Fréttablaðið - 29.03.2010, Blaðsíða 34

18 29. mars 2010 MÁNUDAGUR
timamot@frettabladid.is
CHRISTOPHER LAMBERT ER
53 ÁRA Í DAG.
„Það gildir um allt í
lífinu, að maður ætti
hvorki að vera hræddur
við að gera tilraunir né
mistakast.“
Christopher Lamber er
franskur leikari, frægur
fyrir hlutverk sín í frönsk-
um og bandarískum kvik-
myndum.
Á þessum degi árið 1947 hófst gos
í Heklu, það fyrsta í 102 ár. Gosið
hófst á laugardagsmorgni, rétt fyrir
klukkan sjö, og vaknaði fólk aust-
anfjalls við snarpan jarðskjálftakipp
sem var undanfari gossins.
Fyrsta dag gossins steig gos-
mökkurinn upp í 10-12 kílómetra
hæð en átti hæst eftir að ná 30
kílómetra hæð og barst aska úr
gosinu meðal annars til Finnlands
og Englands það rúma ár sem
gosið stóð.
Fyrsta dag gossins flugu um 300
manns í kringum eldstöðvarnar í
Heklu og enn fleiri flugu þangað
næstu daga. Hjá flugfélögum var
stanslaus straumar af fólki sem
vildi panta far að eldstöðvunum og
komust færri að en vildu. Bílaum-
ferð var einnig mikil austur yfir fjall
enda blíðviðri þennan laugardag
sem gosið hófst. Bílalestin var
nær óslitin frá bænum og austur
að Kömbum og urðu víða slæmar
umferðarteppur þannig að um þrjár
klukkustundir tók að komast frá
Kambabrún til Reykjavíkur.
Gosið varð fyrsta þaulrannsak-
aða gosið hér á landi og fyrsta
daginn fóru tveir leiðangrar
jarðfræðinga að gosinu og komu
upp athugunarstöðvum á næstu
bæjum.
ÞETTA GERÐIST: 29. MARS 1947
Fyrsta Heklugos í rúma öld
Héraðsskjalasafn Vestmannaeyja var
stofnað þann 28. mars árið 1980 og varð
því þrjátíu ára í gær. Jóna Björg Guð-
mundsdóttir héraðskjalavörður safns-
ins hefur gegnt þeirri stöðu í rúm tut-
tugu ár og segir safnið geyma ógrynni
merkilegra skjala.
„Safnið er fyrst og fremst skjalasafn
Vestmannaeyjabæjar og geymir því
skjöl allra stofnana bæjarins, margra
fyrirtækja, félagasamtaka, sóknar-
nefndar Landakirkju og svo einstakl-
inga. Safnið geymir líka talsvert af
skipsdagbókum, leiðabókum og fleiri
bókum sem færðar voru um borð í vél-
bátaflotanum frá Vestmannaeyjum frá
upphafi vélbátaútgerðarinnar í Eyjum í
byrjun tuttugustu aldarinnar.”
Í tengslum við afmælið var sýningu
komið fyrir í anddyri Safnahússins
en þar er safnið til húsa ásamt öðrum
söfnum bæjarins. Er þar er sitt lítið af
hverju úr skjalaúrvalinu sýnt; skemmti-
leg og merkileg skjöl. Má þar nefna
elstu skjöl safnsins sem eru Sáttabók
Vestmannaeyja frá 1799 til 1829.
Sjálfri finnst Jónu með merkilegri
skjölum sem safnið geymir vera 19.
aldar skjöl, til að mynda mjög heild-
stætt safn verslunarskjala úr þeim
gömlu verslunum sem voru í Eyjum,
svo sem úr Garðsverslun á Skansinum.
Þetta eru líklega þrjú til fjögur hundr-
uð bækur. „Það er merkilegt að eiga alla
þessa sögu þar sem viðskiptin eru skráð
nákvæmlega og hægt er að lesa um
hvað bændurnir uppi í sveitunum voru
að taka út í vörum, hversu mörg pund af
sykri og svo framvegis. Það þarf bara
einhver að rannsaka þessi skjöl nánar.
Hægt væri að skrifa verslunarsögu
Vestmannaeyja með góðu móti.“
Það sama á við um mörg skjöl safns-
ins að sögn Jónu. „Við fengum til að
mynda sýsluskjöl Vestmannaeyja frá
Þjóðskjalasafni og þau eru geymd í
eldtraustri geymslu og einnig erum
við með alla pappírana um Vestmanna-
eyjagosið. Einnig hefur mikil félaga-
starfsemi verið í Eyjum og þar má finna
ógrynni af fundargerðabókum og slíku.
