvaldanna
hafi verið undirrót styrjaldarinnar.
Það voruhinirframsæknu, víðsýnu!!!
og frjálslyndu!!! íhaldsmenn, sem
voru leiksopparnir í rás framþró-
unar auðvaldsins, sem hleyptu hinu
ægilegasta blóðbaði yfir heiminn,
sem sögur fara af.
Þessir sömu herrar og samherj-
ar þeirra, þeir hægfara, eru enn á
ný að undiibúa annan ennþá ægi-
legri hildarleik. í skjóli þjóðabanda-
lagsins, brugga þeir morðáætlanir
sínar. Út um heiminn æpa þeir:
„Yið erum að tryggja heimsfriðinn,
öllu er óhætt“. A meðan þeir láta
smíða nýjar vítisvjelar »vo milljón-
um skiftir, vígdreka svo hundruð-
um skiftir og eiturgas í tonnatali,
gala þeir um frið, mannúð og kær-
leika. Pjóðabandalagið, er ekkert
annað en dulbúið hernaðarsam-
band, milli Vestur-Evrópuþjóðanna
gegn ameríska lánardrotninum
annars vegar og Ráðstjónar-Rúss-
landi hinsvegar. Um þjóðabandalag-
ið ritar Helgi Hjörvar í sept. s. 1.
„Stjórnmálamennirnir sjálfir trúa
á þjóðasambandið og friðinn eíns
og Holgi magri trúði á Krist. Alt
hið meira traustið, er enn á Pór
og vopnin".
Petta mun láta nærri að vera
hið rjetta um þjóðabandalagið.
Seint þreytist Kolka á því að
reyna að telja mönnum trú um
að Marxisminn sje úreltur sök-
um elli; úr týsku. Væri svo gæti
Kolka sparaÖ sjer allar ádeilur á
kommunista, því ef að þeir fylgd-
ust ekki með tímanum og bæru
fram kenningar, sem hvorgi fyndu
bergmál í nútímanum, væri stefn-
an sjálfdauð. Pannig er því varið
meðMarxismann, að hann er hvorki
byggðar á sjertrúarkreddum, nje
á draumórum, eins og Kolka held-
ur fram. Stefna Marxista er byggð
á athugunum söguþróunar, á hag-
skýrslum og staðreyndum hvers
tíma. Marxisminn getur ekki úr-
elst frekar en t. d. læknisfræðin
sem breytir um lækningaaðferðir
og lyfjablöndun, samkvæipt því
er nýustu uppgvötanir á sviði sýkla-