Í safninu er nokkuð af forvitnilegum
bréfasöfnum, til að mynda mjög yfir-
gripsmikið bréfasafn á esperantó, með
bréfum alls staðar að úr heiminum úr
fórum frú Ille Guðnason, fyrrverandi
bókavarðar í Eyjum.“
Jóna Björg segir að grúskið sé eitt
það skemmtilegasta við starfið og ítrek-
ar að safnið er öllum opið. Lestrarsal-
urinn er opinn frá 10-17 mánudaga til
fimmtudaga og 10-18 á föstudögum.
juliam@frettabladid.is
HÉRAÐSSKJALASAFN VESTMANNAEYJA: ER ÞRJÁTÍU ÁRA
Fjársjóðir geymdir í safninu
SAFNIÐ ÖLLUM OPIÐ Jóna Björg Guðmundsdóttir héraðsskjalavörður segir alla velkomna á safnið en skjöl þess þekja um 550 hillumetra.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
MERKISATBURÐIR
1881 Bjarndýr er skotið á
Látrum við Eyjafjörð.
Um svipað leyti eru fleiri
bjarndýr skotin á nokkr-
um stöðum austanlands.
1951 Julius og Ethel Rosen-
berg eru dæmd fyrir
njósnir í Bandaríkjun-
um. Þau eru tekin af lífi
tveimur mánuðum síðar.
1961 Lög um launajöfnuð
kvenna og karla eru
staðfest. Markmiðið er
að ná fullum jöfnuði 1.
janúar 1967.
1970 Henný Hermannsdóttir,
18 ára, sigrar í keppninni
Miss Young International
í Japan.
Gino Ruozzi, aðstoðarpróf-
essor í ítölskum bókmennt-
um við háskólann í Bologna
á Ítalíu, heldur fyrirlestur
í dag um bókmenntir eft-
irstríðsáranna á Ítalíu í
Háskóla Íslands.
Ítalskar bókmenntir á 6.
og 7. áratugnum þykja end-
urspegla vel þær miklu
breytingar sem urðu á
ítölsku samfélagi á sama
tíma. Fyrirlesturinn hefst
klukkan tvö, í stofu 218 í
aðalbyggingu háskólans.
Erindið er flutt á ítölsku en
enskri þýðingu verður varp-
að upp jafnóðum. - jma
Fyrirlestur um ítölsk skáldverk
BREYTT SAMFÉLAG Ítalskt samfé-
lag þótti breytast hratt eftir síðari
heimsstyrjöld og endurspeglast
það í bókmenntunum.
Elskuleg móðir okkar, amma, systir og
frænka,
Sigríður Ásgeirsdóttir
verður jarðsungin í Laugarneskirkju miðvikudaginn
31. mars kl. 13.
Jenný Hildur Clausen
Brynjar Örn Clausen
Sara Lind Ómarsdóttir
Kristín Ásgeirsdóttir
Gísli Ásgeirsson
og aðrir aðstandendur.
Fréttablaðið býður nú upp
á birtingu æviminninga á
tímamótasíðum blaðsins.
Upplýsingar um stærðir og verð,
hafið samband í síma 512 5490 -
512 5495 eða sendið fyrirspurnir á
netfangið timamot@frettabladid.is
Æviminning
Gísli Eirík
ur Helgaso
n
Laugateigi 7
2, Reykjavík
Gísli Eirík
ur Helgaso
n fæddist
í
Reykjavík
1. janúar 1
931. Hann

lést á Hraf
nistu í Ha
fnarfirði 1
2.
janúar síð
astliðinn.
Foreldrar
hans
voru Guðr
ún Jónsdót
tir frá Þing
eyri
í Dýrafirði
f. 1917, d.
1988, og H
elgi
Gíslason fr
á Ísafirði,
f. 1915, d.
1970.
Gísli Eirík
ur bjó fyrs
tu æviár sí
n í
Reykjavík
en fluttist
eftir það v
estur
til Ísafjarð
ar með for
eldrum sín
um
og systkin
um.
Systkini G
ísla Eiríks
eru Jón
Hannes, f.
1933, Sigrí
ður Ása, f.
1936 og G
uðmundur
, f.
1941.
Eiginkona
Gísla Eirí
ks er Marg
rét Magnú
sdóttir hjú
kr-
unarfræði
ngur, f. 4.
apríl 1937
. Þau geng
u í hjóna-
band árið
1960. Börn
Gísla Eirí
ks og Mar
grétar eru
:
1) Magnús
kennari, f
. 1.5. 1972
, kvæntur
Guðbjörgu
Björnsdóttu
r kennara,
f. 30.11. 1
971. Börn
þeirra eru
Margrét, f.
17.2. 1997
og Björn J
óhann, f. 2
0.1. 1999.
2) Helgi tæ
knifræðin
gur, f. 18.6
. 1975, í sa
mbúð með

Jórunni Dr
öfn Ólafsdó
ttur leiksk
ólakennar
a, f. 15.2.
1975. Þeirr
a dóttir er
Þórunn Á
sta, f. 24.12
. 2001. 3)
Guðrún læ
knir, f. 14.
11. 1979, í
sambúð m
eð Þór
Halldórssy
ni stjórnm
álafræðing
i, f. 6.6. 19
80.
Gísli Eirík
ur lauk sk
yldunámi
á Ísafirði e
n hélt suð
ur
til Reykjav
íkur 17 ára
gamall til
að nema h
úsasmíði.
Húsasmíð
ar urðu æv
istarf hans
. Framan a
f starfsæv-
inni vann
hann á Tr
ésmíðaver
kstæðinu
Furu en ef
tir að
hafa fengi
ð meistara
réttindi í i
ðn sinni st
ofnaði han
n
sitt eigið f
yrirtæki, G
ísli, Eiríku
r, Helgi, se
m hann át
ti
og rak þar
til fyrir fá
einum áru
m.
Stangveiði
var aðaláh
ugamál Gí
sla Eiríks a
lla tíð
og sinnti h
ann meðal
annars trú
naðarstörf
um fyrir
Stangveiði
félag Reyk
javíkur.
Útför Gísla
Eiríks fer
fram í dag
kl. 13.00 í
Fossvogskir
kju.
G
1
gason
fæddist í
. Hann
firði 12.
drar hans á Þingeyri , og Helgi5, d. 1970. ár sín í
að ve tur m sínum
dur, f.
úkr-
-
u:
u
ð
ur
ð
Gísli Eiríkur HelgasonTrésmíðameistariGísli Eiríkur Helgason fæddist í Reykjavík 1. janúar
1931. Hann lést á Hrafnistu í Hafnarfirði 12. janúar
síðastliðinn. Foreldrar hans voru Guðrún Jónsdóttir frá
Þingeyri í Dýrafirði f. 1917, d. 1988, og Helgi Gíslason
frá Ísafirði, f. 1915, d. 1970. Gísli Eiríkur bjó fyrstu
æviár sín í Reykjavík en fluttist eftir það vestur til
Ísafjarðar með foreldrum sínum og systkinum.
Systkini Gísla Eiríks eru Jón Hannes, f. 1933, Sigríður
Ása, f. 1936 og Guðmundur, f. 1941.
Eiginkona Gísla Eiríks er Margrét Magnúsdóttir hjúkr-
unarfræðingur, f. 4. apríl 1937. Þau gengu í hjóna-
band árið 1960. Börn Gísla Eiríks og Margrétar eru:
1) Magnús kennari, f. 1.5. 1972, kvæntur Guðbjörgu
Björnsdóttur kennara, f. 30.11. 1971. Börn þeirra eru
Margrét, f. 17.2. 1997 og Björn Jóhann, f. 20.1. 1999.
2) Helgi tæknifræðingur, f. 18.6. 1975, í sambúð með
Jórunni Dröfn Ólafsdóttur leikskólakennara, f. 15.2.
1975. Þeirra dóttir er Þórunn Ásta, f. 24.12. 2001. 3)
Guðrún læknir, f. 14.11. 1979, í sambúð með Þór
Halldórssyni stjórnmálafræðingi, f. 6.6. 1980.
Gísli Eiríkur lauk skyldunámi á Ísafirði en hélt suður
til Reykjavíkur 17 ára gamall til að nema húsasmíði.
Húsasmíðar urðu ævistarf hans. Framan af starfsæv-
inni vann hann á Trésmíðaverkstæðinu Furu en eftir að
hafa fengið meistararéttindi í iðn sinni stofnaði hann
sitt eigið fyrirtæki, Gísli, Eiríkur, Helgi, sem hann átti
og rak þar til fyrir fáeinum árum.
Stangveiði var aðaláhugamál Gísla Eiríks alla tíð
og sinnti hann meðal annars trúnaðarstörfum fyrir
Stangveiðifélag Reykjavíkur. Útför Gísla Eiríks fer fram í dag kl. 13.00 í Fossvogskirkju.
Elskuleg eiginkona mín, móðir okkar,
tengdamóðir, amma og langamma,
Ragnhildur Guðrún
Finnbjörnsdóttir Ellis
lést í Dunedin, Florida, mánudaginn 15. mars. Hennar
verður minnst í Fríkirkjunni í Reykjavík þriðjudaginn
30. mars, kl. 15.00.
James Daniel Ellis
Ísleifur Gíslason Arndís Borgþórsdóttir
Finnbjörn Gíslason Margrét Jóhannsdóttir
Sigríður G. Robinson
Kristín J. Ellis
Ruth Dora Ellis Schwartz David Schwartz
Marta Ann Kellam Ben Kellam
Jenny Lynn Ellis Mudge Bradford Keyes Mudge
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
Gerða Herbertsdóttir
andaðist á Landspítalanum Fossvogi föstudaginn
26. mars. Hún verður jarðsungin frá Dómkirkjunni
miðvikudaginn 7. apríl kl. 15.00.
Herbert Haraldsson Hallfríður Ragnheiðardóttir
Sigríður Haraldsdóttir Gunnar Þór Ólafsson
Jón Ingi Herbertsson Laufey Elísabet Löve
Gerða Gunnarsdóttir Guðmundur Arnar Jónsson
Lára Guðrún Gunnarsdóttir
og barnabarnabörn.
Tilkynningar um merkis atburði, stórafmæli og
útfarir má senda á netfangið timamot@frettabladid.is.
Auglýsingar á að senda á auglysingar@frettabladid.is
eða hringja í síma 512 5000.